17 ธ.ค. 2019 เวลา 10:17 • สุขภาพ
ยาต้านไวรัส HIV อาจจะนำมาใช้รักษาโรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer) ?
มีอะไรแปลก ๆ ตลอดเวลา ตราบเท่ามนุษย์ยังไม่หยุดเรียนรู้ เรื่องนี้ก็แปลกใหม่สำหรับผมเช่นกัน แต่เข้าใจได้ไม่ยาก มาเริ่มเรียนรู้ไปพร้อมกันเลยครับ
ขอบคุณภาพจาก https://www.biospectrumasia.com/news/27/14857/nus-researchers-identify-new-alzheimers-biomarker.html
บทความนี้มียาต้านไวรัส HIV ตัวหนึ่งที่อยากให้พวกเรารู้จัก ยาตัวนั้นคือยา Efavirenz เรียกย่อว่า EFV หลังจากนี้จะเรียก EFV นะครับ ง่ายดี
EFV เป็นยาในกลุ่ม Non-Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitor (NNRTIs) 😲 เอาเป็นว่าปล่อยให้เภสัชเขาจำไปเถอะ 😅
EFV จัดการไวรัส HIV ได้อย่างไร ?
ขออธิบายสั้น ๆ ปกติการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนของเชื้อไวรัส HIV จะมีเอนไซม์ตัวหนึ่งมาเกี่ยวข้องนั่นคือ Reverse Transcriptase enzyme ถ้าเอนไซม์ตัวนี้ทำงานได้เชื้อไวรัสก็เพิ่มจำนวนได้
ภาพการยับยั้งเอนไซม์ของยา EFV (ขอบคุณภาพจาก https://www.biospectrumasia.com/news/27/14857/nus-researchers-identify-new-alzheimers-biomarker.html)
ยา EFV ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ตัวนี้ จึงทำให้การแบ่งตัวเพิ่มจำนวนของเชื้อไวรัส HIV ทำไม่ได้ เชื้อจึงลดลง นั่นเอง
นี่คือกลไกปกติของยา EFV ที่เราใช้กัน แล้วมันเกี่ยวอย่างไรกับโรคอัลไซเมอร์ล่ะ 🤔 ติดตามอ่านต่อกันเลยครับ
1
โรคอัลไซเมอร์แนะนำให้อ่านบทความของอาจารย์หมอครับ ละเอียดเข้าใจง่าย 👇
กลับมาสู่เนื้อหาหลัก ขอแนะนำพระเอกของเรื่องนี้ให้รู้จัก เขาคือ เอนไซม์ CYP46A1 😲 (ชื่อพระเอกเรียกยากไปหน่อย)
พระเอกตัวนี้ท่องเที่ยวอยู่ในสมองของเรานี่แหละ ไม่ได้เที่ยวเล่นเฉย ๆ แต่มีความสามารถไม่เบาเลย หน้าที่หลักของ CYP46A1 คือกำจัด Cholesterol ออกจากสมอง 🌟
โดยการเปลี่ยน Cholesterol ให้เป็น 24-Hydroxycholesterol แล้วเจ้า 24 นี่แหละที่จะถูกขับออกจากสมองไป ถือเป็นกลไกหนึ่งที่สำคัญในการขับ Cholesterol ออกจากสมอง
ขอบคุณภาพจาก (1)
แล้ว Cholesterol ในสมองไม่ดีอย่างไร ?
Cholesterol จะทำให้โปรตีน Amyloid beta จับตัวกันเป็น
กลุ่มก้อน (Clusters หรือ Plaques) ซึ่งมีสมมติฐานหนึ่งที่เชื่อว่า Amyloid beta นี่แหละทำให้เกิดโรคอัลไซเมอร์
หลายท่านอ่านมาถึงตรงนี้แล้ว อาจจะเริ่มเห็นภาพอะไรบางอย่าง
ภาพนั้นคือ ยา EFV สามารถกระตุ้นพระเอกของเรา (CYP46A1) ให้ทำงานได้ดีขึ้น เมื่อพระเอกทำงานได้ดี ก็สามารถกำจัด Cholesterol ออกไปจากสมองได้ดีขึ้น การเกาะกลุ่มของ Amyloid beta ก็ลดลงนั่นเอง
แต่ !! อย่าเพิ่งดีใจไปครับ
เพราะเป็นการทดลองในหลอดทดลองและในหนูทดลองเท่านั้น ที่สำคัญมีความประหลาดบางอย่างเกิดขึ้น
สิ่งนั้นคือ ขนาดยา EFV ที่ใช้ต่ำมาก ๆ ต่ำขนาดไหนล่ะ ?
พบว่าใช้ยา EFV ขนาดแค่ 0.1 mg/kg/day 😲
สมมติว่าหนัก 50 kg จะใช้ยาแค่ 5 mg ซึ่งในการรักษา HIV ปกติเราจะใช้ยา EFV ขนาด 600 mg เลยทีเดียว
ทำไมต้องใช้ขนาดยาต่ำ เพราะการทดลองเพิ่มขนาดยาไปเรื่อย ๆ จนเกิน 0.32 mg/kg/day ผลที่ได้คือตรงกันข้าม ยา EFV จะไปยับยั้งพระเอก (CYP46A1) ให้หยุดทำงาน
1
ส่วนตัวจึงมองว่าเป็นอะไรที่แปลกใหม่ดี แต่การนำมาใช้งานจริง ๆ ถ้าเป็นแบบนี้คือจะใช้ยากมาก ๆ จะทำอย่างไรให้มียาในสมองแค่ 0.1 mg/kg/day
ท่านใดสนใจนำไปคิดต่อได้นะครับ 😁

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา