25 พ.ย. 2018 เวลา 18:01 • ประวัติศาสตร์
ประเทศที่น่ารู้จัก : สแกนดิเนเวีย
ถ้ามีการจัดอันดับโลก
ไม่ว่าจะเป็นด้านอะไรก็ตามที่เป็นเรื่องดีๆ
ประเทศในภูมิภาคนี้จะอยู่ในอันดับต้นๆเสมอ
ประชากรมีความสุขที่สุด
มีระบบการศึกษาดีที่สุด
สวัสดิการที่ครอบคลุมตั้งแต่เกิดจนตาย
อัตราการคอรัปชั่นต่ำที่สุด
รายได้ต่อหัวสูงเป็นอันดับต้นๆ
การกระจายรายได้ดีเยี่ยม
ประชาชนมีความเท่าเทียมกัน
คนรวยล้นฟ้าว่าหายาก
แต่คนอดอยากหายากยิ่งกว่า
แต่เรื่องทั้งหมดนี้ก็หาได้ในภูมิภาค "สแกนดิเนเวีย"
แล้วสแกนดิเนเวียประกอบไปด้วยประเทศอะไรบ้าง
ภูมิภาคนี้ตั้งอยู่ตรงส่วนไหนของโลก?
แผนที่สแกนดิเนเวีย ศิลปกรรม : Atlas a lot
..
ในแง่ของภูมิศาสตร์
"สแกนดิเนเวีย"
เป็นชื่อของคาบสมุทร
ซึ่งตั้งอยู่ทางเหนือสุดของทวีปยุโรป
ประกอบไปด้วยประเทศสวีเดน และนอร์เวย์
แต่ในแง่ประชากร มักมีการใช้คำว่า "สแกนดิเนเวีย"
ในความหมายของ "กลุ่มประเทศนอร์ดิก"
ซึ่งมาจากภาษาฝรั่งเศสว่า Nordiques
ซึ่งมีความหมายว่า ดินแดนทางทิศเหนือ
โดยกลุ่มประเทศนอร์ดิกนั้น ประกอบไปด้วย
สวีเดน นอร์เวย์ เดนมาร์ก ฟินแลนด์
และไอซ์แลนด์ (ซึ่งไม่ได้กล่าวถึงในแผนที่ด้วย)
ชาวสวีดิช นอร์วีเจียน และเดนนิช
มีความสัมพันธ์กันมาตั้งแต่ยุคโบราณ
ส่งผลมาสู่ภาษาที่มีความคล้ายคลึงกัน
แม้จะให้พูดกันคนละภาษา
ก็ยังพอสื่อสารเข้าใจกันได้
ส่วนฟินแลนด์นั้นต่างออกไป
รากของภาษาฟินน์มีที่มาไกลถึงใจกลางของทวีปเอเชีย
..
ชายฝั่งอันยาวเหยียดของนอร์เวย์
ถูกกัดเซาะมาตั้งแต่ยุคน้ำแข็ง
จนเกิดเป็น ฟยอร์ด (Fjord) นับพันแห่ง
กระแสน้ำอุ่นแอตแลนติกเหนือ
ไหลมาปะทะกับกระแสน้ำเย็นจากทะเลนอร์วีเจียน
เกิดเป็นแหล่งปลาชุกชุม ที่มีชื่อว่า "ดอกเกอร์แบงค์
ส่งผลให้การทำประมง
เป็นกิจกรรมทางเศรษฐกิจหลัก
ของชาวนอร์เวย์มาตั้งแต่ยุคโบราณ
แต่การค้นพบแหล่งน้ำมันดิบในทะเลเหนือ
เมื่อปี 1969
ก็นำความมั่งคั่งมหาศาล
มาสู่ชาวนอร์เวย์ซึ่งมีอยู่เพียง 4 ล้านคน
แต่รัฐบาลนอร์เวย์ที่เล็งเห็นว่า
น้ำมันอาจหมดไปในวันข้างหน้า
จึงได้จัดตั้งกองทุนความมั่งคั่งของรัฐ
(Government Pension Fund Global)
ซึ่งนำเงินที่เก็บจากภาษีของบริษัทน้ำมัน
มาลงทุนเก็บเกี่ยวดอกผลจากตลาดหุ้นทั่วโลก
กองทุนความมั่งคั่งของนอร์เวย์
มีมูลค่าเกิน 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ
ไปแล้วในปี 2017
ดอกผลของกองทุนยังคงงอกเงยในทุกๆปี
แม้ราคาน้ำมันในตลาดโลกจะผันผวน
และมีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆ
..
แม้จะไม่เท่านอร์เวย์
แหล่งน้ำมันในทะเลเหนือ
ก็พลอยทำให้เดนมาร์กได้รับผลประโยชน์ไปด้วย
แม้ประเทศนี้จะมุ่งมั่นพัฒนาการผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังงานลม
และตั้งเป้าว่าครัวเรือนของประชากรทั้ง 5 ล้านคน
จะใช้ไฟฟ้าจากพลังงานทดแทนให้ได้ 69%
ภายในปี 2022
ฟาร์มกังหันลมในทะเลเหนือ ที่มารูปภาพ : Wikipedia
เดนมาร์กมีภาคเกษตรกรรมที่ปรับตัวได้ดี
และมีสัดส่วนการบริโภคผลิตภัณฑ์ออแกนิคต่อหัวสูงที่สุดในยุโรป
มีภาคธุรกิจที่มีความสามารถ
ในการเจาะตลาดเฉพาะกลุ่ม
เช่น ของเล่นจาก Lego
เบียร์ Karlsburg
แม้แต่เภสัชภัณฑ์ อย่างฮอร์โมนอินซุลิน
จากบริษัท Novo Nordisk
..
แม้จะไม่ได้มีส่วนแบ่งในขุมน้ำมันดิบจากทะเลเหนือ
แต่สวีเดนก็เป็นประเทศแรกในสแกนดิเนเวีย
ที่มีการปฏิวัติอุตสาหกรรม
บริษัทอุตสาหกรรมระดับโลกหลายแห่ง
ต่างก็ถือกำเนิดขึ้นในประเทศนี้
ทั้งยานยนต์อย่าง Volvo
เครื่องใช้ไฟฟ้า Electrolux
อุตสาหกรรมยา Astra Zeneca
เสื้อผ้า H&M
และเฟอร์นิเจอร์ IKEA
สวีเดนยังเป็นต้นแบบของรัฐสวัสดิการ
(Welfare State)
หรือ "Nordic Model"
ที่เน้นการให้บริการแก่ประชนชนอย่างครอบคลุม
ในทุกๆด้านตั้งแต่เกิดจนตาย
การศึกษาฟรีตั้งแต่อนุบาลจนถึงมหาวิทยาลัย
การรักษาพยาบาลฟรี
การเข้าถึงพื้นที่สาธารณะที่ปลอดภัยและสวยงาม
การอบรมแรงงานและเงินช่วยเหลือเมื่อว่างงาน
ไปจนถึงเงินบำนาญเมื่อเข้าสู่วัยเกษียณ
ซึ่งประเทศในกลุ่มสแกนดิเนเวียทุกประเทศ
ต่างก็นำโมเดลนี้เป็นต้นแบบในการพัฒนา
แม้จะต้องแลกมาด้วยอัตราภาษีสูงลิบลิ่วก็ตาม
..
ฟินแลนด์เป็นประเทศเดียวในสแกนดิเนเวีย
ที่ใช้เงินสกุลยูโร
เดนมาร์กและสวีเดนเป็นสมาชิกอียู
แต่ใช้สกุลเงินของตัวเอง
ส่วนนอร์เวย์ไม่ได้เป็นสมาชิกอียูด้วยซ้ำ
แม้เศรษฐกิจฟินแลนด์จะประสบปัญหา
จากความตกต่ำของแบรนด์มือถือแห่งชาติ
อย่าง Nokia
แต่ระบบการศึกษาที่ดีที่สุดในโลกของฟินแลนด์
ก็ได้สร้างทรัพยากรบุคคลอันล้ำค่าให้แก่แวดวงไอที
ซึ่งต่างสร้างสรรค์และทำให้เศรษฐกิจ
กลับมาคึกคักอีกครั้ง
ด้วยบริษัทสตาร์ทอัพด้านไอทีมากมาย
ทั้งบริษัทเกมอย่าง Supercell
ผู้สร้างเกมชื่อดัง Hay Day และ Clash of Clans
บริษัทเกม Rovio ผู้คิดค้นเกม Angry Bird
และบริษัท Colossal Order
ผู้พัฒนาเกมสร้างเมือง Cities Skylines
เกมสร้างเมือง Cities Skylines โดยบริษัทสัญชาติฟินแลนด์ ที่มารูปภาพ : Wikipedia
..
บางครั้งในความสมบูรณ์แบบ
ก็มีปัญหามากมายที่ซุกซ่อนไว้
เมื่อผู้สูงอายุที่ได้รับบำนาญเริ่มมีมากขึ้น
ขณะที่วัยแรงงานผู้เสียภาษีมีแนวโน้มลดลง
ปัญหานี้กำลังสั่นคลอนระบบรัฐสวัสดิการอันมั่นคง
ของกลุ่มประเทศสแกนดิเนเวีย
การแก้ปัญหาด้วยการเพิ่มประชากรวัยแรงงาน
เช่น การเปิดรับผู้อพยพ
กำลังนำมาสู่ปัญหาความแตกแยกในสังคม
รวมถึงภัยคุกคามจากการก่อการร้าย
ฤดูหนาวที่มืดมิดและยาวนานของดินแดนสแกนดิเนเวีย
มีส่วนทำให้ผู้คนแถบนี้เป็นโรคซึมเศร้า
จนมีอัตราการฆ่าตัวตายสูงเป็นอันดับต้นๆของโลก
..
แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นก็นับเป็นเรื่องเล็กน้อย
เมื่อเทียบกับประวัติศาสตร์การต่อสู้อันยาวนาน
นับตั้งแต่ยุคสมัยของชาวไวกิ้งซึ่งเป็นบรรพบุรุษ
เมื่อหลายพันปีที่แล้ว
ชาวสแกนดิเนเวียเป็นคนช่างคิด
กล้าลองผิดลองถูก
และพร้อมที่จะฟันฝ่าไม่ว่าจะเกิดปัญหาอะไร
สังคมที่เปิดกว้าง และเปี่ยมไปด้วยเสรีภาพ
ช่วยให้ไอเดียอะไรก็เกิดขึ้นได้
อัลเฟรด โนเบล นักวิทยาศาสตร์ชาวสวีเดน
ผู้ก่อตั้งรางวัลโนเบลเคยกล่าวเอาไว้
"ถ้าผมมีหนึ่งพันไอเดีย
แม้จะมีเพียงหนึ่งเดียวที่ใช้งานได้
ผมก็พอใจแล้ว"
ข้อมูลอ้างอิง
1. Windows of the world, Scandinavia
2. เศรษฐกิจทางเลือก ว่าด้วยรัฐสวัสดิการ. เอื้อมพร พิชัยสนิท
3. World Economic Forum, Three countries are leading the renewable energy revolution
4. World Economic Forum, How Norway's sovereign wealth fund made 130 billion USD in one year.
โฆษณา