27 ส.ค. 2019 เวลา 14:49 • ปรัชญา
ซีรีส์แสงชีวิต ชุด ■โลกธรรม ๘■
ตอน 'โลกธรรม ๘ ที่ทุกคนต้องเจอแน่'
'รู้ โลกธรรม ๘ เพื่อเตรียมชีวิตให้ไม่อ่อนไหวหรือทุกข์ไปตามความเปลี่ยนแปลงใดๆ'
เรื่องโลกธรรม ๘ นี้ พระพุทธองค์ทรงตรัสว่าทุกคนต้องเจอหมดทั้ง ๘ อย่าง
คือ
(ฝ่ายอิฏฐารมณ์-อารมณ์ที่น่าปรารถนา)
■ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข
(ฝ่ายอนิฏฐารมณ์-อารมณ์ที่ไม่น่าปรารถนา)
■เสื่อมลาภ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์
ใน ๘ นี้มีแบบดี ชอบ น่าเอา น่าปรารถนา ๔
และมีแบบตรงกันข้าม ๔ ไม่ดี ไม่ชอบ ไม่อยากได้ ไม่อยากเจอ ไม่ปรารถนา เป็นคู่ๆ กันไปอย่างนี้
กล่าวคือ
มีลาภ ก็มี เสื่อมลาภ
มียศ ก็มี เสื่อมยศ
มีสรรเสริญ ก็มีนินทา
มีสุข ก็มีทุกข์
ใครรู้และตระหนักเรื่องนี้ ก็จะไม่ดีใจหลงปลื้มหลงสุขเกินเหตุเมื่อมีลาภ เมื่อได้ลาภ เพราะรู้ดีว่าลาภนั้นเสื่อมได้ ทรัพย์สินเงินทองข้าวของ อาจหมด อาจถูกภัยโจร อาจถูกทำลายโดยภัยธรรมชาติ ภับพิบัติต่างๆ ได้
เมื่อเตรียมใจไว้แล้ว วันหนึ่งเมื่อลาภนั้นเสื่อมไป หมดไป หายไปจริง ก็จะได้ไม่ทุกข์สาหัสตัดใจไม่ได้ กระวนกระวาย เป็นเดือดเป็นร้อนเครียด
ยศศักดิ์ ตำแหน่งแต่งตั้งทั้งหลายก็เช่นกัน เป็นเพียงสิ่งสมมุติชั่วคราว เป็นเพียงหัวโขน ใครหลงยึดติดมัวเมาปลาบปลื้มกับหัวโขน ไม่ได้เตรียมตัวเตรียมใจ เมื่อหมดเวลาที่ยศศักดิ์นั้นใช้ทำอะไรไม่ได้ อาทิเช่น เมื่อเกษียณ เมื่อหมดอำนาจ คนที่เคยมาอ่อนน้อมพินอบพิเทา อาจกลับกลายเป็นเดินสวนกันก็ทำเป็นมองไม่เห็น
ที่มาภาพ: เฟส Amporn La-aithuk
หัวใจของคนที่ไม่เคยเตรียมใจตั้งรับความเสื่อมไปของยศศักดิ์วาสนาทำนองนี้ ก็อาจถึงกับแตกสลายหรือกลับเห็นตัวเองไปว่าไร้ค่า หมดสิ้นความนับถือความภูมิใจในตัวเอง ทั้งๆ ที่ความจริงสิ่งเหล่านี้เป็นเพียงของชั่วคราว ของเก๊ทั้งนั้น ของสมมุติทั้งนั้น
สรรเสริญก็เช่นกัน คำสรรเสริญยกยอปอปั้นมักตามมาจากตำแหน่งหน้าที่ยศฐาบรรดาศักดิ์และเงินตรา ของเหล่านี้ล้วนเป็นเพียงเปลือก ใครไปหลงไหลได้ปลื้มกับคำสรรเสริญแบบนี้ มักต้องเสียใจในภายหลัง
เพราะวันหนึ่ง คนที่เคยสรรเสริญอาจนินทาเรา
ไม่ต้องกลัวว่าเราจะไม่ถูกนินทา ทุกคนโดนหมด! แม้แต่พระพุทธเจ้าเองซึ่งทรงมีจิตใจแสนบริสุทธิ์ มีความรัก เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ต่อสรรพสัตว์เสมอกันหมด ก็ยังไม่วายโดนนินทา
ดังนั้น พึงเตรียมใจตั้งรับคำนินทา วันหนึ่งคงเข้าหูเราแน่
เขานินทาเรา ช่างเขา บาปปากบาปใจเขาเอง และตัวเราพึงหลีกเว้นการคิดการพูดซุบซิบนินทาบริภาษด่าว่าใคร เราก็ไม่สร้างกรรมใหม่เพราะใจเราไม่เป็นบาป ใจเราไม่ตกต่ำลง
สุดท้าย เมื่อมีวันเวลาที่มีความสุข วันหนึ่งแน่นอนว่าสุขนั้นย่อมผันแปรไป เปลี่ยนแปลงไป อาจลดลง อาจมีทุกข์มาแทนที่ อาจเป็นการแทนที่ที่ค่อยๆ เป็นไปหรือเป็นไปอย่างกระทันหัน
ถ้าหากใครไม่ได้ฝึกจิตเตรียมใจกับความจริงที่ทุกคนต้องประสบทั้ง ๘ ประการนี้ เมื่อเจอเข้ากับ ๔ ข้อหลัง ซึ่งเป็นฝ่ายลบ ก็อาจจะประสบทุกข์ ความไม่สบายใจ อย่างแสนสาหัสได้ บางคนถึงกับคิดสั้น บางคนตรอมใจตาย ก็มี
แต่คนที่รู้ความจริงนี้และได้เตรียมใจ ฝึกคิดแยกแยะ อยู่กับความจริง อาทิ เตรียมคิดไว้ว่าวันนี้ถึงจะสุขพรั่งพร้อม แต่เราจะไม่เผลอใจหลงมัวเมาไปกับสุขนั้นจนเกินเหตุ พอถึงวันหนึ่งที่สุขนั้นจากไป เราก็จะสามารถตั้งรับ รับมือทุกข์ ได้อย่างมีสติและสบายๆ
ในขณะเดียวกัน พอทุกข์มาเยือน จะหนักหนาสาหัสขนาดไหน เราก็ตระหนักใจดีว่า วันหนึ่งทุกข์นี้ก็ต้องหมดต้องผันแปรไป
เราก็จะเป็นคนมีสติ ใช้ปัญญาการตรึกตรองตามธรรมในการดำเนินชีวิต ไม่ลุ่มหลงเพลิดเพลินแบบไม่ลืมหูลืมตากับเรื่องดีทั้งหลายและไม่ขึ้งเครียดเกินไปกับเรื่องราวร้ายๆ สิ่งลบๆ ด้านลบๆ ทั้งหลาย
เพราะท้ายที่สุด เราจะต้องเผชิญหมดทั้ง ๘ ข้อนี้ และทุกสิ่งก็จะผ่านไป เปลี่ยนไป ผันแปรไป
เพจ 'ธรรมะเน้นๆ A Great Degree Dhamma'
ว้นอังคารที่ ๒๗ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๖๒

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา