ไอแซก นิวตัน (Isaac Newton) เป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญทั้งด้านคณิตศาสตร์ ดาราศาสตร์ และฟิสิกส์ รวมทั้งยังเป็นนักเทววิทยาอีกด้วย ผลงานของนิวตันจัดว่าเป็นระดับ “สุดยอด” ของแต่ละสาขาวิชา เขาเป็นผู้คิดค้นวิชาแคลคูลัสที่เป็นคณิตศาสตร์ชั้นสูง เป็นผู้บัญญัติกฎการเคลื่อนที่ซึ่งเป็นพื้นฐานที่สำคัญยิ่งของวิชาฟิสิกส์ เป็นผู้ค้นพบและสร้างกฎแรงโน้มถ่วงสากลอันเป็นแกนหลักของวิชาดาราศาสตร์ และยังมีผลงานอื่นอีกมากมาย นิวตันทำให้วิทยาศาสตร์ก้าวหน้าอย่างมาก ผลงานของเขามีอิทธิพลต่อการเรียนรู้และพัฒนาการทางวิทยาศาสตร์ตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมาจวบจนปัจจุบัน เขาได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
เด็กกำพร้าแม่ทิ้งไต่เต้าจากเด็กเสิร์ฟจนเป็นศาสตราจารย์
นิวตันเป็นชาวอังกฤษเกิดที่หมู่บ้าน Woolsthorpe มณฑล Lincolnshire ในวันคริสต์มาสปี 1642 ปีเดียวกับที่กาลิเลโอเสียชีวิต ราวกับพระเจ้าได้ส่งอัจฉริยะคนใหม่มาสานต่อสิ่งที่กาลิเลโอริเริ่มไว้ให้สำเร็จลุล่วง พ่อของนิวตันเสียชีวิตก่อนเขาเกิด 3 เดือน เขาเป็นเด็กคลอดก่อนกำหนดตัวเล็กมากไม่มีผู้ใดคิดว่าจะรอดชีวิตได้ เมื่อนิวตันอายุได้ 3 ขวบมารดาของเขาแต่งงานใหม่และย้ายไปอยู่กับสามีใหม่ทิ้งเด็กน้อยให้อยู่กับยาย ช่วงอายุระหว่าง 12 – 17 ปีนิวตันได้เรียนหนังสือที่เมือง Grantham แต่ต้องออกมาทำฟาร์มที่เขาไม่ชอบเลยตามคำสั่งของแม่ที่กลายเป็นแม่หม้ายอีกครั้งอยู่ระยะหนึ่ง โชคของหนุ่มนิวตันยังดีที่อาจารย์ที่โรงเรียนของเขาสามารถเกลี้ยกล่อมแม่ให้ส่งเขากลับไปเรียนหนังสือได้สำเร็จ โอกาสของเขาจึงเริ่มดีขึ้น รวมทั้งผลการเรียนที่อยู่ระดับแถวหน้า
ปี 1661 นิวตันได้เข้าเรียนที่วิทยาลัยตรีนิตี้ (Trinity College) มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ เป็นนักศึกษาที่รับการช่วยเหลือทางการเงินจากวิทยาลัยแต่ต้องแลกกับการทำงานเป็นเด็กเสิร์ฟและคนทำความสะอาดห้องพักอยู่ 3 ปีก่อนจะได้รับทุนการศึกษาจนกว่าจะจบปริญญาโท หลังจากเขาเรียนจบปริญญาตรีได้ไม่นานมหาวิทยาลัยต้องปิดชั่วคราวเนื่องจากเกิดโรคระบาดครั้งใหญ่ ทำให้เขาต้องกลับไปอยู่ที่บ้านที่ Woolsthorpe เป็นเวลา 2 ปี แต่กลับเป็นช่วงเวลานี้เองที่นิวตันได้พัฒนาทฤษฎีของเขาเกี่ยวกับแคลคูลัส ธรรมชาติของแสง และกฎแรงโน้มถ่วงได้อย่างมาก
ปี 1667 นิวตันกลับไปเรียนต่อที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ไม่นานหลังจากนั้นเขาก็ได้รับเลือกให้เป็นนักวิจัยที่วิทยาลัยตรีนิตี้ ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ต้องอุทิศตนถือบวชอันเป็นสิ่งที่นิวตันพยายามหลีกเลี่ยงเนื่องจากมุมมองที่ไม่เห็นด้วยกับฝ่ายศาสนา โชคดีที่ไม่มีกำหนดเวลาที่แน่นอนว่าต้องบวชเมื่อไรจึงอาจเลื่อนไปตลอดกาลก็ได้ แต่หลังจากที่เขาได้รับการแต่งตั้งเป็นเมธีลูเคเชียน (Lucasian Professor) ซึ่งเป็นตำแหน่งศาสตราจารย์ด้านคณิตศาสตร์อันทรงเกียรติที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ในปี 1669 เรื่องถือบวชจึงกลายเป็นเรื่องที่ตึงเครียดมากขึ้น นิวตันจัดการปัญหานี้ด้วยการขอยกเว้นสำหรับเขาเป็นกรณีพิเศษจากพระเจ้าชาลส์ที่ 2 และได้รับอนุญาต ความขัดแย้งระหว่างเขากับฝ่ายศาสนาจึงลดลงไป ปี 1672 นิวตันได้รับเลือกให้เป็นสมาชิกของราชสมาคมแห่งลอนดอน (Royal Society) ซึ่งเป็นสมาคมของนักปราชญ์ด้านวิทยาศาสตร์เก่าแก่ที่สุดที่ยังมีอยู่ถึงปัจจุบัน
สุดยอดนักคณิตศาตร์แห่งยุค
ผลงานด้านคณิตศาสตร์ของนิวตันถูกกล่าวขานว่าเป็น “ความก้าวหน้าอันยิ่งใหญ่ในทุกสาขาของคณิตศาสตร์ยุคนั้น” เขาได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้คิดค้นวิชาแคลคูลัสร่วมกับกอทท์ฟรีดไลบ์นิซนักคณิตศาสตร์คนสำคัญชาวเยอรมันผู้ตีพิมพ์เป็นหนังสือในปี 1684 แต่ก่อนหน้านั้นไอแซก นิวตันได้คิดวิธีคำนวณเพื่อใช้แก้ปัญหากลศาสตร์ที่เกี่ยวกับการเคลื่อนที่ซึ่งเขาเรียกว่า fluxion ซึ่งเป็นเรื่องเดียวกับ calculus ของไลบ์นิซ เพียงแต่นิวตันไม่ได้ตีพิมพ์เป็นหนังสือ แต่ได้สอดแทรกทั้งทฤษฎีและการประยุกต์ใช้ไว้ในหนังสือหลายเล่มที่พิมพ์ก่อนปี 1684 ทุกวันนี้นักประวัติศาสตร์คณิตศาสตร์ได้เห็นพ้องกันว่าไลบ์นิซและนิวตันสร้างแคลคูลัสขึ้นมาโดยไม่มีใครลอกเลียนใคร และนิวตันสร้างได้ก่อนไลบ์นิซประมาณ 10 ปี (แต่ไม่ตีพิมพ์) แต่สัญลักษณ์และเครื่องหมายของไลบ์นิซได้รับความนิยมมากกว่า
นิวตันเป็นผู้คิดค้นทฤษฎีบททวินามที่ใช้ได้สำหรับเลขยกกำลังใดๆ เขาเป็นผู้ค้นพบ Newton’s identities, Newton’s method, เส้นโค้งบนระนาบลูกบาศก์ (โพลีโนเมียลอันดับสามของตัวแปรสองตัว) เขามีส่วนอย่างสำคัญต่อทฤษฎี finite differences และเป็นคนแรกที่ใช้เศษส่วนเลขชี้กำลัง (fractional indices) และนำเรขาคณิตเชิงพิกัดมาใช้หาคำตอบจากสมการไดโอแฟนทีน เขาหาค่าผลบวกย่อยโดยประมาณของอนุกรมฮาร์โมนิกได้โดยใช้ลอการิทึม (ก่อนจะมีสมการผลรวมของออยเลอร์) และเป็นคนแรกที่ใช้อนุกรมกำลัง นิวตันสร้างผลงานด้านคณิตศาสตร์เยอะมากสมกับที่ได้รับการกล่าวขานจริงๆ
นักฟิสิกส์และนักดาราศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่
ผลงานเกี่ยวกับคุณสมบัติของแสงของนิวตันเริ่มจากปี 1666 ที่เขาสังเกตเห็นว่าสเปกตรัมของสีที่ออกจากปริซึมในตำแหน่งของความเบี่ยงเบนต่ำสุดเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แม้ว่าแสงเข้าสู่ปริซึมเป็นวงกลมก็ตาม นำไปสู่ข้อสรุปที่ว่าสีเป็นคุณสมบัติที่แท้จริงของแสง ต่อมาระหว่างปี 1670 ถึง 1672 ที่นิวตันสอนวิชาทัศนศาสตร์ (Optics) เขาได้ศึกษาการหักเหของแสงและค้นพบว่าแสงสีขาวเมื่อผ่านปริซึมจะเกิดแถบสี 7 สี (สีรุ้ง) และสามารถรวมกลับเป็นแสงสีขาวด้วยเลนส์และปริซึมอันที่สอง เขายังพบว่าลำแสงสีต่างๆจะไม่เปลี่ยนคุณสมบัติไม่ว่าจะผ่านการหักเห, การกระเจิง หรือการส่งผ่าน แสงจะยังคงสีเดิมไว้ ซึ่งนำไปสู่การสร้างทฤษฎีสีที่บอกว่าสีเป็นผลจากการที่วัตถุมีปฏิสัมพันธ์กับแสงที่มีสีอยู่แล้วไม่ใช่วัตถุสร้างสีเอง
จากงานเรื่องแสงของนิวตันทำให้เขาได้ข้อสรุปว่าเลนส์ของกล้องโทรทรรศน์หักเหแสง (Refracting Telescope) จะเห็นภาพไม่ค่อยชัดเนื่องจากการแผ่กระจายของแสงเป็นสี เพื่อพิสูจน์แนวคิดนี้เขาได้สร้างกล้องโทรทรรศน์ที่ใช้กระจกสะท้อนแสงแทนเลนส์เพื่อเลี่ยงปัญหาดังกล่าว นิวตันสร้างกล้องโทรทรรศน์สะท้อนแสง (Reflecting Telescope) สำเร็จในปี 1668 ซึ่งกลายเป็นต้นแบบของกล้องโทรทรรศน์ที่ใช้ในงานดาราศาสตร์ในปัจจุบันแทบทั้งหมด นอกจากนี้เขายังสร้างกฎการเย็นตัว (Newton’s Law of cooling) และทำการคำนวณความเร็วของเสียงในทางทฤษฎีได้เป็นครั้งแรกอีกด้วย
นิวตันได้สร้างกฎการเคลื่อนที่ (Newton’s laws of motion) อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างวัตถุและแรงที่กระทำต่อมัน และการเคลื่อนที่ของวัตถุที่ตอบสนองต่อแรงเหล่านั้น เขาได้พิสูจน์ว่าทั้งวัตถุบนโลกและวัตถุในท้องฟ้าล้วนอยู่ภายใต้กฎการเคลื่อนที่เดียวกัน นิวตันใช้กฎนี้อธิบายและตรวจสอบหาความจริงในการเคลื่อนที่ของวัตถุและระบบในหลายกรณี รวมทั้งการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ กฎการเคลื่อนที่ของนิวตันกลายเป็นพื้นฐานที่สำคัญของวิชากลศาสตร์เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน มันมีประโยชน์อย่างมากต่อความก้าวหน้าในหลายเรื่องระหว่างการปฏิวัติอุตสาหกรรม และไม่เคยถูกปรับปรุงเลยมากว่า 200 ปี
ปี 1679 นิวตันหันมาสนใจศึกษาเกี่ยวกับการเคลื่อนที่ของวัตถุบนท้องฟ้าอีกครั้ง เขาครุ่นคิดพิจารณาเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วงและผลกระทบของมันที่มีต่อการโคจรของดาวเคราะห์โดยใช้กฎการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ของเคปเลอร์เป็นตัวอ้างอิง นิวตันได้ทำการพิสูจน์ว่าการโคจรเป็นวงรีของดาวเคราะห์เป็นผลมาจากแรงสู่ศูนย์กลางที่ผกผันกับรัศมียกกำลังสอง นำไปสู่การสร้างกฎแรงโน้มถ่วงสากล (Newton’s law of universal gravitation) อันลือลั่นซึ่งเป็นเสาหลักของการศึกษาทางดาราศาสตร์ตลอดช่วง 3 ศตวรรษที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน และแม้ว่ากฎแรงโน้มถ่วงของนิวตันจะถูกทดแทนด้วยทฤษฎีสัมพัทธภาพของไอน์สไตน์ แต่มันยังคงถูกใช้งานและยังให้ผลการคำนวณที่ยอดเยี่ยมมาโดยตลอด ทฤษฎีสัมพัทธภาพจะใช้ในกรณีที่ต้องการความละเอียดสูงมากหรือมีสนามแรงโน้มถ่วงกำลังสูงมากเท่านั้น
นิวตันได้รวบรวมผลงานเรื่องกฎการเคลื่อนที่และกฎแรงโน้มถ่วงสากลเขียนเป็นหนังสือโดยใช้วิชาแคลคูลัสในการอธิบายและพิสูจน์ทางคณิตศาสตร์ หนังสือนี้กลายเป็นหนังสือที่สำคัญที่สุดเล่มหนึ่งในประวัติศาสตร์คือหนังสือ Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica หรือเรียกสั้นๆว่า Principia
Principia หนังสือวิชาการที่ทรงคุณค่ามากที่สุดในโลก
ปี 1684 Edmond Halley นักดาราศาสตร์คนสำคัญของโลก (ผู้คำนวณคาบการโคจรและทำนายการปรากฏตัวของดาวหางฮัลเลย์สำเร็จคนแรก) ได้มาพบนิวตันเพื่อสอบถามความเห็นเรื่องปัญหาการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ที่ได้เคยถกเถียงกันและยังคิดกันไม่ออก นิวตันบอกว่าเขาพิสูจน์ได้ตั้งนานแล้วแต่หาบันทึกไม่เจอ ด้วยแรงกระตุ้นและการสนับสนุนจาก Halley นิวตันใช้เวลา 2 – 3 เดือนเขียนเนื้อหาที่เป็นหัวใจของเรื่องนี้จำนวน 9 แผ่นส่งให้ Halley และราชสมาคมแห่งลอนดอน และใช้เวลาอีก 2 ปีทุ่มเทเขียน Principia จนสำเร็จและได้ตีพิมพ์ครั้งแรกด้วยการช่วยเหลือด้านการเงินจาก Halley ในปี 1687
หนังสือ Principia แบ่งเป็น 3 เล่มย่อย เล่มแรกเกี่ยวกับพื้นฐานวิชาแคลคูลัสในชื่อ “the method of first and last ratios” และการเคลื่อนที่ของวัตถุ เล่มที่ 2 เป็นเนื้อหาเกี่ยวกับความเร็วและแรงเสียดทาน, สถิตยศาสตร์ของไหล (Hydrostatics), แรงเสียดทานของอากาศ รวมทั้งการคำนวณหาความเร็วของคลื่นในของเหลวและความเร็วของเสียงในอากาศ เล่มที่ 3 เป็นเรื่องเกี่ยวกับแรงโน้มถ่วงสากลและการโคจรของระบบสุริยะ หนังสือเล่มนี้จึงมีทั้งวิชาแคลคูลัส กฎการเคลื่อนที่ และกฎแรงโน้มถ่วงสากลอันเป็นเสาหลักของการศึกษาและพัฒนาวิทยาศาสตร์มาอย่างยาวนาน
