พุทธศาสนสุภาษิต หมวดที่ ๒๓
๏ ปัญญาวรรค - หมวดปัญญา
นตฺถิ ปญฺญาสมา อาภา
🔸️แสงสว่างเสมอด้วยปัญญา ไม่มี
สํ.ส. ๑๕/๕
ปญฺญา โลกสฺมิ ปชฺโชโต
🔸️ปัญญาเป็นแสงสว่างในโลก
สํ.ส. ๑๕/๖๑
โยคา เว ชายตี ภูริ
🔸️ปัญญาเพียงดังแผ่นดินย่อมเกิด เพราะความประกอบโดยแท้
ขุ.ธ.๒๕/๕๒
อโยคา ภูริสงฺขโย
🔸️ความสิ้นไปแห่งปัญญาเพียงดังแผ่นดิน เพราะความไม่ประกอบ
สุโข ปญฺญาย ปฏิลาโภ
🔸️การได้เฉพาะซึ่งปัญญานำมาซึ่งความสุข
ขุ.ธ. ๒๕/๓๓/๕๙
ปญฺญา นรานํ รตนํ
🔸️ปัญญาเป็นรัตนะของนรชน
สํ.ส. ๑๕/๕๐
ปญฺญาว ธเนน เสยฺโย
🔸️ปัญญาเทียวประเสริฐกว่าทรัพย์
ขุ.เถร. ๒๖/๓๘๘/๓๗๙
นตฺถิ ฌานํ อปญฺญสฺส
🔸️ความพินิจไม่มีแก่คนไร้ปัญญา (ฌานไม่มีแก่ผู้ไม่มีปัญญา)
ขุ.ธ. ๒๕/๖๕
นตฺถิ ปญฺญา อฌายโต
🔸️ปัญญาไม่มีแก่ผู้ไม่พินิจ
ขุ.ธ. ๒๕/๖๕
ปญฺญา เจนํ ปสาสติ
🔸️ปัญญาย่อมปกครองคนนั้น
สํ.ส. ๑๕/๑๗๕/๕๒
ปญฺญาย มคฺคํ อลโส น วินฺทติ
🔸️คนเกียจคร้านย่อมไม่ประสบทางแห่งปัญญา
ขุ.ธ. ๒๕/๓๐/๕๒
สุสฺสูสํ ลภเต ปญฺญํ
🔸️ฟังด้วยดี ย่อมได้ปัญญา
สํ.ส. ๑๕/๑๗๕/๕๒
ปญฺญายตฺถํ วิปสฺสติ
🔸️คนย่อมเห็นเนื้อความด้วยปัญญา
อง.สตฺตก. ๒๓/๓
ปญฺญาย ปริสุชฺฌติ
🔸️คนย่อมบริสุทธิ์ด้วยปัญญา
ขุ.สุ. ๒๕/๓๖๑
ปญฺญา หิ เสฏฺฐา กุสลส วทนฺติ
🔸️คนฉลาดกล่าวว่าปัญญาแล ประเสริฐสุด
ขุ.ชา.สตฺตก. ๒๗/๕๔๑
ปญฺญาชีวีชีวิตมาหุ เสฏฺฐํ
🔸️ปราชญ์กล่าวชีวิตของผู้เป็นอยู่ด้วยปัญญาว่าประเสริฐสุด
สํ.ส. ๑๕/๕๘, ๓๑๕ ขุ.สุ. ๒๕/๓๖๐
อทฺธา หิ ปญฺญาว สตํ ปสตฺถา
กนฺตา สิรี โภครตา มนุสฺสา
ญาณญฺจ พุทฺธานมตุลฺยรูปํ
ปญฺญํ น อจฺเจติ สิรี กทาจิ
🔸️แท้จริง สัตบุรุษทั้งหลายสรรเสริญปัญญาเท่านั้น,
ศิริเป็นที่ใคร่ของ คนโง่ เพราะมนุษย์ทั้งหลายยินดีในโภคสมบัติ,
ก็ความรู้ของท่านผู้รู้ ทั้งหลาย ใครๆ ชั่งไม่ได้ ในกาลไหนๆ,
คนมีศิริย่อมไม่ล่วงเลยคน มีปัญญาไปได้ ไม่ว่าในกาลไหนๆ
(มโหสธโพธิสตฺต) ขุ.ชา.วีส. ๒๗/๔๒๘
คมฺภีรปญฺหํ มนสาภิจินฺตยํ นจฺจาหิตํ กมฺม กโรติ ลุทฺทํ
กาลาคตํ อตฺถปทํ น ริญฺจติ ตถาวิธํ ปญฺญวนฺตํ วทนฺติ
🔸️ผู้ขบคิดปัญหาอันลึกซึ้งด้วยใจ ไม่ทำกรรมชั่ว อันไม่เป็นประโยชน์เกื้อกูลเลย,
ไม่ละทางแห่งประโยชน์ที่มาถึงตามเวลา, บัณฑิตทั้งหลายเรียกคนอย่างนั้นว่า ผู้มีปัญญา
(สงฺภงฺคโพธิสตฺต) ขุ.ชา.จตฺตาฬีส. ๒๗/๕๔๐
ทาโส ว ปญฺญาสฺส ยสสฺสิ พาโล อตฺเถสุ ชาเตสุ ตถาวิเธสุ
ยํ ปณฺฑิโต นิปุณํ สํวิเธติ สมฺโมหมาปชฺชติ ตตฺถ พาโล
🔸️คนเขลามียศศักดิ์ ก็เป็นทาสของคนมีปัญญา, เมื่อเรื่องราวต่างๆ เกิดขึ้น
คนฉลาดจัดการข้อใดได้แนบเนียน คนเขลาถึงความงมงายในข้อนั้น
(มโหสธโพธิสตฺต) ขุ.ชา.วีส. ๒๗/๔๒๘
ปญฺญวนฺตํ ตถาวาทึ สีเลสุ สุสมาหิตํ
เจโตสมถมนุยุตฺตํ ตํ เว วิญฺญู ปสํสเร
🔸️ผู้รู้ย่อมสรรเสริญคนมีปัญญา พูดจริง
ตั้งมั่นในศีล ประกอบความสงบใจนั้นแล
(มหากสฺสปเถร) ขุ.เถร. ๒๖/๔๑๑
ปญฺญา สุตวินิจฺฉินี ปญฺญา กิตฺติโลกวฑฺฒนี
ปญฺญาสหิโต นโร อิธ อปิ ทุกฺเขสุ สุขานิ วินฺทติ
🔸️ปัญญาเป็นเครื่องวินิจฉัยสิ่งที่ฟังแล้ว ปัญญาเป็นเครื่องเพิ่มพูนเกีรยติคุณและชื่อเสียง
คนผู้ประกอบด้วยปัญญาในโลกนี้ แม้ในความทุกข์ก็หาความสุขได้
(มหากปฺปินเถร) ขุ.เถร. ๒๖/๓๕๐
ปญฺญาย ติตฺตีนํ เสฏฺฐํ น โส กาเมหิ ตปฺปติ
ปญฺญาย ติตฺตํ ปุริสํ ตณฺหา น กุรุเต วสํ
🔸️บรรดาความอิ่มทั้งหลาย ความอิ่มด้วยปัญญาประเสริฐ เพราะผู้อิ่มด้วยปัญญานั้น
ย่อมไม่เดือดร้อนด้วยกามทั้งหลาย, คนผู้อิ่มด้วยปัญญา ตัณหาย่อมกระทำให้อยู่ในอำนาจไม่ได้
(โพธิสตฺต) ขุ.ชา.ทฺวาทส. ๒๗/๓๘๓
ส ปญฺญวา กามคุเณ อเวกฺขติ อนิจฺจโต ทุกฺขโต โรคโต จ
เอวํ วิปสฺสี ปชหาติ ฉนฺทํ ทุกฺเขสุ กาเมสุ มหพฺภเยสุ
🔸️ผู้มีปัญญานั้น ย่อมเล็งเห็นกามคุณเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นโรค,
ผู้เห็นอย่างนี้ ย่อมละความพอใจในกามอันเป็นทุกข์ เป็นภัยใหญ่ได้
(สรภงฺคโพธิสตฺต) ขุ.ชา.จตฺตาฬีส. ๒๗/๕๔๒
ปญฺญา หิ เสฏฺฐา กุสลา วทนฺติ นกฺขตฺตราชาริว ตารกานํ
สีลํ สิรึ จาปิ สตญฺจ ธมฺโม อนฺวายิกา ปญฺญวโด ภวนฺติ
🔸️คนฉลาดกล่าวว่าปัญญาประเสริฐ เหมือนพระจันทร์ประเสริฐ
กว่าดาวทั้งหลาย แม้ศีลสิริและธรรมของสัตบุรุษ ย่อมไปตามผู้มีปัญญา
ขุ.ชา. ๒๗/๒๔๖๘/๕๔๑
ยสํ ลทฺธาน ทุมฺเมโธ อนตฺถํ จรติ อตฺตโน
อตฺตโน จ ปเรสญฺจ หึสาย ปฏิปชฺชติ
🔸️คนมีปัญญาทราม ได้ยศแล้วย่อมประพฤติสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ตน
ย่อมปฏิบัติเพื่อเบียดเบียน ทั้งตนและผู้อื่น
ขุ.ชา. ๒๗/๑๒๒/๔๐
มตฺตาสุขปริจฺจาคา ปสฺเส เจ วิปุลํ สุข
จเช มตฺตาสุขํ ธีโร สมฺปสฺสํ วิปุลํ สุขํ
🔸️ถ้าพึงเห็นสุขอันไพบูลย์ เพราะยอมเสียสละสุขส่วนน้อย
ผู้มีปัญญาเล็งเห็นสุขอันไพบูลย์ ก็ควรสละสุขส่วนน้อยเสีย
ขุ.ธ. ๒๕/๓๑/๕๓
ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นกฎตายตัว
โพสท์โดย สาวิกาน้อย
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
