14 พ.ย. 2019 เวลา 15:56 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
AI กับความคิดสร้างสรรค์
ก่อนที่เราจะพูดถึง topic นี้เราต้องเข้าใจเสียก่อนว่าจินตนาการเกิดขึ้นได้อย่างไร
ถ้าเราศึกษาว่าจินตนาการเกิดขึ้นได้อย่างไร ในทางประสาทวิทยาเคยมีงานวิจัยของ Heilman et al. (2003) นักประสาทวิทยา ตีพิมพ์อธิบายกระบวนการเหล่านี้ที่เกิดขึ้น
ในงานวิจัยกล่าวไว้ว่า การที่เราเกิดความคิดแบบจินตนการได้นั้นต้องเกิดจากการเชื่อมกันของเซลล์ประสาทในส่วนที่สมองปกติจะไม่ได้เชื่อมกัน
และในงานวิจัยยังกล่าวอีกว่าการที่จะมีจินตนาการได้ส่วนใหญ่จะเกิดจาก3 อย่างนี้
1. เราต้องมีความรู้ความเชียวชาญด้านนั้นเป็นอย่างดีโดยเฉพาะ
2. สมองส่วนหน้าของเราสามารถทำให้สามารถเกิดการคิดวิเคราะห์แยกแยะได้
3. สมองส่วนหน้าของเราสามารถปรับสารสื่อประสาทที่เกิดขึ้นได้เป็นอย่างดี
สรุปได้ว่าสมองส่วนหน้าถือว่ามีความจำเป็นอย่างมากในการที่เราจะคิดจินตนาการอะไรขึ้นมา[1]
เราจึงพบว่าจินตนการเป็นกระบวนการของระบบประสาทที่นำไปสู่ระบบประมวลผลและเป็นกระบวนการเคมีรูปแบบนึง
กลับมาต่อกันที่ AI ปกติในชีวิตประจำวันเราจะชอบพูดว่า AI ยังไม่สามารถทำสิ่งหนึ่งได้ สิ่งนั้นคือจินตนาการ AI คงไม่สามารถ วาดภาพ แต่งเพลง เขียนนิยายไซไฟให้เราได้ แต่ AI ก็สามารถสร้างผลงานศิลปะได้เช่น EMI ของ David Cope โดยอัลกอรึทึมที่เขาสร้างมาสามารถวิเคราะห์เพลงโดยการตัดเพลงออกเป็นส่วนๆแล้วดูว่าแต่ละส่วนที่ตัดมามีเอกลักษณ์อะไรเป็นเฉพาะแล้วจึงนำส่วนเหล่านี้กลับมารวมกันใหม่ก็จะทำให้เราได้เพลงใหม่โดยที่เป็นการยากมากที่จะแยกเพลงที่แต่งโดยโปรแกรมกับคนจริงๆออกจากกัน[2]
อีกตัวอย่างหนึ่งนักวืทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ ชื่อ Jürgen Schmidhuber ได้เขียนอัลกอรึทึมชนึดนึงโดยใช้ภาษาทางคณิตศาสตร์สร้างภาพที่เป็นรูปแบบออกมา[3]
ภาพศิลปะที่ได้มาจากอักลอรึทึมรูปแบบของคณิตศาสตร์ ที่มา:http://people.idsia.ch/~juergen/creativity.html
อีกทฤษฎีที่บอกว่าโปรแกรมต้องทำตามกฎของภาษาที่ถูกเขียนขึ้นไว้ทำให้ไม่สามารถจะคิดนอกกรอบได้ในขณะที่เราไม่ได้มีกฎนี้ตั้งไว้เราจึงสามารถจินตนาการได้
แต่ถ้าเราพิจารณาสิ่งนี้ดีๆ เราจะพบว่าหน่วยที่เล็กที่สุดของคอมพิวเตอร์คือ bit ซึ่งมีชุดคำสั่งเป็น 0 กับ 1 หรือควอนตัมคอมพิวเตอร์ก็จะมีลักษณะ 0 กับ 1 ผสมกันจนกว่าเราจะทำการวัด ส่วนมนุษย์ก็มีชุดคำสั่งเหมือนกัน นั่นคือลำดับเบส AT GC ที่อยู่ในยีนซึ่งเป็นตัวกำหนดพฤติกรรมส่วนใหญ่ของเรา
ในอนาคตการใช้ machine learning จะมีส่วนช่วยอย่างมากในการทำให้ AI เรียนรู้ทักษะที่สำคัญได้อย่างรวดเร็ว อย่าง AlphaZero เป็นอัลกอรึทึมที่สามารถเรียนรู้จากโปรแกรม Stockfish 8 ซึ่งเป็นแชมป์ในปี 2016 แต่แล้ว AlphaZero ก็สามารถเรียนรู้วิธีการเล่นหมากรุกและโค่นแชมป์ลงได้ภายในเวลา 4 ชั่วโมงและเมื่อเรียนรู้ไป 9 ชั่วโมง AlphaZero ก็นำร่องแชมป์โลกไปไกลมาก ทั้ง หมารุก โซกิ โก๊ะ แถมยังมีรูปแบบการเดินที่ประหลาดไม่เหมือนกับที่เราเห็นคนเล่นจริงๆแบบนี้จะเรียกว่าจินตนาการได้หรือไม่[4]
ภาพที่ AlphaZero ใช้คำนวณรูปแบบการเดิน ที่มา:https://www.chess.com/news/view/updated-alphazero-crushes-stockfish-in-new-1-000-game-match
เมื่อ Al เชี่ยวชาญทักษะนึงแล้วและ Al สามารถประมวลผลข้อมูลได้ดีกว่าคนเหตุใด AI จึงไม่สามารถสร้างจินตนการได้และอาจจะทำได้ดีกว่าเราด้วยซ้ำหาก AI สามารถประมวลผลได้ว่าสิ่งใดทำให้ Hormone ต่างๆหลั่งซึ่งสร้างความรู้สึกให้กับมนุษย์ AI ก็สามารถสร้างผลงานที่ทำให้เจาะเข้ากับอารมณ์ความรู้สึกของมนุษย์ได้ดีกว่ามนุษย์ด้วยกันเสียอีก
และประเด็นนี้ก็เป็นประเด็นที่เราควรจะดีเบตกันถ้า AI มีความสามารถในการสร้างจินตนาการขึ้นแล้วเราจะมีอะไรที่ได้เปรียบ AI ซึ่งทำให้เราอยู่ในตลาดงานได้ต่อไปในอนาคต
อ้างอิง [1] Kenneth M Heilman, MD, Stephen E. Nadeau, MD, and David Q. Beversdorf, MD. "Creative Innovation: Possible Brain Mechanisms" Neurocase (2003)
[2] http://artsites.ucsc.edu/faculty/cope/experiments.htm (สืบค้นเมื่อ 14/11/2019)
[3] http://people.idsia.ch/~juergen/creativity.html (สืบค้นเมื่อ 14/11/2019)
โฆษณา