28 ต.ค. 2019 เวลา 10:38 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
นักดาราศาสตร์พบปรากฏการณ์ประหลาดที่ใจกลางทางช้างเผือก
#ChevronEnjoyScience #KenanAsia
กาแล็กซีทางช้างเผือก (Milky Way galaxy) ประกอบไปด้วยดาวฤกษ์กว่าแสนล้านดวงเกาะกลุ่มกันเป็นโครงสร้างแบนๆคล้ายกับจาน มีเส้นผ่านศูนย์กลางราว 100,000 ปีแสง ระบบสุริยะอันประกอบไปด้วยดวงอาทิตย์และโลกของเราก็อยู่ในกาแล็กซีทางช้างเผือกห่างจากใจกลางราว 26,000 ปีแสง
เชื่อไหมว่าใจกลางกาแล็กซีทางช้างเผือกที่เราอาศัยอยู่นั้นเต็มไปด้วยความลึกลับที่ยังรอการค้นพบมากมาย
ปัจจุบันนักดาราศาสตร์ทราบดีว่าที่ใจกลางทางช้างเผือกนั้นมีหลุมดำมวลยิ่งยวด (supermassive black hole) ที่มีมวลราว 4 ล้านเท่าของมวลดวงอาทิตย์ แต่การศึกษามันเป็นเรื่องยากมากเพราะนอกจากใจกลางทางช้างเผือกจะอยู่ห่างจากโลกเรามากแล้ว ระหว่างทางยังมีฝุ่นและดาวฤกษ์มากมายล้อมรอบทำให้ยากต่อการสังเกต แต่ล่าสุดนักดาราศาสตร์แถลงการค้นพบสองเรื่องที่น่าสนใจเกี่ยวกับใจกลางทางช้างเผือกดังนี้
1.หลุมดำมวลยิ่งยวดสว่างวาบ
บริเวณขอบของหลุมดำที่สังเกตได้มักจะมีแก๊สอยู่รอบๆซึ่งแก๊สเหล่านี้ถูกแรงโน้มถ่วงของหลุมดำดึงดูดให้ไหลตกเข้าสู่ภายใน เนื่องจากแรงโน้มถ่วงของหลุมดำนั้นมหาศาล แก๊สเหล่านั้นจึงไหลวนอย่างรวดเร็วและเกิดการเสียดสีจนมีอุณหภูมิสูงมากพอจะปลดปล่อยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าออกมา
1
นักดาราศาสตร์ใช้กล้องโทรทรรศน์ Keck Observatory ตรวจจับสัญญาณอินฟราเรดรอบๆหลุมดำมวลยิ่งยวดก็พบว่าบางคืนแก๊สที่อยู่รอบๆหลุมดำนี้สว่างขึ้นจนน่าตกใจ
2
ปกติแล้วสัญญาณอินฟราเรดจากหลุมดำมวลยิ่งยวดจะเปลี่ยนแปลงขึ้นๆลงๆด้วยความแปรผันที่สูงมากอยู่แล้ว แต่ครั้งนี้มันสว่างกว่าค่ามากสุดก่อนหน้าถึงสองเท่า
เป็นไปได้ว่าดาวฤกษ์ที่อยู่บริเวณนั้นอาจโคจรเข้าใกล้ขอบหลุมดำมวลยิ่งยวดจนแก๊สจากดาวฤกษ์นั้นไหลเข้าสู่หลุมดำในปริมาณมาก แต่ในรายละเอียดยังไม่มีใครฟันธงได้ชัดเจนว่าเกิดจากอะไรกันแน่ เพราะมันอาจเกิดจากแก๊สปริมาณมากค่อยๆไหลลงสู่หลุมดำ หรือ อาจเกิดจากความไม่ปกติของแก๊สที่เกิดปะทุขึ้นมาไม่บ่อยนักก็ได้
1
แม้ปรากฏการณ์ดังกล่าวจะไม่ได้เป็นอันตรายใดๆต่อโลกของเรา
2
แต่หลุมดำมวลยิ่งยวดนั้นศึกษายาก และนักดาราศาสตร์อยากรู้ว่ามันส่งผลต่อการเกิดกาแล็กซีอย่างไร จึงต้องเก็บข้อมูลให้มากกว่านี้
1
2.ฟองคลื่นวิทยุคู่มโหฬารกลางทางช้างเผือก
ทีมนักดาราศาสตร์ค้นพบคลื่นวิทยุปะทุออกมาเป็นฟองขนาดใหญ่สองลูกจากใจกลางทางช้างเผือกจนเกิดเป็นโครงสร้างคล้ายกับนาฬิกาทราย ความสูงของฟองนั้นหลายร้อยปีแสง ซึ่งใหญ่กว่าระบบสุริยะของเรามหาศาล!
โฆษณา