[ลงทุนแมน] คำสาปทรัพยากร ของนอร์เวย์ / โดย ลงทุนแมน ทรัพยากรธรรมชาติเป็นเหมือน “ของขวัญจากพระเจ้า” บางประเทศมีแหล่ง “น้ำมันมหาศาล” บางประเทศมี “แร่ธาตุหายาก” บางประเทศมี “ป่าไม้อุดมสมบูรณ์”

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

ลงทุนแมน

ยืนยันแล้ว

•

28 ก.พ. 2019 เวลา 11:40 • ธุรกิจ

คำสาปทรัพยากร ของนอร์เวย์ / โดย ลงทุนแมน

ทรัพยากรธรรมชาติเป็นเหมือน “ของขวัญจากพระเจ้า”

บางประเทศมีแหล่ง “น้ำมันมหาศาล”

บางประเทศมี “แร่ธาตุหายาก”

บางประเทศมี “ป่าไม้อุดมสมบูรณ์”

แต่แทนที่จะนำรายได้เข้าสู่ประเทศแล้วทำให้ประชาชนอยู่ดีกินดี

ของขวัญจากพระเจ้า กลับทำให้ประเทศเหล่านี้ยากจนลงกว่าเดิม

นักเศรษฐศาสตร์เรียกปรากฏการณ์นี้ว่า “คำสาปทรัพยากร”

เรื่องนี้น่าสนใจอย่างไร?

ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง

คำสาปทรัพยากร (Resource Curse) หมายถึง ประเทศที่มีทรัพยากรธรรมชาติมากแต่กลับมีการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจน้อยกว่าประเทศอื่น

หลายประเทศในทวีปแอฟริกา และอเมริกาใต้ มักประสบกับปัญหานี้

ปัจจัยหลักที่ส่งผลให้เกิดปัญหา เกิดจากการไร้ความสามารถในการจัดการเศรษฐกิจ

เมื่อมีรายได้เข้ามาง่ายๆ จากการขายทรัพยากร ทำให้รัฐบาลไม่มีแรงจูงใจในการพัฒนาศักยภาพด้านอื่นๆ เพื่อเพิ่มความหลากหลายทางเศรษฐกิจ

อีกปัจจัยหนึ่งคือปัญหาการคอร์รัปชัน ซึ่งเกิดจากวัฒนธรรมทุจริตของนักการเมือง

นักการเมืองเหล่านี้โดยส่วนใหญ่จะนำเงินงบประมาณมาใช้อย่างเกินตัว เพื่อให้เกิดความนิยมของประชาชนอีกด้วย

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดคือ เวเนซุเอลา จากทวีปอเมริกาใต้

และไนจีเรีย จากทวีปแอฟริกา

จริงๆ แล้วทั้ง 2 ประเทศนี้มีศักยภาพมากมายที่จะพัฒนาเศรษฐกิจในภาคส่วนอื่นๆ ทั้งในด้านเกษตรกรรม อุตสาหกรรมป่าไม้ และการท่องเที่ยว

แต่การพึ่งพารายได้จากน้ำมันเป็นหลัก ทำให้รัฐบาลไม่ได้ให้ความสนใจในการพัฒนาเศรษฐกิจภาคอื่นๆ โดยเฉพาะการพัฒนาด้านการศึกษา หรือ ทรัพยากรมนุษย์ เพื่อการวิจัยต่อยอดมูลค่าสินค้า

ในปี 2015

น้ำมันมีสัดส่วนเป็น 95% ของสินค้าส่งออกของเวเนซุเอลา

และ มีสัดส่วนเป็น 91% ของสินค้าส่งออกของไนจีเรีย

เมื่อรัฐได้เงินจากการส่งออก ทั้ง 2 ประเทศนี้เลือกที่จะนำเงินเหล่านั้นมาทำอะไรบ้าง?

1. เพิ่มเงินเดือนข้าราชการ

2. ลงทุนไปกับโครงการที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ เช่น ซื้ออาวุธ หรือขยายกองทัพเพื่อรองรับกับสงครามทั้งใน และต่างประเทศ

3. การที่รัฐบาลใช้จ่ายอย่างไม่รัดกุม ทำให้หลายครั้งต้องกู้ยืมเงินจาก IMF

4. สุดท้ายคือการติดหนี้ในสกุลเงินต่างประเทศมหาศาล

สุดท้าย งานเลี้ยงย่อมมีวันเลิกรา..

เมื่อราคาน้ำมัน แหล่งรายได้เพียงหนึ่งเดียวเข้าสู่ช่วงขาลง

ทั้งเวเนซุเอลาและไนจีเรียจึงต้องจมอยู่กับปัญหาที่ไม่มีวันสิ้นสุด

ปี 2013 GDP ไนจีเรีย มีมูลค่า 16.2 ล้านล้านบาท

ปี 2018 GDP ไนจีเรีย มีมูลค่า 12.5 ล้านล้านบาท

GDP ไนจีเรียหดตัวลง 23% ในเวลา 5 ปี

ปี 2013 GDP เวเนซุเอลา มีมูลค่า 7.4 ล้านล้านบาท

ปี 2018 GDP เวเนซุเอลา มีมูลค่า 3.0 ล้านล้านบาท

GDP เวเนซุเอลาหดตัวลง 60% ในเวลา 5 ปี

แล้วอย่างนี้ประเทศที่มีทรัพยากร จะเจอคำสาบนี้ทุกประเทศหรือไม่?

มีประเทศไหน ที่มีทรัพยากร และ ไม่เจอคำสาป?

แม้ว่าคำสาปทรัพยากรจะเป็นปัญหาใหญ่ แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มีวิธีแก้ไขคำสาป

นอร์เวย์เป็นตัวอย่างของประเทศที่ค้นพบแหล่งน้ำมัน และก๊าซธรรมชาติขนาดใหญ่ และเป็นสินค้าส่งออกที่สำคัญของประเทศ

แต่ประเทศนี้มีการเตรียมตัวเพื่อกระจายความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ เพราะรัฐบาลนอร์เวย์เล็งเห็นว่า ในวันหนึ่งข้างหน้า น้ำมันอาจจะหมดไป จึงได้จัดตั้งกองทุนความมั่งคั่งแห่งรัฐ (Government Pension Fund)

กองทุนนี้จะนำเงินที่เก็บจากภาษีของบริษัทน้ำมัน มาลงทุนเก็บเกี่ยวดอกผล โดยลงทุนในบริษัทต่างๆ ทั่วโลก

ปี 2013 GDP นอร์เวย์ มีมูลค่า 16.4 ล้านล้านบาท

ปี 2018 GDP นอร์เวย์ มีมูลค่า 13.9 ล้านล้านบาท

GDP นอร์เวย์หดตัวลง 15% ในเวลา 5 ปี

แต่ถึงแม้ราคาน้ำมันจะส่งผลให้ GDP ของนอร์เวย์ลดลงเช่นกัน แต่ดอกผลจากการลงทุนของกองทุนความมั่งคั่งแห่งรัฐของนอร์เวย์ยังคงงอกเงยขึ้นเรื่อยๆ จนกลายเป็นกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติที่มีขนาดสินทรัพย์มากที่สุดในโลก

ปี 2013 กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติของนอร์เวย์ มีขนาดสินทรัพย์ 16.0 ล้านล้านบาท

ปี 2018 กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติของนอร์เวย์ มีขนาดสินทรัพย์ 33.2 ล้านล้านบาท

มูลค่าที่เพิ่มขึ้นของกองทุนนี้ ใหญ่เกิน GDP ของนอร์เวย์ไปแล้ว..

และสิ่งสำคัญที่สุดที่จะทำให้การบริหารกองทุนนี้ประสบความสำเร็จได้ คือ “ความโปร่งใส”

นอร์เวย์เป็นประเทศที่มีดัชนีความโปร่งใส (Corruption Perceptions Index) สูงเป็นอันดับ 3 ของโลกในปี 2017

ประชาชนทุกคนสามารถตรวจสอบผ่านเว็บไซต์ได้ ว่าขณะนี้เงินในกองทุนความมั่งคั่ง มีมูลค่าเท่าไหร่ และสินทรัพย์ถูกนำไปลงทุนในกิจการใดบ้าง

ซึ่งเรื่องนี้เป็นหลักฐานว่า คำสาปจากทรัพยากร ในบางครั้งมนต์คำสาปก็เสื่อมได้ ถ้าประเทศนั้นรู้จักเตรียมตัว และวางแผนในการรับมือกับคำสาป เหมือนประเทศนอร์เวย์

จากเหตุการณ์ของทั้ง 3 ประเทศ

ก็ทำให้พวกเราได้เห็นว่า สิ่งที่ทำให้เศรษฐกิจเจริญก้าวหน้า และประชาชนอยู่ดีกินดีได้

อาจไม่ได้มาจากการมีทรัพยากรมากมายเพียงอย่างเดียว

เพราะถึงแม้จะมีทรัพยากรมากแค่ไหน

แต่ถ้าขาดทั้ง “ความโปร่งใส” และ “ปัญญา”

ของขวัญจากพระเจ้าที่ได้มา

ก็จะกลายเป็นของต้องคำสาปในทันที…

ปิดท้ายด้วยข้อมูลที่น่าสนใจ

ข้อมูล ณ วันที่ 30 กันยายน 2018

บริษัท 5 อันดับแรก ที่กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาตินอร์เวย์ลงทุนอยู่ ประกอบไปด้วย

1. Apple มูลค่า 3.0 แสนล้านบาท

2. Amazon มูลค่า 2.4 แสนล้านบาท