เรื่องของ “ไพ่” กับประวัติความเป็นมาที่ใครได้รู้ต้องร้อง Wow!
ใครจะรู้บ้างว่า “ไพ่” ที่เราเห็นกันอยู่ในทุกวันนี้ กว่าจะออกมาเป็นในรูปแบบลักษณะที่อย่างในปัจจุบัน มีทั้งประวัติศาสตร์เรื่องราวความเป็นมาอย่างไร ? วันนี้เราจะพาคุณไปหาคำตอบพร้อม ๆ กัน
เรื่องของ “ไพ่” ตั้งแต่ อดีต จนถึง ปัจจุบัน
ว่ากันว่า “ไพ่” นั้นมีต้นกำเนิดมาจากแถบเอเชียไม่ใกล้ไม่ไกลบ้านเรานี่แหละ จุดเริ่มต้นคือแถบประเทศจีนแผ่นดินใหญ่ อินเดีย และเปอร์เซีย ก่อนที่จะเริ่มกระจายตัวเองผ่านเส้นทางการค้าขาย ขยายถิ่นฐานมาไกลจนถึงฝั่งยุโรป เมื่อปรากฎหลักฐานการมีอยู่ของ “ไพ่” ในสวิตเซอร์แลนด์ในปี 1377
ไพ่
จากนั้นก็ถูกแพ่หลายไปอย่างต่อเนื่อง เริ่มขยับเข้าหายังเมืองใหญ่ ๆ ของยุโรปหลายเมือง ไม่ว่าจะเป็น บาเซิล , ฟลอเร้นซ์, บาร์เซโลน่า, ปารีส, โรเซนบอร์ก รวมถึงทั่วเมืองท่าเรือต่าง ๆ อีกมากมาย
ซึ่งหลักฐานที่บ่งบอกว่าพวกมนุษย์นั้นเริ่มมีไพ่เล่นกัน ถูกพูดถึงในช่วง คริสตศตวรรษ ที่ 14-15 เป็นลักษณะคำสั่ง “ห้าม” เล่นไพ่ที่ออกโดยกษัตริย์และศาสนจักรยุโรป จนเริ่มมีกฎบังคับควบคุมการเล่นไพ่ ส่วนสาเหตุนั้น ถ้าให้เดาคงเป็นเพราะชาวยุโรปคงเริ่มมีการพนันขันต่อ กันจนบานปลาย ติดกันงอมแงมจนถึงขั้น “หมกมุ่น”
ข้างต้นที่กล่าวมาคือประวัติความเป็นมาคร่าว ๆ ของจุดกำเนิดในช่วงเวลา ที่จะเห็นได้ว่า “ไพ่” ถูกนำมาใช้เล่นแล้วกว่าหลายร้อยปี ส่วนในเรื่องของศิลปะในการออกแบบที่หน้าตาของไพ่ในแต่ละเมืองแต่ละประเทศก็อาจจะแตกต่างกัน แต่โดยรวมหลัก ๆ ของไพ่จากทุกมุมโลกจะมี 4 ดอก (ชุด) เป็นมาตรฐาน ว่ากันว่าต้นแบบนี้ได้รับอิทธิพลจากตะวันออกกลาง แต่ยุคนั้นหาได้เป็น “ดอกจิก, ข้ามหลามตัด, โพธิ์ดำ, โพธิ์แดง” อย่างที่เราเห็นกันทุกวันนี้ หากแต่ประกอบไปด้วย “เหรียญ, ถ้วย, ดาบ และกระบอง”
วิวัฒนาการ และ ดีไซน์ ของ “ไพ่”
ลงลึกถึงประวัติศาสตร์ของชุดกระดาษพิมพ์ลายที่อัพคลาสมาเป็น “ไพ่” จุดสนใจคือการออกแบบลวดลายและตีความของคนแต่ละยุคนั้น ๆ ที่ดีไซน์ ประยุกต์ให้เข้ากับสังคม และช่วงเวลา มักจะเป็นสิ่งของที่ฐานบุคคลที่อยู่แถบนั้นและสังคมให้ความสำคัญ หากนึกไม่ออกยกตัวอย่างเช่น ชาวอิตาเลียน ถ้วยและจอกเป็นสัญลักษณ์ของศาสนจักร ดาบคือกองทัพ เหรียญเป็นตัวแทนของพ่อค้า ส่วนชาวนาถูกแทนค่าด้วยลูกโอ๊ต ส่วนของชาวเยอรมันในยุคสมัยเดียวกัน พวกเขาใช้ ระฆัง แทนสัญลักษณ์ชนชั้นนำ คริสตจักรเปรียบดั่งหัวใจ ใบไม้หมายถึงชนชั้นกลาง แต่ชาวนาก็ยังคงลูกเปรียบเป็นลูกโอ๊ตเหมือนเดิม
เรื่องของ ไพ่
ส่วนใน “ฝรั่งเศส” ดินแดนแห่งแฟชั่นนี้ได้ใช้ จอกแทนความเป็นขุนนาง หัวใจยังคงมอบให้แก่คริสตจักร กระบองแทนกลุ่มชาวนา ส่วนเพชร คือ สัญลักษณ์แทน ความร่ำรวย ซึ่งจะเห็นว่านอกจากจะแตกต่างกันในทางศิลปะของลวดลายบนไพ่แล้ว ยังมีเรื่องของจำนวนไพ่อีกต่างหากที่ต่างกัน ในอิตาลี ไพ่ 1 สำรับมี 56 ใบ เพราะไพ่ขอบ “Court card” จะมี คิง (ราชัน) ควีน (ราชินี) ไนท์ (อัศวิน) และ เนฟ (ตัวโกง) นั่น ทำให้ต่างจากปัจจุบันที่มี 52 ใบ คือ A, 2-9, J, Q และ K อย่างละ 4 ดอก
เมื่อไพ่ในสมัยนั้นถือเป็นงานศิลป์ล้วน ๆ ไม่ว่าจะเป็น การวาด ตัด ลงสี “ทุกอย่างล้วนเป็นงานทำมือ” ทำให้ไพ่มีราคาที่สูงมากในสมัยนั้น การเล่นไพ่จึงกระจุกตัวอยู่แต่กลุ่มชนชั้นนำผู้มีอันจะกิน
แต่แล้วก็ถึงการเปลี่ยนแปลง เมื่อไพ่เป็นที่ต้องการสูงมากในตลาด จะมาให้นั่งทำมือคงไม่ไหว กระบวนการผลิตจึงกลายเป็นระบบโรงงาน โดยใช้การปั๊มไพ่จากต้นฉบับ (Master Card) จากเมื่อก่อนที่ไพ่เป็นแค่การฆ่าเวลาของนักเดินทาง ของเล่นของชนชั้นสูง แต่พอกลายร่างเป็นสมบัติของมหาชน การออกแบบถูกเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางใหม่ ให้ความสำคัญกับการสื่อสารมากกว่าการออกแบบไพ่ที่เป็นศิลปะเหมือนอย่างแต่ก่อน สิ่งเหล่านี้จึงทำให้ลวดลายต่าง ๆ จำต้องถูกพัฒนาให้เป็นรูปแบบ “ICON” ซึ่งเหมาะกับการปั๊มมือมากกว่านั่นเอง
ประวัติ ไพ่
โดยนักออกแบบชาวฝรั่งเศส พยายามทำให้สัญลักษณ์ของไพ่หน้าต่าง ๆ ทำได้ง่ายขึ้นผ่านตัวปั๊มของโรงงาน แทนที่จะเป็นลวดลายของดอกแต่ละดอกที่ทำได้ยากกว่า เขาจึงพัฒนาและลดทอนความหมายต่าง ๆ ให้น้อยลง แต่ปรับให้เป็นสากล ง่ายต่อกระบวนการผลิตมากยิ่งขึ้น ลวดลายของ “ดอก” ต่างๆ จึงพัฒนาเป็น Icon ของดอกแต่ละดอก
อาทิ ภาพกระบอง ถูกลดทอนความยากให้เป็นสัญลักษณ์ของ “ดอกจิก” (Clubs) แทน จากรูปเหรียญก็ได้เปลี่ยนเป็น “ข้าวหลามตัด” (Diamonds) สัญลักษณ์ทรูปถ้วยเปลี่ยนเป็น “โพธิ์แดง” (Hearts) และภาพดาบถูกแทนที่ด้วย “โพธิ์ดำ” (Spades)
สำหรับหน้าของไพ่ที่เป็น King ที่ปัจจุบันเชื่อว่าเป็นกษัตริย์ต่างๆ นั้น มีต้นกำเนิดจากการวาดภาพบนหน้าไพ่ของชาวฝรั่งเศสที่ใช้ชื่อของราชันรวมถึงราชินี และตัวโกง (Knave) ด้วย ซึ่งในแรกชื่อของกษัตริย์โรมันในยุคกลางที่ถูกใช้จะเป็น Solomon Augustus Clovis และ Constantine คร่าว ๆ ประมาณนี้ โดยยังมีอีกหลายทฤษฎีมากมายที่ผสมปนเปกันไป จริงบ้าง เติมแต่งบ้าง ให้ดูมีที่มาที่ไปแสนสุดจะพิสดารตามกาลเวลา
แต่สิ่งที่สมควรได้รับคำชื่นชมมากที่สุดในการพัฒนา “ไพ่” คือความสมมาตรที่ทำให้นักเล่นสามารถเล่นได้ง่าย ไม่ว่าจะมองจากมุมไหน เรื่องนี้ต่างได้รับคำชื่นชมจากทั่วสารทิศ ที่การออกแบบอันทรงพลังกว่างานศิลปะ เพราะสิ่งเหล่านี้นำมาซึ่งความสะดวกในการเล่นไพ่ในรูปแบบเกมส์ต่าง ๆ ที่คุณสามารถจัดการไพ่บนมือทั้งหมดด้วยการควบคุมเพียงมือเดียว
ความสมมาตรของไพ่ที่คำนึงข้อมูลที่เป็นตัวเลข-อักษร และ ดอกของไพ่ ที่วางไว้มุมซ้ายบนและมุมล่างขวา นอกจากจะไม่มีปัญหาเรื่องการจัดไพ่ในแนวตั้งแล้ว ยังทำให้การจัดเรียงไพ่จากซ้ายไปขวาของผู้เล่น สามารถเห็นข้อมูลทั้งหมดของไพ่จากการใช้พื้นที่เพียงเล็กน้อยเท่านั้นในการมอง จากเพียงไอคอน 2 ชิ้นเล็กๆ ที่วางบนมุมทั้ง 2 ก็ช่วยให้เข้าใจสารทั้งหมดของหน้าไพ่ได้แล้ว !
cards
ทุกสิ่งล้วนมีความหมายเช่นเดียวกับ “ไพ่” ที่จุดเริ่มจากการจากศิลปะ เดินทางผ่านกาลเวลาจนมาถึงการปรับให้เข้ากับยุคสมัย ไม่ว่าความสำคัญของสิ่งนี้ที่คุณจะมอบให้กับมุมมองการออกแบบแขนงไหน แต่ทั้งหมดคือสิ่งที่หล่อหลอมให้ออกมาได้เป็นแบบในปัจจุบันที่ลงตัวที่ถูกใช้มาอย่างยาวนานและต่อไปอีกนานแสนนาน
ขอบคุณจากเว็บ:
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
