5 มิ.ย. 2019 เวลา 04:59 • การศึกษา
ชีววิทยากับตำนานเทพปกรณัม : แมงมุม
ช่วงนี้ต้องขุดเอาความรู้เก่าๆ เอามาเขียน เผื่อว่าจะเป็นประโยชน์กับน้องๆ วัยเรียน
โดยเฉพาะวิชาชีววิทยา ซึ่งหลักๆ ก็หนีไม่พ้นการท่องจำ
แต่ผมได้รับการถ่ายทอดเทคนิคการจำผ่านทางตำนานเทพเจ้ากรีกโบราณ ซึ่งช่วยได้มากทีเดียว เพราะหากเรารู้เรื่องราวบางอย่าง มันช่วยให้เราจดจำบางสิ่งได้ง่ายขึ้นมากๆ
วันนี้ขอเล่าเรื่อง "ตำนานของแมงมุม"
(ขอแทนชื่อหรือบางคำด้วยภาษาอังกฤษ เพื่อป้องกันการสะกดภาษาไทยที่ไม่ถูกต้องนะครับ)
ตำนานมีอยู่ว่า ในอดีตมีสตรีนางหนึ่งชื่อว่า arachne เธอได้รับการฝึกฝนการทอผ้ามาตั้งแต่วัยเยาว์ ด้วยพรสวรรค์และประสบการณ์ที่สะสม เธอนับว่าเป็นช่างทอผ้าที่มีฝีมือไร้คู่เปรียบเลยก็ว่าได้ แต่ด้วยความทรนงในฝีมือของตน เธอถึงกับกล้าเปรียบเทียบว่าตนนั้นทอผ้าได้งดงามกว่า athena ผู้ซึ่งเป็นเทพแห่งสรรพวิชาและความรู้ ซึ่งรวมถึงวิชาการทอผ้าด้วย
ความล่วงรู้ไปถึงหูของ athena จนได้ เธอจึงจำแลงร่างมาในสภาพหญิงชรา เพื่อมาเตือนมิให้ arachne ได้กล่าวล่วงเกินทวยเทพอีกต่อไป แต่ arachne หาฟังไม่ กลับท้าทายว่า แน่จริงให้ athena มาลองทอผ้าแข่งกันดูว่าใครจะเหนือกว่ากันไปเลยจะดีกว่า
athena คงอดกลั้นโทสะไว้ไม่ได้อีกต่อไป จริงเผยร่างแท้จริงออกมา แล้วการประลองทอผ้าก็เริ่มขึ้น ทั้งสองเริ่มการทอผ้าอย่างรวดเร็วราวเครื่องทออุตสาหกรรม ทอกันไม่ลืมหูลืมตาจนผ้าออกมายาวเหยียด และเสร็จสมบูรณ์ทั้งคู่
ผ้าทอของ athena เป็นภาพครั้งศึกชิงการเป็นเทพพิทักษ์เมือง athens ระหว่าง athena กับ poseidon ซึ่งเป็นการแข่งมอบของรางวัลโดนใจชาวเมือง athens โดยผ้าที่ทอออกมาเป็นภาพ poseidon ใช้ตรีศูลอาวุธประจำตัว แทงลงพื้นพสุธาจนมีน้ำทะเลไหลนองออกมามากมาย แต่น้ำที่พุ่งขึ้นมาเป็นน้ำเค็ม ส่วน athena นั้นปลูกต้นมะกอก เติบโตแผ่กิ่งก้าน ออกดอกออกผล ให้ประชาชนชาว athens ได้ใช้ประโยชน์ทั่วหน้า ศึกครั้งนี้ athena จึงเป็นผู้ชนะ ผ้าที่ทอก็บอกเล่าเรื่องราวออกมางดงามราวมีชีวิต
1
ส่วนผ้าทอของ arachne เป็นภาพสามภาพของการลักลอบมีชู้รักของ zeus (บิดาของ athena) โดยเป็นภาพที่ zeus กลายร่างเป็นวัวหอบเอา europa ขึ้นหลังข้ามน้ำข้ามทะเล ภาพ zeus กลายร่างเป็นหงส์มาหลับนอนกับ leda และภาพ zeus กลายร่างเป็นฝนสีทองมาหา danae
ซึ่งผ้าทอที่ออกมางดงามราวเป็นเหตุการณ์จริงที่เห็นต่อหน้า ยิ่งภาพวัวหอบเอา europa ข้ามทะเล ในตำนานว่ากันว่า เห็นฟองเกลียวคลื่นเป็นละอองวับวาวกันเลยทีเดียว
จากผลงานที่ออกมาก็พอจะมองออกว่าใครเหนือกว่า แต่ด้วยความที่ athena มิอาจยอมแพ้มนุษย์ธรรมดาได้ เธอจึงอ้างว่า arachne ยังแอบเสียดสีทวยเทพจนได้ เพราะการทอผ้าเป็นรูปพระบิดาของเธอคบชู้ ก็เสมือนการเหยียดหยามเหล่าเทพทั้งมวล athena จึงฉีกทำลายผ้าทอของ arachne เสียไม่มีชิ้นดี และสาปให้ arachne กลายร่างเป็นสัตว์น่าเกลียด มีแปดขา ตาโตใหญ่ยักษ์ ร่างกายมีแต่ขนปกคลุม และที่สำคัญคือ ถ้า arachne ชอบทอผ้ามากนัก ก็จงทอเส้นใยไปตลอดชั่วกัลป์
จากนั้นร่างของ arachne ก็ค่อยๆกลายไปเป็นดังคำสาปที่กล่าวไป จนในที่สุดเธอก็กลายร่างไปเป็น "แมงมุม" ที่ต้องชักใยอยู่ตลอดเวลาจนชีวิตจะหาไม่
เรื่องราวก็จบลงเพียงเท่านี้ แต่ตำนานกรีกเรื่องนี้เป็นเพียงบางเรื่อง ซึ่งจริงๆ มีอีกหลายตำนานที่ใกล้เคียงกัน ลองไปหาอ่านได้ทั่วไปนะครับ มีบางตำนานกล่าวว่า arachne แพ้แก่ athena ก็มีครับ
คราวนี้ ทุกคนคงจำชื่อ arachne ได้ขึ้นใจ ซึ่ง "แมงมุม" จึงเป็นสัตว์ที่ถูกจัดจำแนกอยู่ใน class "Arachnida" ซึ่งมาจากชื่อของเธอนั่นเอง
หวังว่าตำนานกรีกเรื่องนี้ คงจะช่วยในการจดจำวิชาชีววิทยาขึ้นได้นิดหน่อยนะครับ ไว้พบกันเรื่องใหม่คราวหน้าครับ ^_^

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา