24 ก.พ. 2020 เวลา 15:31 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ทำไมสัตว์โลกถึงมีรูปร่างของรูม่านตาที่แตกต่างกัน?? 🤔🙃
ตาดำของเรากับเจ้าเหมียวมีรูปร่างที่ต่างกัน ทำไมละ? โพสนี้มีคำตอบ 😉
รูปร่างของรูม่านตาที่พบเห็นได้ทั่วไป แล้วทำไมถึงต่างกันละ??
ห่างหายกันไปนานกับซีรี่ย์ "ล้วงลับสัตว์โลก" วันนี้จะมาพูดถึงเรื่องของดวงตาสัตว์โลก
เคยสังเกตุไหมครับสัตว์แต่ละชนิดจะมีตาดำหรือรูม่านตาที่มีลักษณะแตกต่างกัน ตาดำเรากลมแต่ของเจ้าเหมียวนั้นรีเป็นแนวตั้งส่วนเจ้าแกะขนปุยจะเป็นแนวนอน
ทำไมถึงต่างกัน มีประโยชน์อะไรหรือเปล่า??
ถ้าพูดถึงสัตว์ที่ตาดีที่สุดในโลกหลายคนคงนึกถึงตาเหยี่ยวหรือนกอินทรีย์ ซึ่งก็ถูกแต่ก็ไม่ทั้งหมด เพราะคำว่าดีขึ้นอยู่กับว่าสัตว์พวกนั้นต้องการมองอะไร มันไม่ใช่แค่เรื่องของความคมชัด
ลองดูภาพจำลองของภาพที่สัตว์ต่าง ๆ มองเห็นโลก เราอาจจะสงสัยว่าแล้วแมลงวันกับยุงมันจะใช้ชีวิตกันได้อย่างไร
แต่ไม่ต้องไปกังวลแทนพวกมันหรอกเพราะทั้งยุงและแมลงวันนั้นไม่ได้ใช้การมองเพื่อการดำรงชีวิตซักเท่าไหร่ 😁
กลับมาที่ว่าสัตว์โลกมีตาดำหรือรูม่านตาที่แตกต่างกันนั้นมีแบบไหนบ้างและต่างกันเพราะอะไร
การที่มีรูม่านตารูปร่างต่างกันนั้นมีความสัมพันธ์โดยตรงกับการที่พวกมันหาอาหารกินอย่างไร ใช้ชีวิตออกล่าช่วงกลางวันหรือกลางคืน สำหรับพวกนักล่านั้นรูปร่างของรูม่านตานี้ยังสัมพันธ์กับลักษณะวิธีการล่าด้วย
ส่วนสัตว์ทะเลนั้นก็จะมีรูปร่างของรูม่านตาที่ดูน่าพิศวงกว่าสัตว์บกมากขึ้นไปอีก เรามาดูกันดีกว่า
1. รูม่านตากลม: พบได้ในสัตว์นักล่าขนาดใหญ่ที่ออกหากินในเวลากลางวัน
เช่น มนุษย์ เสีอ สิงโต สุนัข
รูม่านตากลม
พบในสัตว์นักล่าที่ออกหากินในเวลากลางวันซึ่งมีตำแหน่งดวงตาอยู่สูงจากพื้น นั่นคือมีร่างกายขนาดใหญ่
แต่ทั้งนี้ก็ไม่ไม่ใช่เสมอไป สัตว์นักล่าขนาดใหญ่เช่น สิงโตและสุนัขนั้นยังสามารถออกล่าในเวลากลางคืนได้ด้วยเพราะพวกมันมีเซลประสาทรับแสงจำนวนมาก(แต่จะเห็นสีได้น้อยลง) และมีม่านตาที่ขยายได้มากกว่าเรา
ลักษณะการมองที่ได้จากรูม่านตาแบบนี้จะมีมุมมองที่แคบแต่ได้ความคมชัดและการมองลึก (ระยะไกล) ที่ดี เหมาะกับการเล็งเป้าหมายระยะไกล
2. รูม่านตารีแนวตั้ง: พบได้ในสัตว์นักล่าแบบจู่โจมฉับพลัน
เมี๊ยววว ฟั่บ แล้วนกก็อยู่คาปาก นี่คือตัวอย่างที่เห็นอยู่ใกล้ตัวเรา
ดวงตาลักษณะนี้พบในสัตว์นักล่าจู่โจมขนาดเล็กที่ออกหากินในเวลากลางคืน มีดำแหน่งดวงตาอยู่ไม่สูงจากพื้นมากนัก(แมวหมอบตอนจะจู่โจม ตำแหน่งดวงตาแทบจะติดดิน) เช่น แมว สุนัขจิ้งจอก จรเข้
ซึ่งดวงตาประเภทนี้ภาพที่เห็นจะชัดตื้นมาก (เหมือนภาพ Portrait หรือภาพมาโคร) ทำให้สามารถโฟกัสที่เป้าหมายได้ดี
ภาพจำลองตอนเจ้าเหมียวจ้องนก
ดวงตาลักษณะนี้ทำให้สามารถรวมแสงได้ปริมาณมากทำให้สามารถมองเห็นในเวลากลางคืนได้เป็นอย่างดี และยังเหมาะกับการเล็งเป้าหมายระยะใกล้
ดังนั้นสัตว์นักล่าประเภทนี้จึงมักต้องใช้วิธีย่องเข้าหาเหยื่อ หรือดักซุ่มรอจังหวะก่อนจะจู่โจมเป้าหมายอย่างรวดเร็วและแม่นยำ
ม๊าวว การจู่โจมสุดผาดแผลง!!
3. รูม่านตายาวแนวขวาง: พบได้ในสัตว์ที่มักจะถูกล่า เช่น กวาง แพะ วัว ม้าลาย
ด้วยตำแหน่งดวงตาและลักษณะของรูม่านตาแบบสี่เหลี่ยมแนวยาวตามขวางนี้จะช่วยให้สัตว์เคี้ยวเอื้องพวกนี้สามารถมองเห็นได้แทบจะรอบทิศทาง
นั่นคือพวกมันจะมีมุมมองในแนวเส้นขอบฟ้าที่กว้างมากทั้งด้านหน้าและด้านหลัง ทำให้สามารถมองเห็นนักล่าที่จะเข้ามาจู่โจมได้แทบจะทุกทิศทาง
และการที่พวกมันมองได้มุมกว้างนี้ทำให้เวลาวิ่งหนีนักล่าสามารถเลือกเส้นทางหนีได้มากขึ้นโดยไม่ต้องเหลียวหน้าแลหลังให้เสียจังหวะการหนี
4. รูม่านตารีที่ปรับเป็นแนวตั้งและแนวขวางได้ (Horizontal split): พบในสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำที่มักถูกล่า เช่น กบ คางคก งู
จะตั้งนะนอนได้หมดทำให้สามารถมองเห็นผู้ล่าที่จะจู่โจมจากด้านบนก็ได้ เช่น พวกนกนักล่า
และม่านตาที่ขยายได้กว้างทำให้สามารถมองเห็นได้ดีทั้งเวลากลางวันและกลางคืน
5. รูม่านตาทางพระจันทร์เสี้ยว: พบในพวกปลากระเบน ปลาดุก
ดวงตาลักษณะพิเศษนี้จะช่วยแก้การเลี้ยวเบนและกระเจิงของแสงในน้ำ และยังช่วยให้มีมุมมองภาพกว้าง มีระยะชัดตื้นที่ดีโดยไม่มีมีแสงเข้าตามากจนเกินไป
แถมยังช่วยเร่งคอนทราสของภาพได้อีกด้วย (อย่างเทพอยากมีบ้างจัง) 😁
6. รูม่านตารูป W: พบในพวกปลาหมึก
คาดกันว่าเป็นการวิวัฒนาการขั้นต่อของดวงตาแบบ Horizontal split ในการมองภาพได้ดีทั้งแนวตั้งและแนวนอน เมื่ออยู่ในที่แสงน้อยม่านตาจะขยายจนเกือบกลม
และที่มีแสงก็จะปรับกลับมาเป็นรูป W ซึ่งทำให้รับแสงได้หลายทิศทางและยังช่วยเพิ่มคอนทราสของภาพและมองระยะไกลด้วย
7. รูม่านตาแบบสร้อยร้อยลูกปัด: พบได้ใน ตุ๊กแก!! และปลาบางชนิด
1
พัฒนาขึ้นจากม่านตารีแนวตั้งโดยมีรูกลมเล็ก ๆ คล้ายลูกปัดร้อยยาวตามในแนวตั้ง ทำให้มองได้ไกลขึ้น และช่วยให้ออกล่าได้ทั้งเวลากลางวันและกลางคืน
1
จ๊ะเอ๋
และเช่นเดียวกับพวกม่านตารีแนวตั้ง ดวงตาลักษณะนี้จะพบในสัตว์ที่ขนาดตัวไม่ใหญ่ตำแหน่งดวงตาอยู่ไม่สูงจากพื้นมากนัก
3
8. แมลงไม่มีรูม่านตาจ้า: เพราะพวกมันมีดวงตาชนิดที่เรียกว่าตาประกอบ
3
ซึ่งเป็นหน่วยรับภาพย่อย ๆ หลายพันชิ้นทำงานร่วมกันในการรับภาพ
แต่ทั้งนี้แมลงบางชนิดก็มีม่านตาภายนอกซึ่งจะเลื่อนจุดไปมาบนดวงตาได้ เห็นเป็นบริเวณสีดำคล้ำหรือจุดดำ เช่น บนตาตั๊กแตน
และนั่นก็คือดวงตาประเภทต่าง ๆ ของสัตว์โลก แต่ก็ยังมีประเภทพิเศษอีก เช่น ตาของกิ้งก่าเปลี่ยนสี
โดยเปลือกตาของมันจะคลุมเกือบทั้งดวงตาเหลือไว้เพียงช่องกลมเล็ก ๆ ซึ่งรูเปลือกตานี้สามารถขยับได้รอบดวงตา 2 ข้างที่เกือบจะยื่นออกมาจากส่วนหัว ทำให้มันมองเห็นได้เกือบ 360 องศารอบตัว 😯
แถมอีกนิด รู้ไหมครับ ปลาดาวก็มีตา 😉
แล้วอยู่ตรงไหนละ???
อยู่ที่ปลายสุดแต่ละแฉก จะเป็นส่วนที่เรียกว่า Eye Spot แต่ไม่มีเปลือกตาและรูม่านตานะครับ 😁

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา