ไฟยน์แมน เทคนิค (Feynman Technique) เป็นรูปแบบการเรียนรู้ที่ถูกคิดค้นโดย Richard Feynman นักฟิสิกส์ที่เคยได้รับรางวัลโนเบล นอกจากความสามารถที่โดดเด่นทางวิชาการแล้ว Feynman ยังเป็นที่รู้จักกันดีในฐานะของ The Great Explainer เนื่องจากเขาสามารถถ่ายทอดความรู้ทางวิชาการที่ซับซ้อนมากให้ออกมาอยู่ในรูปแบบที่คนทั่วไปเข้าใจได้ง่าย โดยใช้การเปรียบเทียบให้เห็นภาพและใช้ภาษาเรียบง่าย
ก่อนอื่นเรามารู้จักคุณ Feynman ผู้คิดค้นเทคนิคนี้กันก่อน Richard Feynman เกิดในปี 1918 ที่นิวยอร์ก ตอนเด็ก ๆ Feynman มีความสนใจชัดเจนทางด้านวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมศาสตร์ เขามีห้องแลบเล็ก ๆ ส่วนตัวอยู่ในบ้าน วัยเด็กเขาใช้เวลาอยู่ในห้องนั้นเพื่อสร้างอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์หลายอย่างเล่น นอกจากนี้เขายังเรียนรู้เรื่องยาก ๆ เช่น พีชคณิต ตรีโกณมิติ หรือการคำนวณฟัก์ชั่นต่าง ๆ ด้วยตัวเอง จนในที่สุด Feynman ก็เข้าเรียนปริญญาตรีที่ Massachusetts Institute of Technology หลังจากนั้นก็ต่อโทและเอกที่ Princeton University หลังเรียนจบก็ทำงานเป็นผู้ช่วยวิจัยอยู่ช่วงหนึ่งที่ Princeton แล้วย้ายมาเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยที่ Cornell และ California Institute of Technology
1
จริง ๆ แล้ว Feynman ใช้เทคนิคนี้ในการเรียนตั้งแต่เขาอยู่ Princeton เขาจะมีสมุดเล่มหนึ่งสำหรับจดเรื่องที่เขาไม่เข้าใจ ชื่อว่า Notebook of Things I Don’t Know About แยกเรื่องที่จะเรียนเป็นหัวข้อย่อย ๆ แล้วพยายามทำความเข้าใจในเรื่องนั้น ๆ อย่างลึกซึ้ง แต่เขาเพิ่งมาเข้าใจหลักการของมันเมื่อตอนที่เป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย แล้วต้องเตรียมสอนให้กับนิสิตปีหนึ่ง แต่ก็พบว่าตัวเองไม่สามารถหาวิธีการสอนที่จะทำให้คนที่ยังไม่มีความรู้ ไม่เคยเข้าใจเรื่องนั้นมาก่อนเลยสามารถเข้าใจได้ นาทีนั้นเขาเลยได้เข้าใจว่า ถ้าเราไม่สามารถอธิบายออกมาเป็นคำง่าย ๆ ได้ เป็นเพราะความรู้ของเราไม่แน่นพอ ไม่ใช่เทคนิคการสอนของเราไม่ดีพอนั่นเอง
คุณ Feynman เจ้าของ Feynman Technique
James Glieck’s (1993) ได้อธิบายวิธีเรียนแบบ Feynman ให้เราเข้าใจทุกอย่างบนโลกได้ง่าย ๆ ไว้ในหนังสือ ‘Genius: The Life and Science of Richard Feynman.’ ในหนังสืออธิบายโครงร่างของเทคนิคนี้นั้น ทำได้ด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่