16 ก.ค. 2019 เวลา 13:46 • ปรัชญา
Agalico เหนือกาลเวลา EP.5️⃣ : ตรัสรู้...รู้อะไร?
เวลาที่ร่างกายเราเจ็บป่วย ทุกคนคงอยากรู้ว่า เราเป็นโรคอะไร เกิดจากอะไร และจะรักษาให้หายขาดได้อย่างไร
แล้วกับความเจ็บที่เกิดขึ้นที่ใจ ที่เราเรียกว่า “ทุกข์” ล่ะ ไม่อยากรู้วิธีบรรเทา หรือรักษาให้หายขาดบ้างหรอ
🔘 ความรู้เพื่อการพ้นทุกข์
สิ่งที่เรามักทำเวลามีความทุกข์ คือการแสวงหาความสุข เพื่อทดแทน หรือเพื่อลืมความทุกข์ที่เกิดขึ้นกับตัวเอง
แต่วิธีการแก้ปัญหาของคนเรา ไม่ได้แก้ที่ต้นตอของปัญหา ไม่นานนักความทุกข์เดิมๆจึงกำเริบขึ้นมา ทำให้ต้องแสวงหาความสุขไม่จบไม่สิ้น จนมีความทุกข์ใหม่เกิดขึ้นอีก
แท้จริงแล้วความทุกข์ทั้งหมดไม่ได้เกิดจากอะไรเลย แต่เกิดจากการที่เรามี “ชุดความรู้ (Mindset)” ที่ผิด ต่อสิ่งต่างๆ หรือแม้กระทั่งต่อตนเอง จนมันออกมาในรูปของวิธีคิด การกระทำ และเป็นนิสัยของเราในที่สุด
“เจ้าชายสิทธัตถะ” ท่านตระหนักถึงปัญหานี้ จึงได้ออกค้นคว้าหาวิธีแก้ไขความทุกข์ จนในที่สุดท่านก็ค้นพบความรู้เพื่อการพ้นทุกข์ ด้วยตนเอง (ตรัสรู้)
“ความรู้เพื่อการพ้นทุกข์ (อริยสัจ)” นี้ เป็นแก่นของธรรมะทั้งหมด ที่พระพุทธเจ้าท่านสอนไว้ ประกอบด้วย
1. ทุกข์
2. ต้นเหตุที่ทำให้ทุกข์
3. การพ้นจากความทุกข์
4. วิธีที่ทำให้พ้นทุกข์
1️⃣ ทุกข์
ความรู้เรื่องความทุกข์ คือการที่เราตระหนักว่าความทุกข์ เป็นปัญหาสำคัญของชีวิต เป็นสภาวะที่ทนได้ยาก และไม่มีใครต้องการ
เกิด แก่ เจ็บ ตาย ที่ทุกคนต้องเจอแน่ๆ นี่เป็นทุกข์
ต้องเจอกับสิ่งที่ไม่ชอบ หรือต้องพลัดพรากจากสิ่งที่รัก ก็เป็นทุกข์
ต้องการสิ่งใดแล้วไม่ได้สิ่งนั้น ก็เป็นทุกข์
สรุปว่า การได้เกิดมา มีร่างกายและจิตใจ พร้อมทั้งมีความติดใจ ยึดมั่นถือมั่นในสิ่งต่างๆ นี่คือความทุกข์
⚠️ทำไมการติดใจ หรือยึดมั่นถือมั่นถึงทำให้ทุกข์ ก็เพราะว่าทุกสิ่งทุกอย่างมันมีการเปลี่ยนแปลงครับ แถมยังไม่ได้ดั่งใจใคร 100% ด้วย มันเป็นไปตามเหตุปัจจัยหลายๆอย่าง (ไตรลักษณ์) ซึ่งจะกล่าวถึงในครั้งต่อไป
2️⃣ ต้นเหตุที่ทำให้ทุกข์
ทีนี้พอเรารู้ว่า ความทุกข์มีได้เพราะการเกิด มีร่างกายและจิตใจเป็นที่มาของความทุกข์แล้ว
แล้วอะไรล่ะ ที่ยังทำให้เราเวียนว่ายตายเกิดอยู่ร่ำไป ต้องมาเจอสาเหตุของความทุกข์ต่างๆที่กล่าวไว้ในข้อ 1 ซ้ำไปซ้ำมาไม่จบไม่สิ้น
สิ่งนั้นคือ “ความอยาก” นั้นเอง
ความอยาก เป็นสาเหตุที่ทำให้เรายังเกิดต่อไป (ก็มี demand ก็ต้องมี supply มารองรับใช่มั้ย) เป็นแรงส่งให้พลังงานและธาตุต่างๆหมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไป
ความอยากก็คือ ความพึงพอใจ เพลิดเพลินในอารมณ์ต่างๆ ความอยากเป็นนั้นเป็นนี่ หรือแม้กระทั่งความไม่อยากมี ไม่อยากเป็น ก็ด้วย
⚠️อาจจะสงสัยว่าแล้วการที่อยากพ้นทุกข์ เป็นความอยากมั้ย ตอบเลยว่าเป็น แต่เราต้องใช้กิเลสที่ดี มาทำลายกิเลสเลวๆก่อน และเมื่อถึงวันที่เราถึงจุดหมาย ทำสำเร็จได้อย่างที่ตั้งใจแล้ว ความอยากที่ดีนั้นมันจะยังเหลืออีกหรือไม่ ในเมื่อมันไม่จำเป็นอีกต่อไปแล้ว
3️⃣ การพ้นจากความทุกข์
ในเมื่อเรารู้แล้วว่ากิเลส หรือความอยาก เป็นจุดกำเนิดของความทุกข์
สภาวะที่เราทำลายความเข้าใจผิด ความยึดมั่นถือมั่นได้ทั้งหมด จนทำให้ความทุกข์เกิดขึ้นไม่ได้นั้นคือ “การพ้นจากความทุกข์”
สภาวะนี้ เป็นจุดหมายสูงสุดของศาสนาพุทธ คือสภาวะที่ควรตั้งเป็นจุดหมายของชีวิต เพราะขึ้นชื่อว่าความทุกข์ ไม่มีใครต้องการเจอแน่นอน
สภาพที่พ้นจากความทุกข์นี้ มีชื่อเรียกว่า “นิพพาน” บ้างก็เรียกว่า “อมตธาตุ”
4️⃣ วิธีที่ทำให้พ้นทุกข์
1
เอาล่ะ ในเมื่อเรารู้ทั้งปัญหา สาเหตุ และทางออกแล้ว ก็ถึงเวลาแล้วที่จะมาเรียนรู้วิธีการที่จะทำให้พ้นจากความทุกข์
วิธีการดังกล่าวก็คือ “การใช้ชีวิตตามหลัก 8 ข้อ”
คือ 1.มีความรู้ที่ถูกต้อง 2.มีความคิดที่ถูกต้อง 3.มีการพูดที่ถูกต้อง 4.มีการกระทำที่ถูกต้อง 5.มีอาชีพที่ถูกต้อง 6.มีความพยายามที่ถูกต้อง 7.มีสติที่ถูกต้อง 8.มีสมาธิที่ถูกต้อง (“ถูกต้อง”อย่างไร จะอธิบายในภายหลังครับ)
กล่าวให้สั้นๆ ทั้ง 8 ข้อคือ การใช้ชีวิตตามหลัก “ทางสายกลาง”
การทำตามคำสอนของพระพุทธองค์นั้น เป็นการพัฒนาตัวเอง พัฒนาความเข้าใจต่อสิ่งต่างๆ ตามความเป็นจริง
ผู้ที่ทำตาม จะค่อยๆมีความเข้าใจต่อสิ่งต่างๆและต่อตนเองมากขึ้นเรื่อยๆ พร้อมกับความสุขที่ค่อยๆเพิ่มขึ้นตามระดับความเข้าใจ
จนถึงจุดที่ทุกอย่างถึงพร้อม เราจะละความอยาก(กิเลส) ได้อย่างอัตโนมัติ ไม่ต้องใช้ความคิด หรือการข่มใจอีกต่อไป
✅สุดท้ายนี้
ถ้าอ่านจนถึงตรงนี้ หลายๆคนจะรู้แล้วว่า ความยึดมั่นถือมั่น ความอยาก เป็นที่มาของความทุกข์ และวิธีพ้นทุกข์คือการละสิ่งเหล่านั้น
บางท่านอาจจะจะรู้สึกว่ายาก จนแทบจะเป็นไปไม่ได้ ที่เราจะละกิเลสเหล่านั้นได้ แต่ก็อย่างที่เราย้ำทุกคนเป็นประจำว่า “ไม่มีความสำเร็จใด เกิดขึ้นได้เพียงเพราะการคิด”
จึงอยากเชิญชวนเพื่อนๆทุกคน ศึกษาคำสอนของพระพุทธเจ้า งดเว้นการเบียดเบียนผู้อื่นและตนเอง ฝึกสติ ฝึกสมาธิ อย่างค่อยๆเป็น ค่อยๆไป ตามแต่ความต้องการของแต่ละท่าน
เพื่อวันหนึ่งจะได้ถึงปลายทางที่ตั้งใจกันไว้ทุกคน คือ การไม่มีทุกข์ ไม่มีความหวั่นไหวต่อสิ่งใดๆ และมีความสุขได้อย่างแท้จริง
และข้าพเจ้า ขอถวายบทความนี้เป็นพุทธบูชา ต่อองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์นั้น ที่ทรงเสียสละทุกสิ่งทุกอย่าง เพื่อประโยชน์สุขของมหาชน...
- Agalico เหนือกาลเวลา
โฆษณา