การเข้าถึงคือกุญแจสำคัญ
.
ทำไมสิ่งที่สามารถกระตุ้นโดปามีนให้หลั่งออกมาอย่างต่อเนื่องถึงเป็นสิ่งที่ทำให้เราเสพติดได้อย่างง่ายดาย ? นักวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับสมองและระบบประสาทนามว่า เดวิด ลินเดอร์ (David Linder) ได้อธิบายว่า “นอกจากระดับความรุนแรงของสิ่งเร้าแล้ว ความยากง่ายในการการเข้าถึงก็ถือเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดการเสพติดเช่นกัน”
.
ตัวอย่างเช่น บุหรี่คือสิ่งเสพติดที่ทำให้ผู้ใช้มีโอกาสเสพติดมันได้มากกว่าเฮโรอีน ทั้งที่เฮโรอีนสามารถระเบิดโดปามีนออกมาได้รุนแรงกว่าบุหรี่หลายเท่าตัว ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น ?
.
คำตอบอยู่ที่ “หลักการฝึกสมอง”
.
ยิ่งเราได้เจอหรือใช้สิ่งนั้นบ่อย ๆ สมองของเราก็ยิ่งผูกพันกับสิ่งนั้นมากขึ้น
.
เนื่องจากเราสามารถเข้าถึงบุหรี่ได้ง่ายกว่าเฮโรอีนด้วยหลาย ๆ สาเหตุ นั่นจึงทำให้เราสามารถสูบบุหรี่ได้แทบทุกเวลาที่เราต้องการ ทุก ๆ มวนที่เราสูบไปและทุกวันทุกเวลาที่เราสูบมัน เช้า, สาย, บ่าย, เย็น และก่อนนอน มันคือการค่อย ๆ ปลูกฝังให้สมองของเราเรียนรู้ว่า “บุหรี่คือรางวัล” ในทางตรงกันข้ามกับเฮโรอีน จะมีโอกาสบ่อยแค่ไหนกันเชียว ที่เราจะมีโอกาสได้ล่องลอยเพราะมัน
.
ในปัจจุบันนี้ เราใช้สื่อโป๊เพื่อสูบฉีดโดปามีนมากกว่าใช้มันเพื่อปลดปล่อยความใคร่ด้วยซ้ำ
โดปามีนจากจุดสุดยอดมีปริมาณมากที่สุดในบรรดากิจกรรมทั้งมวล และนี่จึงเป็นเหตุให้มนุษย์เราไม่สูญพันธุ์ แต่การเสพสื่อโป๊ในยุคปัจจุบันนี้ มันสามารถเข้าถึงได้อย่างง่ายดายและเสพได้ตลอดทั้งวัน มันคือตัวการที่ทำให้สมองของเราเกิดการเสพติดได้ยิ่งกว่าการการถึงจุดสุดยอดเสียอีก
.
ตลอดเวลาที่เรากำลังจ้องหน้าจอ สมองของเรากำลังเรียนรู้และถูกฝึกให้รู้จักรางวัลและความพึงพอใจรูปแบบใหม่ที่ให้โดปามีนคำโตได้ไม่แพ้การถึงจุดสุดยอดเลย นั่นก็คือ การไล่ตามค้นหาวิดีโอโป๊ใหม่ ๆ ไปเรื่อย ๆ ในโลกอินเตอร์เน็ต จะว่าไปแล้ว พฤติกรรมนี้สามารถป้อนโดปามีนได้นานและต่อเนื่องกว่าการถึงจุดสุดยอดเสียด้วยซ้ำ
.
เนื่องจากโดปามีนไม่ใช่แค่เป็นสารแห่งความพึงพอใจ แต่มันยังเป็น “สารแห่งการจดจำและการไล่ตามค้นหา” อีกด้วย มันจึงเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่ทำให้เราดำรงเผ่าพันธุ์มาได้ถึงวันนี้ แต่น่าเศร้าเหลือเกินที่โดปามีนปริมาณมหาศาลไม่ได้หมายถึง “ความสุขและความพึงพอใจ” เท่านั้น แต่มันกลับยิ่งส่งข้อความบอกให้เรารู้ว่า “ความพึงพอใจอยู่บริเวณรอบ ๆ นี้ ! จงค้นหาต่อไป อย่าหยุด”
.
ภารกิจแต่ละวันของเราคือการไล่ตามเปิดคลิปวิดีโอโป๊ใหม่ ๆ เพื่ออัพเดตอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะตอนตื่นเช้า ตอนสาย ตอนพักกลางวัน ตอนเย็น ตอนค่ำ และตอนก่อนนอน เราไล่ตามดูและดาวน์โหลดเก็บเอาไว้จนเต็มความจุของฮาร์ดดิสก์ในคอมพิวเตอร์ของเราเลยทีเดียว
.
ยังไม่จบเท่านั้น หลายคนยังต้องซื้อ external hard disk เพื่อที่จะมีพื้นที่เก็บหนังโป๊เพิ่มขึ้นไปอีกหลายร้อยหลายพันเรื่อง ทั้งที่หลาย ๆ วิดีโอที่เราได้ดาวน์โหลดเก็บเอาไว้ เราใช้มันในการสำเร็จความใคร่แค่เพียงครั้งเดียวเท่านั้น แม้ว่าโดปามีนจากจุดสุดยอดจะมหาศาล แต่ก็ยังไม่สามารถทำให้สมองของเราพึงพอใจได้เท่ากับโดปามีนจากการไล่ตามค้นหาหนังโป๊ใหม่ ๆ เลย
.
เรารู้สึกสนุกและพึงพอใจที่ได้ไล่ตามค้นหาสิ่งใหม่ ๆ และเก็บสะสมมันเอาไว้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ เราไม่รู้ตัวว่าสิ่งที่เราไล่ตามสะสมนี้ มันมากเกินจำเป็นไปเยอะเลยด้วยซ้ำ เราไล่เก็บสะสมเอาไว้เกินกว่าที่เราได้ใช้ เราไล่ค้นหามากกว่าที่เราพึงพอใจ นี่คือปรากฏการณ์ wanting run amok
.
มีเรื่องจริงจากประสบการณ์หนึ่งที่จะทำให้เราได้รู้ว่า มนุษย์อย่างเรายังมีบางสิ่งที่เราชอบมันยิ่งกว่าการถึงจุดสุดยอดเสียอีก …
.
เรื่องมีอยู่ว่า เมื่อพวกเราหลายคนรู้ตัวว่า เราเป็น Porn-induced ED และต้องการรักษา บางคนยอมที่จะตัดการสำเร็จความใคร่ออกไป แต่เขาไม่สามารถตัดสื่อโป๊ได้ ทุกวันนี้ เขาก็ยังคงเสพสื่อโป๊อยู่ตลอดเวลา เขาเข้าใจว่า แค่เขาไม่ยอมหลั่งออกมา นี่ก็ถือว่าเป็นการ reboot แล้ว เขายอมตัดความสุขจากจุดสุดยอดได้ แต่เขาจะไม่ยอมตัดพฤติกรรมการเสพสื่อโป๊เด็ดขาด
.
นี่คืออีกตัวอย่างหนึ่งที่พอจะชี้ให้เราได้เห็นว่า “ปัญหาอยู่ที่เราเสพติดโดปามีน ไม่ใช่เสพติดการถึงจุดสุดยอด”