วันนี้จะมา เล่าเรื่อง ระยะไตแบบง่ายๆให้ฟังนะคะ
ก่อนอื่น มารู้จักไตกันก่อน
ไต เป็นอวัยวะหนึ่งที่สำคัญของร่างกาย มีรูปร่างคล้ายถั่ว มี 2 ข้าง อยู่แถวใต้ชายโครงด้านหลัง
ทำหน้าที่หลักคือ กรองของเสียที่ร่างกายใช้ประโยชน์ไม่ได้ และขับออกมาในรูปปัสสาวะ
หน้าที่ของไต
🧡ปรับสมดุลน้ำในร่างกาย
🧡ปรับสมดุลเกลือแร่และกรดด่าง
🧡กำจัดของเสียออกจากร่างกาย
🧡สร้างฮอร์โมนหลายชนิด เช่น
▶️ฮอร์โมนเรนิน ควบคุมความดันโลหิตของร่างกาย
▶️ฮอร์โมนอิริโทรพอยอิตีน ทำหน้าที่กระตุ้นให้ไขกระดูกสร้างเม็ดเลือดแดง เมื่อไตเสื่อม ฮอรโมนนี้จะลงลง ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคโลหิตจาง
▶️วิตามินดี เป็นวิตรามินที่ควบคุมการดูดซึม แคลเซียมจากอาหาร เมื่อไตเสื่อม ทำให้การดูดซึมแคลเซียมลดลง เป็น สาเหตุให้เกิดโรคกระดูกพรุน
การดูระยะไต ใช้การตรวจเลือดเพื่อดู
ค่า BUN ( บียูเอ็น) และ Creatinine ( ครีเอตินิน) ซึ่งจะบอกถึงโรคไตได้คร่าวๆ การดูว่าไตเสื่อมหรือไม่ต้องนำค่า Creatinine มาคำนวณเป็น Glomerular filtration rate หรือ GFR ซึ่งบ่งบอกถึงหน้าที่ของไตมีสูตรดังนี้
Glomerular filtration rate = (140 - อายุ) x น้ำหนัก(กก.) 72 x ค่าcreatinine
ค่า creatinine , BUN และ GFR ไม่ต้องคิดมาก หมอจะระบุในผลตรวจเลือดคะ เราแค่อ่านผลตรวจเปรียบเเทียบกับค่ามาตรฐาน (ปกติค่ามาตรฐานจะบอกในวงเล็บหรือด้านซ้ายตาราง )ถ้าสูงหรือต่ำเกิน ค่อยคิดแก้ไข
ค่า GFR แบ่งเป็นระดับได้ ดังนี้
ระยะ 1 eGFR มากกว่า 90 % หมายถึง ไตทำงานปกติ
ระยะ 2 eGFR 60-89% หมายถึง ไตเริ่มเสื่อม
ระยะ 3. eGFR 30-59% หมายถึง เป็นโรคไตระดับปานกลาง
ระยะ 4 eGFR 15-29% หมายถึงเป็นโรคไตขั้นรุนแรง
ระยะ 5 eGFR น้อยกว่า 15 % หมายถึง ไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย
❤️ถ้าอ่านแล้วงง ให้เริ่มอ่านตรงนี้ และค่อยๆทำความเข้าใจนะคะ❤️
เริ่มแรก เอาง่ายที่สุด เข้าใจตรงนี้ก่อน ว่าเวลาที่เราเกิดมา ค่าไตหรืออัตราค่าการกรองของไต(eGFR)จะมีค่า 100 (อาจมากกว่าในบางคน เป็น 110-120-130 ได้) พออายุเพิ่มมากขึ้น ค่าไตจะค่อยๆลดลง เมื่ออายุ 30 ปี ค่าไตหรือ eGFR จะลดลง ปีละ 1% แต่ในบางคนอาจลงลงมากกว่า เนื่องจาก มีปัจจัยส่งเสริมให้ไตลดลงเร็ว
ยกตัวอย่าง
👉สมชาย อายุ 30 ปี ตรวจ eGFR ได้ 125
แต่สมชาย ชอบดื่มสุรา สูบบุหรี่เป็นประจำ ร่วมกับเป็นเบาหวานที่น้ำตาลควบคุมไม่ได้ ทานยาไม่สม่ำเสมอ และมีอาการปวดหลังใช้ยาแก้ปวดเป็นประจำ
👉ครบตรวจสุจภาพประจำปี เมื่ออายุ 31 ปี ค่าeGFR เท่ากับ 114 ระยะ 1( ควรจะมีค่า 123.25) ซึ่งอัตราการลดลงอยู่ที่ 8.5%
👉ครบตรวจสุขภาพประจำปี เมื่ออายุ 35 ปี ค่า eGFR เท่ากับ 87 ระยะ 2 (ควรจะมีค่า 118.75 ) ซึ่งอัตราการลดอยู่ที่ 30% ซึ่งถือว่า ลดลงเร็วแบบอันตราย
พอนึกภาพออกกันไหม ถ้ายัง จะยกตัวอย่างอึก
สมหญิง อายุ 58 ตรวจสุขภาพประจำปี ค่า eGFR เท่ากับ 38.5 ระยะ 3B ไตเสื่อมระดับปานกลาง
ถ้าควบคุมไม่ดี มีโอกาสลดลงไประดับ 4และ 5 ได้
แต่ถ้าควบคุมโรคได้ รับประทานยาต่อเนื่อง ค่าไตสามารถเพิ่มขึ้นได้
❤️วิธีป้องกันการรุกรานของไต❤️
1. จำกัดอาหารรสเค็มโดยเด็ดขาด เพราะจะยิ่งทำให้ไตทำงานได้หนักขึ้น
2. ตรวจสอบการทำงานของไต โดยการไปตรวจเลือดและตรวจปัสสาวะอย่างน้อยปีละครั้ง
3. เมื่อมีอาการเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ เช่น ปัสสาวะบ่อย แสบขัด ปัสสาวะลำบาก ปัสสาวะเป็นเลือด ควรไปพบแพทย์
4. ยาทุกชนิดมีผลกับการทำงานของไต ดังนั้นก่อนใช้ยาต้องปรึกษาแพทย์
5. ในรายที่เป็นเบาหวานรักษาควบคุมระดับเบาหวานให้อยู่ในเกณฑ์ที่กำหนด DTX = 130 mg/dl ,HbA1c <7
6. ในรายที่เป็นความดันโลหิตสูงรักษาความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ที่กำหนด BP<130/80 มม.ปรอท
7. เลิกสูบบุหรี่โดยเด็ดขาด
8. งดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
9. หลีกเลี่ยงการใช้ยาหม้อ ยาต้ม สมุนไพรบางชนิด ยาลูกกลอน
10. หลีกเลี่ยงการใช้ยาแก้ปวด และยาที่มีสารสเตียรอยด์
##ไตไม่มียารักษา การรักษาไตที่ดีที่สุดคือ การควบคุมโรคที่เป็นอยู่ไม่ให้กำเริบหรือรุกลามรุนแรง
## เพจพยาบาลอยากเล่า
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