Principia ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในหนังสือทรงคุณค่าและมีอิทธิพลต่อวงการวิทยาศาสตร์มากที่สุดในประวัติศาสตร์ ไอน์สไตน์นักวิทยาศาสตร์ผู้โด่งดังของโลกบอกว่าหนังสือ Principia เป็น “ความก้าวหน้าทางสติปัญญาที่ยิ่งใหญ่ที่สุด” นอกจากนี้ Principia ฉบับพิมพ์ครั้งแรกยังเป็นหนังสือวิทยาศาสตร์ที่แพงที่สุดในโลกอีกด้วย ผู้ชนะการประมูลเมื่อเดือนธันวาคม ปี 2016 ได้หนังสือ Principia ไปในราคา 3.7 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
ตำนานแอปเปิลหล่นกับการค้นพบกฎแรงโน้มถ่วง
การค้นพบและสร้างกฎแรงโน้มถ่วงของนิวตันเป็นสิ่งที่พิเศษและเหลือเชื่ออย่างยิ่ง ไม่มีใครนึกฝันมาก่อนว่ามีแรงดึงดูดระหว่างมวล แล้วนิวตันค้นพบได้อย่างไร จึงมีตำนานเล่าว่าขณะที่เขานั่งใต้ต้นแอปเปิลมีลูกแอปเปิลหล่นลงมาใส่หัว ทำให้เขาเกิดปัญญาคิดขึ้นได้อย่างฉับพลันว่าลูกแอปเปิลหล่นลงมาด้วยแรงโน้มถ่วงของโลก ซึ่งอันที่จริงการค้นพบของนิวตันต้องผ่านการศึกษาค้นคว้า ครุ่นคิดใคร่ครวญ พัฒนามาเป็นลำดับ ต้องสร้างวิชาแคลคูลัส สร้างกฎการเคลื่อนที่ และใช้เวลานานหลายปีกว่าจะสรุปออกมาเป็นกฎแรงโน้มถ่วงได้ แต่ตำนานแอปเปิลหล่นก็ไม่ใช่เรื่องที่มโนขึ้นเอง มีหลักฐานว่าเรื่องลูกแอปเปิลหล่นก็เป็นส่วนหนึ่งของแรงบันดาลใจในการค้นพบด้วยเช่นกัน
William Stukeley ผู้เขียนบันทึกเรื่องราวของนิวตันในชื่อ “Memoirs of Sir Isaac Newton’s Life” ได้บันทึกสิ่งที่นิวตันเล่าให้เขาฟังด้วยตัวเองขณะพวกเขาสองคนนั่งอยู่ใต้ต้นแอปเปิลในสวนว่า “เมื่อก่อนเขา (นิวตัน) อยู่ในสถานการณ์แบบเดียวกันนี้ ได้เห็นลูกแอลเปิลหล่น ความคิดเรื่องแรงโน้มถ่วงเข้ามาในใจเขา ทำไมลูกแอปเปิลถึงตกดิ่งลงสู่พื้น ทำไมไม่ออกไปด้านข้างหรือขึ้นข้างบน ทำไมมันถึงมุ่งสู่ใจกลางโลกเสมอ เหตุผลคือโลกดึงมันลงมา จะต้องมีแรงดึงในสสารและผลรวมของแรงดึงในสสารของโลกต้องอยู่ในแนวศูนย์กลางของโลก ถ้าสสารดึงสสาร มันจะต้องมีสัดส่วนตามปริมาณของมัน ดังนั้นลูกแอปเปิลดึงโลกและโลกก็ดึงลูกแอปเปิล” ตำนานลูกแอปเปิลหล่นกับการค้นพบที่ยิ่งใหญ่นี้จะถูกเล่าขานไปอีกนานแสนนาน
ทุ่มสุดตัวเพื่อผลงานยิ่งใหญ่แต่นอบน้อมถ่อมตนยิ่ง
ผลงานและความสำเร็จของนิวตันมิใช่ได้มาด้วยความอัจฉริยะของเขาเพียงอย่างเดียว แต่เป็นผลจากการทุ่มเทในการศึกษาค้นคว้าทดลองครุ่นคิดวิเคราะห์ที่ต้องใช้ความพยายามอย่างมาก เขาอุทิศเวลาทั้งชีวิตให้กับการทำงาน นิวตันไม่เคยแต่งงาน ไม่อยู่ภายใต้กิเลสตัณหาและความเปราะบางทางอารมณ์แบบผู้ชายคนอื่น เชื่อกันว่าเขาเสียชีวิตไปโดยที่ยังบริสุทธิ์อยู่
แม้นิวตันจะเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่มีผลงานโดดเด่นที่สุดและได้รับการยกย่องมากที่สุดในยุคนั้น แต่เขากลับเจียมเนื้อเจียมตัวกับความสำเร็จของตัวเอง ดังจะเห็นได้จากถ้อยคำที่เขาสื่อสารกับเพื่อนร่วมวงการ เช่น
“ถ้าฉันสามารถมองได้ไกลกว่าคนอื่น นั่นเป็นเพราะว่าฉันยืนอยู่บนไหล่ของยักษ์”
ซึ่งน่าจะหมายถึงความสำเร็จของเขามาจากผลงานของผู้ยิ่งใหญ่ยุคก่อนหน้า และหนึ่งในบรรดายักษ์ที่นิวตันให้การยกย่องเป็นพิเศษคือกาลิเลโอ ส่วนไหล่ของเขานั้นได้เป็นที่ยืนให้กับใครต่อใครมากมาย รวมทั้งไอน์สไตน์ผู้โด่งดัง
นักวิทยาศาสตร์ผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในประวัติศาสตร์
เพียงผลงานอย่างใดอย่างหนึ่งในผลงานเด่นของนิวตัน ไม่ว่าจะเป็น วิชาแคลคูลัส, เรื่องแสงและกล้องโทรทรรศน์สะท้อนแสง, กฎการเคลื่อนที่ หรือกฎแรงโน้มถ่วง ก็ทำให้เขาเป็นนักวิทยาศาสตร์คนสำคัญของโลกได้แล้ว แต่นิวตันมีผลงานชั้นยอดมากมายสุดที่ใครจะเทียบได้ เขาจึงได้รับการยกย่องในระดับสูงสุดตลอดมา
นิวตันดำรงตำแหน่งสำคัญอันแสดงถึงการเป็นผู้มีความสามารถสูงเป็นที่ยอมรับมากมาย เขาเป็นเมธีลูเคเชียนที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์นานถึง 33 ปี, เป็นประธานราชสมาคมแห่งลอนดอนนาน 24 ปี (ในยุคนั้นใครที่จะได้เป็นสมาชิกของที่นี่ต้องเป็นคนที่โดดเด่นเท่านั้น), เป็นเจ้ากรมกษาปณ์ของอังกฤษนาน 27 ปี (รัฐบาลอังกฤษให้มาแก้ปัญหาธนบัตรปลอม นิวตันทำผลงานได้ยอดเยี่ยมจนได้เป็นหัวหน้าหน่วยงานนี้อย่างยาวนาน), เป็นสมาชิกรัฐสภา (ตัวแทนของมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์) อีก 2 สมัย และกระทั่งยังมีเสียงร่ำลือว่าเขาเคยเป็นผู้นำสูงสุดของสมาคมลึกลับ Priory of Sion อีกด้วย (มีเค้ามากทีเดียวเพราะนิวตันเป็นนักเทววิทยาชั้นนำ) และนิวตันได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ชั้นอัศวิน (Knight) ในตำแหน่งเซอร์ (Sir) จากพระราชินีแอนน์แห่งอังกฤษในปี 1705
นิวตันเสียชีวิตในปี 1727 ด้วยวัย 85 ปี จากผลงานที่เป็นประโยชน์ต่อมนุษยชาติอย่างอเนกอนันต์ พิธีศพของเขาจึงถูกจัดอย่างยิ่งใหญ่เทียบเท่ากษัตริย์ ศพของเขาฝังอยู่ที่มหาวิหารเวสต์มินสเตอร์เช่นเดียวกับกษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูงของอังกฤษ นี่คือนักวิทยาศาสตร์ผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ “เซอร์ไอแซก นิวตัน
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
