5 ก.พ. 2019 เวลา 09:47 • สุขภาพ
#ไตรกลี(เซอไรด์) ไม่ได้บอกใบ้แค่เรื่องไขมัน
คนไข้แสนซนของหมอ เป็นหนุ่มใหญ่วัย 50+ แต่รูปร่างไม่ใหญ่
วันนี้มาติดตามตรวจเลือด รับยาโรคเรื้อรังค่ะ คนไข้มีโรคประจำตัวคือ ไขมันในเลือดสูง และความดันโลหิตสูง
1
วันนี้น้ำตาลเริ่มเกินนะ แต่เดี๋ยว ตาสะดุดมาก
ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) 1407 !!! [เกณฑ์มาตรฐานไม่เกิน 150]
แพทย์. : ไขมันเจ้าตัวไตรกลีฯ เยอะมากเลยค่ะคนไข้ เกิดไรขึ้น
คข. : (อึ๊กอั๊ก ๆ )
แพทย์. : เบเกอรี่ เค้ก คุกกี้รึเปล่าคะ
คข. : ไม่ครับ ไม่ชอบพวกนี้เลย
แพทย์. : ของผัดของทอด อาหารทะเล เครื่องในสัตว์ ล่ะคะ
คข. : ของผัดทอดก็มีบ้างครับ แต่ไม่บ่อย
1
แพทย์. : ทานกาแฟมั้ย ครีมเทียม นมข้น ทำให้ไขมันขึ้นสูงได้นะคะ
คข. : ไม่ครับ ไม่ค่อยชอบเหมือนกัน
1
ก็คุยกัน สัมภาษณ์แล้ว ปฏิเสธทุกข้อกล่าวหา
แพทย์. : เพราะตัวไขมันไตรกลีเซอไรด์ เวลาเค้าสูงมาก ๆ เกิน 500 มันเสี่ยงจะเป็นตับอ่อนอักเสบได้นะคะ
(หรี่ตา) ดื่มเหล้ามั้ยคะ
คข. : ไม่ครับ ทานยาตรง
แพทย์. : แล้วตอนนี้มีอาการอะไรมั้ยคะ
คข. : ไม่มีครับ
แพทย์. : ต้องสังเกตุนะคะ ฟังนะ ถ้ากลับไปแล้ว ปวดท้องใต้ลิ้นปี่ ปวดร้าวทะลุหลัง อาเจียน ต้องกลับมาดูใหม่นะคะ
คข. : ครับ ๆ (พร้อมพุ่งตัวออกจากห้องตรวจเหมือนวิ่งแข่งชิงเหรียญโอลิมปิก)
กาลเวลาผ่านไปไวเหมือนโกหก
9 วัน ถัดมา คนไข้คนเดิมกลับมาด้วยเรื่องปวดท้อง แล้วปวดหนักมากใต้ลิ้นปี่ ปวดทะลุกลางหลัง ถ้านั่งโน้มตัวไปข้างหน้าจะดีขึ้น กินไม่ได้เลย อาเจียนตลอดตั้งแต่เย็นวาน
พอตรวจร้างกายแล้ว คลำหน้าท้องก็ปวดใต้ลิ้นปี่มากเป็นพิเศษ ท้องไม่แข็งเกร็ง ตอนนอนปวดมาก ๆ ต้องงอตัว พอให้ลุกนั่ง ก็นั่งโน้มไปข้างหน้าคนไข้บอกว่าปวดเบาลงหน่อย ให้ คะแนนระดับความปวดตอนนี้ (pain score ) 8 เต็ม 10
สั่งเจาะเลือดไป ตอนนี้สงสัยตับอ่อนอักเสบมากเป็นพิเศษ แต่ปวดใต้ลิ้นปี่อาจจะเป็นอวัยวะอื่นที่อยู่ในจำแหน่งนั้นได้อีกหลายอย่าง เช่น กระเพาะ ลำไส้เล็ก ก็ต้องขอตรวจเลือด และเอกซเรย์ไปด้วย
1
ผลแล็ปออกพบว่า เอนไซม์อะไมเลสสูงมาก เม็ดเลือดขาวในเลือดปริมาณสูงขึ้น เกลือแร่โซเดียมลดลงเยอะเลย น่าจะเพราะอาเจียนหลายครั้ง ทำให้เกลือแร่ขับไปกับอาเจียนไปจำนวนมาก เลยตัดสินใจแนะนำคนไข้นอนโรงพยาบาลเพื่อดูแลรักษา เพราะถ้าไม่รักษาใกล้ชิด การอักเสบที่เนื้อตับอ่อนจะทำให้เนื้อตาย หรือเกิดถุงซิสต์ที่ตับอ่อน หรืออย่างแย่ก็เป็นฝีในตับอ่อน ติดเชื้อในกระแสเลือดได้
1
ระหว่างเขียนเอกสารเพื่อนอนโรงพยาบาลในห้องตรวจเงียบ ๆ น้องพยาบาลแจ้งว่าญาติคนไข้เคสเมื่อกี้มาขอคุยด้วย รู้สึกแปลกใจนิดหน่อย เพราะปกติมารับยากี่ครั้ง คนไข้ก็มาคนเดียว วันนี้ได้พบญาติก็ดีจะได้แจ้งเรื่องวันนี้ กับเรื่องไขมันในเลือดสูงที่ผ่าน ๆ มาด้วย
“ นี่เป็นเพื่อนเค้าค่ะ หมอ เค้าอยู่บ้านคนเดียว ไม่มีครอบครัว ญาติเค้าที่เหลือเป็นญาติห่าง ๆ อยู่ต่างจังหวัดกัน ปกติกินเหล้าเมาทุกวัน ไม่เหล้าก็เบียร์ค่ะ ”
ก๊อกเดียวซัดทุกความจริง ข้อมูลได้จากคนใกล้ชิดมักมีประโยชน์เสมอ
ถึงแม้ไตรกลีเซอไรด์จะได้จากอาหารประเภทไขมันสูงแล้ว ยังได้จากน้ำตาล อาหารรสหวาน
แอลกอฮอล์เป็นหนึ่งในเหตุเหนี่ยวนำให้ร่างกายสร้างไตรกลีเซอไรด์ได้มากขึ้น เมื่อมันสูงมาก ๆ เข้าจะไปรบกวนการทำงานของตับอ่อน และเกิดตับอ่อนอักเสบตามมาได้ โดยกลไกการเกิดยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่ในทางการแพทย์ ทราบกันนานแล้วเรื่องของไตรีกลีเซอไรด์ในเลือดสูงสามารถเหนี่ยวนำให้เกิดตับอ่อนอักเสบได้ค่ะ
หลังจากที่ทราบว่าเป็นตับอ่อนอักเสบ คนไข้เข้าใจในสาเหตุ คงเข็ดกับการนอนโรงพยาบาลหลายสัปดาห์ในครั้งนี้ เพราะสุดท้ายตรวจไปมาก็พบกับนิ่วในถุงน้ำดีมาด้วย คนไข้คุมอาหารมากขึ้น ลดแอลกอฮอล์ หลังทุกอย่างเข้าที่ทาง วันนี้มาเจาะเลือดซ้ำ ผลเลือดดีตามเกณฑ์ ชื่นใจจริง ๆ
1
จากสูงสุดคือสู่สามัญ (ได้อยู่)
การคุมอาหาร เว้นแอล ออกกำลังกาย เป็นเรื่องเบสิคแสนธรรมดา ที่ดีสำหรับทุกคน
แต่เรามักฟังไปผ่าน ๆ วันนึงเรื่องเล็กมันกลายเป็นเรื่องใหญ่ได้นะคะ
เป็นกำลังใจให้ทุกคนในการเลิกเหล้า
เข้าโรงบาล (ตรวจสุขภาพ) นะคะ :)
โฆษณา