20 มิ.ย. 2019 เวลา 05:00
อะไรคือ "ชนชั้นและการต่อสู้ทางชนชั้น" (Classes and Class Struggles) ?
1
ความรู้ฉบับพกพาในชุดลัทธิมาร์กซ์วันนี้เพจ 'ไม้ขีดไฟ' จะขอนำเสนอแนวคิดเรื่อง 'ชนชั้น' และ 'การต่อสู้ทางชนชั้น'
.. แน่นอนว่าถ้าหากเราพูดถึง ชนชั้น เราต้องรู้สึกได้ถึงความไม่เท่าเทียมกัน .. ต้องมีชั้นหนึ่งที่สูงกว่าอีกชั้นอย่างแน่นอน ..
"ชนชั้น" สำหรับมาร์กซ์ก็เป็นเช่นนั้น .. แต่จะมีมิติที่เล้าใจขนาดไหน .. ไปเริ่มกันเลย
... ชนชั้นและการต่อสู้ทางชนชั้น (Classes and Class Struggles) ...
*** ชนชั้น (Classes)
... สำหรับมาร์กซ์ “ชนชั้น” นั้นจะเป็นสิ่งที่จำแนกว่าบุคคลแต่ละบุคคลมีตำแหน่งแห่งที่ (Social position) อย่างไรในความสัมพันธ์ทางการผลิต (Relation of production)
พูดอย่างง่ายคือ มาร์กซ์ได้อธิบายเอาไว้ว่า ในความสัมพันธ์ทางการผลิตนั้นจะแบ่งคนออกเป็น 2 กลุ่ม
1 คือ กลุ่มคนที่สามารถถือครองปัจจัยทางการผลิตหรือเป็นข้าวของปัจจัยทางการผลิตได้ ปัจจัยทางการผลิต ยกตัวอย่างเช่น ที่ดิน เงินทุน เครื่องจักร เป็นต้น
2 คือ กลุ่มคนที่ไม่ได้เป็นเจ้าของหรือไม่ได้ถือครองปัจจัยการผลิตอะไรเลย มีเพียงกำลังแรงงานของตนเท่านั้น เพื่อใช้ทำงานเพื่อแลกกับค่าแรง (wage)
แนวคิดในเรื่องของ “ชนชั้น” ของมาร์กยังได้อธิบายไว้อย่างชัดเจน ในแถลงการณ์แห่งพรรคคอมมิวนิสต์ ( The Communist Manifesto) ที่มาร์กซ์กับเองเกลส์ได้ร่วมกันเขียนขึ้น
โดยประโยคแรกของแถลงการณ์แห่งพรรคคอมมิวนิสต์ได้ระบุเอาไว้ว่า “ประวัติศาสตร์ของสังคมทั้งหมดที่ผ่านมาจนกระทั่งถึงบัดนี้ ล้วนแต่เป็นประวัติศาสตร์แห่งการต่อสู้ทางชนชั้น”
มาร์กซ์และเองเกลส์ได้เสนอว่า ประวัติศาสตร์ที่ผ่านมานั้นมันมักจะมีคู่ตรงข้ามกันระหว่างสองชนชั้นเสมอมา นับตั้งแต่ เสรีชนกับทาส ผู้ดีกับสามัญชน เจ้าผู้ปกครองแคว้นกับทาสกสิกร
หากสรุปแล้วก็คือ ชนชั้นผู้กดขี่กับผู้ถูกกดขี่ ที่เป็นคู่ขัดแย้งหรือเป็นปฏิปักษ์ต่อกันตลอดเวลา
โดยการต่อสู้แต่ละครั้งก็มักจะจบลงด้วยสังคมทั้งสังคมที่ถูกเปลี่ยนแปลงด้วยการปฏิวัติและเกิดการกำหนดสร้างความสัมพันธ์กันใหม่ในสังคมนั่นเอง
อย่างไรก็ตามมาร์กซ์และเองเกลส์ก็ได้เสนอว่า สังคมชนชั้นนายทุนสมัยใหม่นั้นเกิดหรือเติบโตขึ้นมาจากการล่มสลายของสังคมในรูปแบบเดิม ซึ่งก็คือสังคมแบบศักดินา
ในสังคมนายทุนสมัยใหม่นั้นความขัดแย้งทางชนชั้นของทั้งสองชนชั้นเป็นการความขัดแย้งที่เห็นได้อย่างชัดเจนและมักจะเผชิญหน้ากันเสมอ
ชนชั้นที่เป็นคู่ขัดแย้งกันในสังคมทุนสมัยใหม่คือ ชนชั้นนายทุน (Bourgeoisie) และชนชั้นกรรมาชีพ (Proletariat)หรือแรงงาน (Labour) นั่นเอง
*** “การต่อทางชนชั้น” (Class Struggles)
ในงานที่ชื่อว่า The Poverty of Philosophy มาร์กซ์ได้เสนอแนวคิดเรื่องการต่อสู้ทางชนชั้นเอาไว้ว่า ..
ชนชั้นที่ถูกกดขี่ (Oppressed Class) โดยชนชั้นผู้กดขี่ (Oppressor Class) นั้นเป็นชนชั้นที่มีความสำคัญย่างยิ่งสำหรับทุกสังคม
เพราะว่า..ชนชั้นผู้ถูกกดขี่นั้นเปรียบได้กับการเป็นรากฐานของสังคม ดังนั้นสำหรับมาร์กซ์แล้วชนชั้นที่ถูกกดขี่จึงมีความสำคัญสำหรับ “การปลดแอก” เพื่อที่จะสร้างสังคมใหม่ขึ้น
อีกทั้งทำให้ความสัมพันธ์ทางสังคมแบบเดิมที่มีการกดขี่สลายไป สำหรับมาร์กซ์เป้าหมายสูงสุดของการต่อสู้ทางชนชั้นหรือการปลดแอกนั้นคือ การที่ได้มาซึ่งสังคมที่ไม่มีชนชั้น (Classless Society)
มาร์กซ์เชื่อว่า .. เมื่อไม่มีชนนั้นความขัดแย้งทางชนชั้นก็จะสูญสลายไปนั่นเอง..
และทั้งหมดนี้คือ "ชนชั้นและการต่อสู้ทางชนชั้น" ตามความคิดของ มาร์กซ์ ..
ผู้เขียนพยายามอธิบายอย่างง่าย ..
หากได้ความรู้ และชอบ .. ฝากติดตามเพจ 'ไม้ขีดไฟ' ด้วยนะครับ ..
พูดคุยและแลกเปลี่ยนกันได้นะครับ
- ขอบคุณครับ -
รายการอ้างอิง
- Introduction to Marxist Political Theory (textbook)/Watcharabon Buddharaksa
- แถลงการณ์พรรคคอมมิวนิสต์/คาร์ล มาร์กซ์และเฟรเดอริค เองเกลล์
โฆษณา