@...ต้องรู้! คำว่า "วาระ-ดิถี" หรือ "วารดิดี" ขึ้นปีใหม่ เป็นการใช้ภาษาไทยผิด!!.,.@
ในช่วงก่อนสิ้นปีเก่า พ.ศ. ๒๕๖๒ และขึ้นปีใหม่ พ.ศ. ๒๕๖๓ บัตร ส.ค.ส. กำลังขายดี ปฏิทินองค์กรต่างๆ กำลังแจกจ่ายกันไปทั่ว และมักพบคำอวยพรจำนวนมากที่ใช้ข้อความขึ้นต้นว่า “ในศุภวารดิถีขึ้นปีใหม่ ๒๕๖๓ นี้” หรือไม่ก็ "เนื่องในวาระดิถีขึ้นปีใหม่" โดยหารู้ไม่ว่า เป็นการใช้ภาษาไทยผิด!!!
#ผิดตรงไหน
การนำคำว่า “วาร” กับ “ดิถี” มาใช้คู่กันในกรณีเช่นนี้ เป็นการใช้ที่ไม่ถูกต้องครับ เพราะคำว่า “วาระ” กับ “ดิถี” ใช้ในความหมายที่ต่างกัน และที่ปรากฏทั่วๆ ไป คำว่า “วาร” มักนำมาประวิสรรชนีย์ด้วย ในกรณีเช่นนี้ไม่ต้องประวิสรรชนีย์ เพราะเป็นคำสมาสเช่นเดียวกับคำว่า “กาลเทศะ”
คำว่า “ดิถี” พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ได้ให้ความหมายไว้ว่า “น. วันตามจันทรคติ เช่น ขึ้นค่ำหนึ่ง แรม ๒ ค่ำ, ใช้ว่า ดฤถี ก็มี.” คำว่า “ดิถี” นี้ มาจากคำบาลีและสันสกฤตว่า “ติถิ”
ส่วนคำว่า “วาระ” พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ได้เก็บไว้เป็น “วาร ๑, วาร-๒” ดังนี้
“วาร ๑ (วาน) น. วันหนึ่ง ๆ ในสัปดาห์ เช่น อาทิตยวาร.”
“วาร-๒, วาระ (วาระ-) น. ครั้ง, เวลาที่กำหนด.”
จากบทนิยามในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน จึงกำหนดได้ดังนี้ว่า
คำว่า “ดิถี” ใช้หมายถึง วันตามจันทรคติ คือ ขึ้น-แรม เท่านั้น เช่น จาตุทสี ดิถี คือ วัน ๑๔ ค่ำ ปัณณรสี ดิถี คือ วัน ๑๕ ค่ำ ฯลฯ
ส่วน “วาร” ใช้หมายถึงวันทางสุริยคติ เช่น วันอาทิตย์ ก็ใช้ว่า อาทิตยวาร วันจันทร์ ก็ใช้ว่า จันทวาร หรือ วันเสาร์ ก็ใช้ว่า โสรวาร เป็นต้น
นอกจากคำว่า “อธิกวาร” ซึ่งหมายถึง วันที่เพิ่มขึ้นในปีจันทรคติ คือ ในปีนั้น เดือน ๗ เป็นเดือนเต็ม มี ๓๐ วัน คือ มีถึงแรม ๑๕ ค่ำ เพราะตามปรกติเดือน ๗ เป็นเดือนขาด มีเพียง ๒๙ วัน คือถึงวันแรม ๑๔ ค่ำเท่านั้น
#ผิดมาแต่เมื่อไหร่
สาเหตุที่เรานำคำว่า “วาร” กับ “ดิถี” มาใช้คู่กันในคำอวยพรปีใหม่นั้น คงเนื่องมาจากสาเหตุ ๒ ประการ คือ
ประการแรก คงไม่ทราบว่า “วาร” กับ “ดิถี” ใช้ต่างกันอย่างไร และใช้ผิดตามๆ กันมา
ประการที่ ๒ คงเป็นเพราะในเวลาเขียนบทร้อยกรอง เมื่อ นำคำว่า “วาร” กับ “ดิถี” มาเข้าคู่กันแล้ว จะรับสัมผัสกับ “ปี” ที่ “ปีใหม่” ได้พอดี เราจึงมักขึ้นต้นคำอวยพรวันขึ้นปีใหม่ว่า “ในศุภวารดิถีขึ้นปีใหม่” เสมอ โดยไม่รู้ว่าใช้ผิด
ฉะนั้น เมื่อทราบแล้ว ก็ควรหลีกเลี่ยงการใช้คำ “วาร” กับ “ดิถี” คู่กัน โดยให้ใช้ข้อความอื่นแทน เช่น “ในศุภมงคลสมัยขึ้นปีใหม่...” หรือ “ในศุภวาระขึ้นปีใหม่…” หรือ “ในวาระอันเป็นศุภมิ่งมงคลขึ้นปีใหม่…” ฯลฯ
ทั้งนี้ ศาสตราจารย์ พระยาอนุมานราชธน อดีตผู้รักษาการนายกราชบัณฑิตยสถาน ได้เคยติงเรื่องการใช้คำว่า “วาร” กับ “ดิถี” กันไม่ค่อยถูกมาแล้ว
#ใช้คำไหนจึงถูก
ต่อไปเมื่อเราเข้าใจการใช้ภาษาแล้ว ก็ควรใช้ให้ถูกต้องนะครับ เลิกใชคำว่า วาระ-ดิถี และ วารดิถี เสนอให้ใช้คำที่สวยงามอื่นๆ แทนเช่นว่า “ในศุภมงคลสมัยขึ้นปีใหม่...” หรือ “ในศุภวาระขึ้นปีใหม่…” หรือ “ในวาระอันเป็นศุภมิ่งมงคลขึ้นปีใหม่" ดังที่ยกมา ซึ่งถูกต้อง และดูมีรสนิยมการใช้ภาษาครับ
ด้วยความปรารถนาดี
นพดล ทองคำ (ทิวสน ชลนรา) : เรียบเรียง
อ้างอิง : ศ.จำนงค์ ทองประเสริฐ ราชบัณฑิต สำนักศิลปกรรม สำนักราชบัณฑิตยสภา
ที่มา : ภาษาไทยไขขาน. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แพร่พิทยา. ๒๕๒๘. หน้า ๓๓๗-๓๓๙.
* * * * * * * * * *
#ภาษาไทยมักใช้ผิด #ภาษาไทย #ทิวสน_ชลนรา
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
