8 ก.พ. 2019 เวลา 20:05 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ทำไมประเทศออสเตรเลียถึงมีสัตว์แปลกๆ ที่ไม่พบในประเทศอื่น
ประเทศออสเตรเลีย (Austrelia) เป็นประเทศหนึ่งที่ล้อมรอบไปด้วยทะเล และเป็นประเทศอันดับที่ 6 ที่ใหญ่ที่สุดในโลก Cr. chapdude
ถ้านึกถึงประเทศออสเตรเลีย เราจะนึกถึงสัตว์อะไรเป็นอันดับแรก? หลายคนคงตอบว่า จิงโจ้ โคอาล่า นกอีมู ฯลฯ ซึ่งสัตว์พวกนี้เป็นสัตว์เฉพาะถิ่น (endemic species) แท้จริงแล้ว 84% ของสัตว์และ 86%ของพืช ในออสเตรเลียนั้นไม่สามารถพบได้ในที่อื่นๆ บนโลก อีกทั้งสัตว์ในประเทศออสเตรเลีย ส่วนใหญ่เป็นสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องอีก (marsupial) แล้วทำไมประเทศออสเตรเลียถึงมีสัตว์ที่มีกระเป๋าหน้าท้อง และไม่สามารถพบได้ในประเทศอื่นๆ เราลองมาย้อนกลับไปสมัยเมื่อมีทวีปๆ เดียวในระยะเวลากว่าล้านปีที่แล้วกันครับ
จิงโจ้ (Kangaroo) อยู่บนเกาะออสเตรเลีย มีทั้งหมด 4 ชนิด Cr. Mark Fitz
เมื่อสมัย 225 ล้านปีที่แล้ว นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า โลกเราสมัยนั้นมีทวีปเดียว เรียกว่า แพนเจีย (pangaea) หลังจากนั้นเมื่อเวลาผ่านไป เกิดการเคลื่อนตัวของทวีปต่างๆ ค่อยๆแยกจากกัน จนกระทั้งแผ่นดินได้แบ่งเป็นสองทวีปคือ ลอเรเซีย (laurasia) และกอนด์วานา (gonwanaland)
แผนที่โลก เมื่อยุคที่มีเพียงทวีปเดียวเท่านั้น
เมื่อ 100 ล้านปีก่อน พวกสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องที่เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีวิวัฒนาการสูงกว่าพวกออกลูกเป็นไข่ (monotreme) ได้อพยพเข้าไปอยู่ในทวีปกอนด์วานาทางซีกโลกใต้ โดยสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องได้อพยพไปอยู่ในมวลแผ่นดินที่กลายเป็นทวีปออสเตรเลียและแอนตาร์กติกาในปัจจุบัน
ภาพสัตว์ดึกดำบรรพ์ที่มีหลักฐานการพบจากซากฟอสซิล
ส่วนสาเหตุที่ทำให้ทวีปอื่นๆ ไม่พบสัตว์ที่มีกระเป๋าหน้าท้องก็เริ่มต้นในยุคนี้เช่นกันคือ ขณะที่บนแผ่นดินใหญ่ (ทวีปมีการเชื่อมติดกัน) เข้าสู่ยุคของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมพวกมีรก (placenta) ก็ได้วิวัฒนาการ รวมทั้งกระจายสายพันธุ์อย่างรวดเร็วและแย่งชิงพื้นที่จากพวกสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องและพวกออกลูกเป็นไข่ จนในที่สุดทั้งสองกลุ่มก็สูญพันธุ์ไปจนหมด
ลูกแทสเมเนียนเดวิล (Tasmanian Davil) พบเฉพาะบนเกาะแทสมาเนีย เป็นสัตว์กินเนื้อที่มีกระเป๋าหน้าท้องขนาดใหญ่ที่สุดในโลก Cr. The Austrelia Reptile Park
จนราว 35-50 ล้านปีก่อนที่ออสเตรเลียได้แยกออกจากทวีปแอนตาร์กติกา ยุคนั้นแน่นอนว่า มีสัตว์ดึกดำบรรพ์มากมายบนทุกทวีป อุณหภูมิทุกทวีปตอนนั้นจึงอุ่นกว่าปัจจุบัน 10-15 องศาเซลเซียส ดินแดนแถบทวีปออสเตรเลียส่วนใหญ่ ถูกปกคลุมด้วยผืนป่าเขตร้อน โดยมีพรรณไม้ขนาดใหญ่อยู่ค่อนข้างมาก ในขณะที่พื้นที่ซึ่งเป็นเขตทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทรายยังมีไม่มากเท่าปัจจุบัน แม้แต่บนขั้วโลกใต้จึงมีสัตว์อาศัยอยู่มากกว่าปัจจุบันเยอะ และเป็นส่วนนึงของ Gondwanaland ในยุค 200 ล้านปีก่อน ในยุคจูราสสิคนั้น (145 ล้านปีก่อน) ออสเตรเลียยังติดกับแอนตาร์กติกาอยู่
ภาพการเปลี่ยนแปลงของทวีปต่างๆจากทวีปพันเจีย แล้วแบ่งเป็นสองทวีปใหญ่ๆ คือ ลอเรเซีย และกอนด์วานา
เวลาต่อมาจนกระทั่งถึงยุคที่ระดับน้ำทะเลลดลง 120 เมตร ผืนดินทั่วโลกจึงเชื่อมกันหมด สัตว์ที่อยู่อีกทวีปหนึ่งสามารถเคลื่อนย้ายไปมาหากันได้แม้กระทั้งมนุษย์ในสมัยนั้น เรียกว่ายุคน้ำแข็ง (ice age) ยกเว้น ออสเตรเลียและแอนตาร์กติกาหรือขั้วโลกใต้
ภาพทวีปกอนด์วานากำลังแบ่งตัวไปเป็นทวีปต่างๆ และทวีปออสเตเลียก็ออกจากแอนตาร์กติกาเช่นกัน
จนออสเตรเลียลอยขึ้นเหนือ แยกจากขั้วโลกใต้ มาเรื่อยๆ มันได้นำพาสัตว์และพืชติดมาด้วยมากมาย ในประวัติศาสตร์โลกหลังจากนั้น สัตว์พวกนี้จึงวิวัฒนาการในแบบของมันเรื่อยมา และไม่ขึ้นตรงกับทวีปอื่นๆเลย เพราะพวกมันต้องเผชิญภูมิอากาศที่ร้อนขึ้นเรื่อยๆ (จากขั้วโลกใต้มาใกล้เส้นศูนย์สูตร)
การแบ่งประเภทตามภูมิอากาศเรียงตามสี สีเลือดหมู:เขตใกล้เส้นศูนย์สูตร, สีเขียว:เขตป่าฝน, สีเขียวอ่อน:เขตกึ่งป่าฝน, สีส้ม:ทะเลทราย, สีเหลือง:เขตทุ่งหญ้า และสีฟ้า:เขตอบอุ่น
ขณะที่ทวีปอื่นๆ สุดท้ายแล้วก็ติดกันในยุคปัจจุบัน การอพยพการแพร่พันธ์ุจึงทำให้สัตว์และพืชในทวีปอื่นๆ มีการกระจายไป มีความคล้ายคลึง มีวิวัฒนาการร่วมยุคกัน สัตว์ที่เหลือในแอนตาร์กติกาก็เริ่มตายไปเยอะในยุคน้ำแข็งที่หนาวขึ้นเยอะ เหลือแต่เพนกวิน แม้แต่ในประเทศออสเตรเลียก็มีเพนเกวินเหมือนกัน (Little penguin) เป็นเพนกวินที่เล็กที่สุด
เพนกวินน้อย (Little penguin) Cr. Visit Melbourne
ในช่วงที่ประเทศออสเตรเลียในปัจจุบันแยกตัวมาเป็นจากทวีปอื่นๆ การดำรงของสิ่งมีชีวิตต้องปรับตัวตามสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป จึงทำให้สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมของออสเตรเลียมีความแตกต่างจากทวีปอื่น คือสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมของที่นี่เกือบทั้งหมดเป็นพวกสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้อง (marsupial) ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมรูปแบบโบราณที่มีมาก่อนพวกมีรก (placenta) ส่วนที่เหลืออีกไม่กี่ชนิดเป็นพวกสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ออกลูกเป็นไข่ (monotreme) จำพวกตุ่นปากเป็ด (แถมยังมีพิษอีกด้วย) อิคิน่า ลักษณะคล้ายตัวกินมด
2
อิคิน่า หรือตัวกินมดหนาม (Echidna) Cr. Taronga Zoo Sydney
แม้ว่าในปัจจุบันพวกสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องจะเหลือน้อยกว่าพวกสัตว์ที่ออกลูกเป็นไข่ ทว่านั่นก็ไม่ได้หมายความว่า สัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องจะอ่อนแอกว่า เพราะพวกนี้จะมีระบบมดลูกที่ไม่สมบูรณ์ ทำให้ลูกอ่อนต้องมาเติบโตในถุงหน้าท้อง(เป็นสาเหตุหนึ่งที่มันถูกล่าในแผ่นดินใหญ่ได้ง่าย แต่ออสเตรเลียไม่มีผู้ล่าแบบแผ่นดินใหญ่) แต่ประโยชน์ของถุงหน้าท้องก็ทำให้พวกมันมีอัตราเมตาบอลิซึ่มของร่างกายต่ำกว่าสัตว์ที่ออกลูกเป็นไข่ พวกสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้องใช้พลังงานน้อยกว่า ทำให้พวกนี้สามารถอาศัยอยู่ในภูมิประเทศที่แห้งแล้งและแปรปรวนได้ดีกว่า จึงทำให้มันสามารถอยู่ได้ทุกสภาพพื้นที่ในประเทศออสเตรเลีย เพราะพื้นแผ่นดินราว 3 ใน 4 ของพื้นที่เป็นเขตแห้งแล้งทุรกันดาร....
1
โคอาล่า (ไม่ใช่สัตว์ประเภทหมี) ขึ้นชื่อว่าเป็นสัตว์ที่นอนเยอะที่สุดในโลก ประมาณวัน 22 ชั่วโมงเลยที่เดียว Cr. Visit Adelaide Hills
Cr. วิทยาศาสตร์ทันโลก และภัยพิบัติในไทย
Komkid
โฆษณา