"ลำแพน" ผลไม้เปรี้ยวละมุนจากป่าชายเลน
ใครๆก็รู้จักต้นลำพู ว่าเป็นที่อยู่ของหิ่งห้อย แต่เชื่อว่าน้อยคนจะรู้จักญาติใกล้ชิดของลำพูที่มีนามว่าลำแพน
ถ้าบอกว่ากินได้ด้วยก็คงยิ่งงงใหญ่
เอ๊ะ ถ้ากินได้แล้วทำไมไม่เห็นมีขายในตลาด อำกันหรือเปล่าเนี่ย !!!
ต้นลำแพนเป็นพันธุ์ไม้ชายเลนน้ำกร่อย ถ้าเทียบกับลำพูแล้วลำแพนจะพบใกล้ทะเลมากกว่า เรียกว่าชอบกินเค็มว่างั้นเถอะ
วิธีแยกง่ายๆว่าต้นไหนลำพู ต้นไหนลำแพนให้ดูที่ใบ ลำพูใบเรียวแหลม ลำแพนใบกลมแป้นแล้น
ส่วนดอกและผลจะคล้ายกันมาก ถ้าไม่ชำนาญดูไม่ออกเลยล่ะครับ
แยกง่ายๆ สังเกตที่ใบ
ลูกลำแพนรูปร่างกลมแบนคล้ายลูกพลับ
ด้านในอัดแน่นไปด้วยเมล็ดเล็กๆคล้ายเมล็ดฝรั่ง แต่ไม่แข็ง เคี้ยวได้กรุบกริบเพลินฟัน
รสชาติเปรี้ยวกำลังดี ไม่เปรี้ยวจัดอย่างมะนาว มะดัน
นิยมฝานเป็นแผ่นจิ้มกะปิหวาน น้ำปลาหวาน หรือจะจิ้มกะปิเพียวๆก็ได้
ส่วนลูกลำพูไม่นิยมกินเพราะฝาด
ลูกลำแพน ยังอ่อนอยู่
ผมเคยได้ยินว่าสมัยก่อนคนไทยเชื้อสายมอญที่อยู่ทางชายฝั่งทะเลชอบกินกันมาก
แต่เนื่องจากเป็นผลไม้ป่า รสชาติอร่อยแบบบ้านๆ นิยมกินกันแค่บางกลุ่ม ไม่ได้มีคนทั่วไปกินกันมากมายนัก ก็เลยไม่มีการปลูกเพื่อขายตามท้องตลาด
นอกจากกินสดๆก็นำมาทำขนมลำแพนกวนได้ด้วย
โดยเอาลูกลำแพนไปปั่นให้แหลก แล้วตั้งไฟกวนกับมะพร้าวขูด เติมหัวกะทิลงไปหน่อย ใส่น้ำตาลเติมความหวาน
เมื่อเสร็จแล้วก็จะได้ขนมลำแพนกวน ที่คล้ายกับพุทรากวน แต่เนื้อเนียนและสีอ่อนกว่า เป็นขนมท้องถิ่นของ อ.บ้านแหลม เพชรบุรี
เนื้อใน ลูกนี้ยังโตไม่เต็มที่นะครับ
บางแห่งก็นำมาทำน้ำลูกลำแพน โดยนำลูกลำแพนมาปั่นกับน้ำเปล่าจนละเอียด กรองเอาแต่น้ำ นำไปต้มให้เดือด แล้วแต่งรสด้วยน้ำตาลและเกลือนิดหน่อย
หรือจะเอาไปทำอาหารคาวก็ได้ คือทำน้ำพริกลูกลำแพน
วิธีทำก็คล้ายกับน้ำพริกมะม่วง ใส่ส่วนผสมเหมือนกันเกือบทุกอย่าง ต่างกันแค่ตำลูกลำแพนให้แหลกใส่ลงไปเป็นตัวสร้างรสเปรี้ยวแทนมะม่วงเท่านั้นก็ได้เมนูอร่อยขึ้นมาอีกชนิด
ดอกลำแพน
ดอกลำแพน ใช้เป็นสัญลักษณ์บนบั้งของเจ้าหน้าที่กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง รวมทั้งเครื่องหมายเชิดชูเกียรติยศยิ่ง “รักษ์ทะเลยิ่งชีพ” ของกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
โดยออกแบบเป็นสัญลักษณ์แฉกดอกลำแพนสีทอง หมายถึง ตัวแทนของทรัพยากรป่าชายเลน ซึ่งประกอบไปด้วยพันธุ์ไม้ป่าชายเลน สัตว์ในป่าชายเลน ตลอดจนระบบนิเวศป่าชายเลน
รากอากาศตามโคนต้น
ต้นลำแพนช่วยยึดเกาะดินชายตลิ่งไม่ให้พังทลายง่าย โดยแผ่รากออกไปยาวไกลมาก และมีรากอากาศปลายแหลมโผล่ขึ้นมาจากผิวดินเพื่อช่วยหายใจ เช่นเดียวกับต้นลำพู
รากอากาศนี้จะไม่แข็งโป๊กแบบรากไม้ทั่วไป คนสมัยก่อนจะตัดมาเหลาทำจุกขวด หรืองานที่ต้องการใช้ไม้เนื้อนิ่มและเบาได้ครับ
ลำแพนเป็นต้นไม้น่าสนใจ แต่มีเหลือน้อยลงไปทุกที เพราะป่าชายเลนถูกทำลาย ตามบ้านก็ไม่ค่อยมีใครปลูกกัน เพราะมองว่าใช้ประโยชน์ได้ไม่มากนัก
หากขาดการอนุรักษ์ นานไปก็คงสูญหายไปตามการเปลี่ยนแปลงของยุคสมัยนั่นแหละครับ
ต้นลำแพน
หากชอบบทความ ขอเชิญกดติดตามกันนะครับ
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
