Touch-Me-Not!!
เสียงที่คุณนั้นไม่ได้ยิน...จาก"ไมยราบ"
Cr.internet source
🌿 วันนี้มาเล่าถึงเกร็ดวิทยาศาสตร์เล็กๆน้อยๆของต้นไม้ที่มักถูกจัดว่าเป็นวัชพืช นามเพราะว่า "ไมยราบ" (ไม-ยะ-ราบ) แต่ก่อนจะเล่า มาทำความรู้จักวัชพืชประโยชน์เยอะกันอีกนิดนึงนะคะ
🌿 ไมยราบเป็นพืชตระกูลเดียวกับถั่ว มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Mimosa pudica
🌿 ฝรั่งตั้งชื่อให้ว่า sensitive plant เพราะเธอช่างไวต่อสัมผัสเหลือเกิน บางทีก็รู้จักในนามว่า sleepy plant อาจจะเป็นเพราะพอหุบใบปุ๊บ ก็ดูกลายเป็นต้นไม้ขี้เซาไปอีก 😅 หรืออีกชื่อหนึ่งก็คือ touch me not plant!! ( ได้โปรดอย่าจับฉัน)
🍀 แล้วทำไมคนไทยถึงตั้งชื่อว่า ไมยราบ...
ไมยราพเป็นชื่อของยักษ์ในรามเกียรติ์ ซึ่งเป็นหลานของทศกัณฑ์ครองเมืองบาดาล ไมยราพดูจะเก่งกว่ายักษ์ตนอื่นๆเพราะเก่งปรุงยาสมุนไพร (เป็นเภสัชกรยักษ์ 😄)
หากใครเคยอ่านเนื้อหาของรามเกียรติ์ตอน ศึกไมยราพจะรู้ว่า ไมยราพปรุงยานอนหลับแล้วเป่าสะกดกองทัพวานรของพระราม ทำให้สลบไสลกันไปทั้งเมือง ทำให้ไมยราพซึ่งแปลงกายเป็นทหารลิงเข้าลักพาตัวพระรามไปขังไว้ที่เมืองบาดาลได้สำเร็จ
ไมยราพ Cr. wiki
ด้วยเหตุว่าไมยราพช่างเก่งกาจด้านปรุงยาสมุนไพร ผู้เขียนเข้าใจว่าชื่อนี้จึงเอามาให้เกียรติในอรรถประโยชน์ของต้นวัชพืชชนิดนี้ หากแต่นำมาแค่พ้องเสียง ไม่ใช่พ้องรูป เพราะพืชชนิดนี้ สะกด "ไมยราบ" นะคะ
ไมยราบมีสรรพคุณหลากหลาย ได้แก่ แก้ปวดเมื่อย ปวดบวม ปวดศรีษะ เป็นอาทิ ... 😄แต่ที่น่าสนใจและอยู่ในระหว่างการทำวิจัยคือไมยราบสามารถลดน้ำตาลในเลือดได้ดีเทียบเท่ากับยา Tobultamide...อันนี้ผลในกระต่ายนะคะ ต้องรอลุ้นผลวิจัยในคนต่อไปค่ะ
🤔 ทำไมเวลาที่เราสัมผัสโดนไมยราบ ใบจึงหุบอย่างรวดเร็ว?!?
☘ไมยราบจัดเป็นพืชที่มีการเคลื่อนไหวรวดเร็ว (Rapid movement plant) การหุบของไมยราบเป็นรูปแบบการตอบสนองที่เรียกว่า Thigmonasty
ซึ่งตอบสนองต่อการสัมผัส/แรงสั่นสะเทือนโดยไม่ขึ้นกับทิศทาง หมายความว่าแตะไปตรงไหนก็ได้ ไมยราบก็จะหุบใบ
☘ยังมีพืชอีกหลายชนิดที่มีการตอบสนองเช่นนี้นะคะ ที่เรารู้จักกันดีคือพืชกินแมลงที่ชื่อว่า กาบหอยแครง (Venus flytrap) ค่ะ เมื่อมีแมลงร่อนมาจอดตรงกาบก็จะเกิดแรงสั่นสะเทือนส่งผลให้กาบหุบมาประกบกัน เจ้าแมลงก็เลยถูกกินซะ!!
☘การหุบนั้นเป็นเพราะเมื่อพืชรับแรงสั่นสะเทือนจะเกิดการส่งสัญญาณ (action potential) จากบริเวณที่เรียกว่า pulvinus เข้าไปในเซลล์ทำให้เกิดการหลั่งของโพแทสเซียมและแคลเซียมไออนออกมาจากถุง(vacuole) สิ่งที่ตามมาคือเกิดการเคลื่อนที่ของน้ำเข้าและออกเซลล์ส่งผลให้ความดัน Turgor pressure ซึ่งคอยดันผนังเซลล์ของพืชลดลง ใบของไมยราบจึงหุบลงด้วยประการฉะนี้
☘ การส่งสัญญาณนี้ให้นึกภาพง่ายๆก็เหมือนเวลาเล่นเวฟตอนเชียร์บอล ค่อยๆไล่กันไปตาม อัฒจรรย์ เราจึงเห็นว่าการหุบของไมยราบจะค่อยๆหุบใบประกอบไล่ๆกันไปจากจุดที่เราสัมผัสนั่นเอง
🤔 แล้วทำไมต้องหุบด้วยล่ะ!?!
การที่ไมยราบหุบใบเมื่อมีแรงสั่นสะเทือน นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าเป็นการย่อส่วนตัวเองลงเพื่อป้องกันตัวเองจากอันตรายเช่นแมลงที่บุกรุก หรือเป็นการหลอกว่า"ฉันเหี่ยว ฉันเหนียว ฉันไม่อร่อยหรอก ไปกินต้นอื่นเถอะ" อะไรทำนองนี้ 😄
🤔 หุบแล้วจะกางออกเหมือนเดิมไหม???
เมื่อไมยราบหุบใบแล้ว จะต้องใช้เวลาสักพักราวๆ 2-10 นาทีจึงจะค่อยๆกางใบออกได้อีกครั้ง ส่วนพวกกาบหอยแครงอาจจะใช้เวลาเป็นวันเลยทีเดียวถึงจะอ้าปากออกอีกครั้งค่ะ (นานเนาะ)
การหุบของใบย่อมส่งผลให้การสังเคราะห์แสงของพืชสะดุดลง พืชก็จะไม่ได้ปรุงอาหารอย่างเต็มที่ นอกจากนี้การหุบและกางออกของใบต้องใช้พลังงานหนักมาก พืชก็จะสูญเสียพลังงานไปกับกิจกรรมที่ไม่ก่อประโยชน์กับตัวเองเท่าที่ควร
😅 รู้อย่างนี้แล้ว เล่นแค่พอประมาณ อย่าแกล้งกันนานนะคะ สงสาร 😅
เพราะถ้าต้นไม้พูดได้ เค้าคงส่งเสียงไปแล้วว่า
"Don't touch me !!" ไปแล้วล่ะค่ะ 😁
แหล่งที่มา:
"Leaf-folding response of a sensitive plant shows context-dependent behavioral plasticity". Plant Ecology. 215 (12): 1445–1454. doi:10.1007/s11258-014-0401-4.
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
