27 ก.พ. 2020 เวลา 02:48 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
~ปรสิตในปลาแซลมอนเป็นสัตว์ชนิดแรกที่ไม่ต้องหายใจ - ไม่ใช้ออกซิเจน~
ปรสิต H. salminicola พบได้ทั่วไปในปลาแซลมอน และไม่เป็นอันตรายกับมนุษย์
ข้อถกเถียงที่มีมานานในแวดวงวิทยาศาสตร์ ซึ่งสงสัยกันว่าสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ที่อยู่ในอาณาจักรสัตว์ (Kingdom Animalia) จะสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้โดยไม่ต้องหายใจ หรืออยู่โดยปราศจากกลไกการเผาผลาญใช้ออกซิเจน เหมือนกับแบคทีเรียบางชนิดได้หรือไม่นั้น ล่าสุดปัญหานี้มีคำตอบที่ชัดเจนแล้ว
ทีมนักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเทลอาวีฟของอิสราเอล ตีพิมพ์ผลการศึกษาเรื่องปรสิต H. salminicola ที่พบได้ทั่วไปในปลาแซลมอนลงในวารสารวิชาการ PNAS โดยระบุว่าปรสิตที่ไม่เป็นอันตรายกับมนุษย์ชนิดนี้ ถือเป็นสัตว์และสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ประเภทแรกที่ถูกค้นพบว่า ไม่มีรหัสพันธุกรรมของไมโทคอนเดรีย (mitochondrial genome) ซึ่งหมายถึงว่ามันไม่มีหน่วยพันธุกรรมใด ๆ ที่สนับสนุนกลไกการหายใจและเผาผลาญโดยใช้ออกซิเจนเลย
ปรสิต H. salminicola เป็นสัตว์ในไฟลัมไนดาเรีย (Cnidaria) เช่นเดียวกับแมงกะพรุน ดอกไม้ทะเล และไฮดรา สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้โดยไม่ต้องพึ่งพาออกซิเจน เนื่องจากต้องปรับตัวให้อาศัยอยู่ในปลาแซลมอน ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมที่มีออกซิเจนต่ำหรือไร้ออกซิเจนไปจนตลอดวงจรชีวิตของมัน
ปรสิต H. salminicola เป็นสัตว์ในไฟลัมเดียวกับแมงกะพรุน ดอกไม้ทะเล และไฮดรา
ในบางครั้งเราจะสังเกตเห็นปรสิตชนิดนี้ได้ โดยมันจะมีลักษณะคล้ายกับตุ่มซีสต์แทรกอยู่ในเนื้อปลาแซลมอน แต่หากใครเผลอรับประทานเข้าไปก็ไม่ต้องกังวล เพราะมันไม่สามารถจะอาศัยอยู่ในร่างกายของคนเราได้
ทีมผู้วิจัยยังไม่ทราบชัดว่า ปรสิตดังกล่าวใช้กระบวนการใดผลิตพลังงานให้ร่างกายแทนการเผาผลาญออกซิเจน แต่สันนิษฐานว่ามันอาจดึงเอาสารอะดีโนซีนไตรฟอสเฟต (Adenosine triphosphate) หรือ ATP ซึ่งให้พลังงานแก่เซลล์มาจากตัวปลาแซลมอนที่มันอาศัยอยู่โดยตรงได้
ในบางครั้งเราจะสังเกตเห็นปรสิตลักษณะคล้ายกับตุ่มซีสต์แทรกอยู่ในเนื้อปลาแซลมอนได้
ลักษณะการดำรงชีวิตที่แปลกประหลาดนี้ คาดว่าเป็นผลมาจากวิวัฒนาการ โดย H. salminicola อาจแยกตัวออกจากบรรพบุรุษที่เป็นแมงกะพรุนซึ่งหากินอย่างอิสระมาก่อน แล้วปรับตัวกลายมาเป็นปรสิตที่มีความซับซ้อนทางกายภาพและพันธุกรรมลดลงอย่างมาก
อย่างไรก็ตาม มันยังมีอวัยวะบางส่วนคล้ายกับแมงกะพรุนอยู่ เช่นเซลล์ที่เคยเป็นเข็มพิษกลับกลายมาเป็นอวัยวะรูปร่างคล้ายตา ซึ่งใช้ทำหน้าที่เกาะติดกับตัวปลาแซลมอนแทน
บทสรุปของรายงานวิจัยฉบับนี้ระบุว่า "ความสามารถปรับตัวของสิ่งมีชีวิตให้อยู่รอดได้ในสภาพที่ไร้ออกซิเจน ไม่ได้จำกัดอยู่แต่ในกลุ่มสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวแบบยูคาริโอตเท่านั้น แต่อันที่จริงแล้ว มีวิวัฒนาการลักษณะนี้ในสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ เช่นปรสิตบางประเภทด้วย"

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา