ไวรัส...”สิ่งไม่มีชีวิต”ที่เหมือนมีชีวิต?
ไวรัส... พวกมันเป็นสิ่งมีชีวิตที่ดูเหมือนไม่มีชีวิต และก็ยังเป็นสิ่งไม่มีชีวิตที่ดูเหมือนมีชีวิตด้วยเช่นกัน
จนถึงปัจจุบัน ก็ยังเป็นเรื่องน่าสับสนว่าจะเรียกพวกมันว่าคือตัวอะไรกันแน่... ไวรัสทุกชนิด รวมถึงไวรัสโคโรน่าที่ระบาดอยู่ในตอนนี้ ถูกมองว่าเป็นสิ่งที่อยู่ในพื้นที่สีเทาระหว่างคำว่า ”สิ่งมีชีวิต” และ ”สิ่งไม่มีชีวิต”
ถ้ามองตามโครงสร้างของพวกมัน พวกมันเหมือนเป็นเพียง ”สารเคมีชีวภาพ(Biological chemistry)" มากกว่าสิ่งมีชีวิตด้วยหลายๆเหตุผล เดิมทีคำว่าไวรัส(Virus) ก็เป็นรากศัพท์ภาษาละตินที่แปลว่า”สารพิษ(Poison)”เฉยๆ
แต่ด้วยความที่พวกมันเป็นสารเคมีชีวภาพที่มีโครงสร้างเป็นสัดส่วนมากกว่าสารเคมีทั่วไปและยังสามารถก่อโรคได้ พวกมันจึงเข้าข่ายการเป็น”สิ่งมีชีวิต”ด้วยเช่นกัน
เอาล่ะครับ มาดูกันดีกว่า 5 เหตุผลต่อไปนี้ คือเหตุผลที่ทำให้ไวรัสเป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่เข้าพวกกับสิ่งมีชีวิตทุกสปีชี่ย์บนโลกนี้ และถูกสงสัยว่าจะสามารถเรียกว่า”สิ่งมีชีวิต”ได้หรือไม่
1. สิ่งมีชีวิตต้องประกอบขึ้นมาจาก”เซลล์”
ในขณะที่สิ่งมีชีวิตทุกชนิดตั้งแต่แบคทีเรีย ต้นไม้ ไปจนถึงสัตว์ขนาดใหญ่นั้นประกอบขึ้นมาจากเซลล์ แต่ตัวไวรัสนั้นกลับเป็นสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวที่ไม่ใช่เซลล์!
เซลล์คือหน่วยชีวิตที่เล็กที่สุดของสิ่งมีชีวิต เป็นโครงสร้างที่มีความซับซ้อน เริ่มจากเยื่อหุ้มเซลล์ที่อยู่ภายนอก ภายในมีไซโทพลาซึม และมีออร์แกเนลต่างๆไว้ประกอบเมตาบอลิซึมต่างๆ นอกจากนี้ก็ยังมีพื้นที่ส่วนกลางที่เรียกว่า”นิวเคลียส”ซึ่งมีสารพันธุกรรมอยู่ภายใน
โครงสร้างของเซลล์
เซลล์หลายเซลล์ประกอบขึ้นมาเป็นเนื้อเยื่อ เนื้อเยื่อประกอบขึ้นมาเป็นอวัยวะ หรือแม้แต่สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวอย่างแบคทีเรีย ก็ยังมีโครงสร้างเป็นเซลล์
แต่สำหรับไวรัสนั้น มีโครงสร้างที่เรียบง่ายกว่านั้นมาก ร่างกายของพวกมันหลักๆแล้วมีเพียง ”สารพันธุกรรม” และ ”เปลือก” ที่ห่อหุ้มอยู่รอบๆเท่านั้น!
พวกมันไม่มีออร์แกเนลใดๆไว้ประกอบเมตาบอริซึม ขนาดตัวของพวกมันจึงมีขนาดเล็กกว่าเซลล์ได้ถึง 100 เท่า พวกมันจึงถูกมองว่าเป็น”สารเคมีชีวภาพ” มากกว่า “สิ่งมีชีวิต“ จริงๆ!
โครงสร้างของไวรัส
ดังนั้นในขณะที่เซลล์เปรียบเสมือน”โรงงาน”ขนาดใหญ่ที่มีกิจกรรมต่างๆมากมายภายในเซลล์ แต่ไวรัสนั้นกลับเปรียบได้เพียง”กล่อง”ที่มีเศษกระดาษที่เป็นสารพันธุกรรมอยู่ภายในเท่านั้น พวกมันแทบไม่มีกิจกรรมใดๆอยู่ภายในตัวของมัน
2. สิ่งมีชีวิตต้องขยายพันธ์ุได้
สิ่งมีชีวิตต้องสามารถขยายพันธ์ุ(Reproduce)ได้ด้วยตัวของมันเอง ไม่ว่าจะเป็นแบคทีเรีย เชื้อรา ต้นไม้ หรือสัตว์ต่างๆ เซลล์ของสิ่งเหล่านี้สามารถประกอบกิจกรรมต่างๆที่ซับซ้อนสำหรับการแบ่งเซลล์ จาก 1 เป็น 2 จาก 2 เป็น 4 และทวีคูณขึ้นไปเรื่อยๆ
แต่สำหรับไวรัสนั้น ด้วยโครงสร้างที่เรียบง่ายและแทบไม่มีอะไรเลย ทำให้พวกมันไม่สามารถขยายพันธ์ุด้วยตัวเองได้
ดังนั้นเพื่อที่จะเพิ่มจำนวนตัวเองได้ พวกมันต้องเข้าไปอาศัยเครื่องมือในโรงงานอื่นๆหรือเซลล์อื่นๆเพื่อช่วยเพิ่มจำนวนให้กับพวกมัน
เมื่อพวกมันต้องการขยายพันธ์ุ พวกมันจะรุกรานเข้าสู่เซลล์ของสิ่งมีชีวิตที่เหมาะสม หลังจากนั้นพวกมันก็จะเข้าควบคุมเซลล์นั้นๆ และบังคับให้เซลล์ที่มีออร์แกเนลต่างๆมากมายช่วยเลียนแบบโครงสร้างของมัน และสร้างตัวของพวกมันซ้ำขึ้นมา
พูดง่ายๆก็คือ ไวรัสต้องเข้าสู่เซลล์อื่นๆ เพื่อสั่งให้เซลล์นั้นๆช่วยโคลนนิ่งพวกมันขึ้นมานั่นเอง!
และด้วยวิธีนี้ ไวรัสตัวเดียวจึงสามารถเพิ่มจำนวนเป็นกองทัพไวรัสได้อย่างรวดเร็วมากๆ โดยไม่ต้องออกแรงใดๆ
3. สิ่งมีชีวิตต้องสามารถเติบโตได้
สิ่งมีชีวิตทุกชนิดสามารถเติบโตและมีขนาดใหญ่โตขึ้นได้ แต่สำหรับไวรัสนั้น วันแรกที่พวกมันเกิดขึ้นมีลักษณะอย่างไร พวกมันก็จะมีลักษณะอย่างนั้น และมีขนาดเท่านั้นไปตลอดชีวิตของพวกมัน เพราะพวกมันเป็นเพียงกล่องที่มีเศษกระดาษอยู่ภายใน ไม่ใช่โรงงานที่สามารถขยายพื้นที่ได้
4. สิ่งมีชีวิตต้องสามารถตอบสนองได้
สิ่งมีชีวิตทุกชนิดนั้นจะตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมเพื่อการอยู่รอด โดยตอบสนองต่อการสัมผัส ความร้อน แสง เสียง สารเคมี และสิ่งกระตุ้นอื่นๆ
แต่ยังคงเป็นคำถามว่าไวรัสตอบสนองต่อสิ่งใดได้บ้าง เนื่องจากมันเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีโครงสร้างที่เรียบง่ายมากๆ พวกมันจึงไม่น่าจะตอบสนองต่อสิ่งใดได้
5. สิ่งมีชีวิตต้องมีกิจกรรมต่างๆ
สิ่งมีชีวิตโดยทั่วไปจะมีกิจกรรมต่างๆ เช่น การกิน การขับถ่าย การหายใจ การเคลื่อนไหว
แต่สำหรับไวรัสนั้น พวกมันไม่มีกิจกรรมต่างๆเหล่านี้เลย และกิจกรรมเดียวที่พวกมันสามารถทำได้ตั้งแต่เกิดมาก็คือ การเข้าสู่เซลล์ หลังจากนั้น กิจกรรมใดๆล้วนเกิดจากการสั่งให้เซลล์นั้นๆทำ
จากข้อสงสัย 5 ข้อนี้ ไวรัสจึงเหมือนกับวัตถุเล็กๆชิ้นหนึ่ง ที่ไม่มีความสามารถทำกิจกรรมใดๆด้วยตนเอง พวกมันเป็นเพียงกล่องที่รอเข้าสู่เซลล์อื่นๆ และปล่อยสารพันธุกรรมภายในกล่องออกมาเพื่อเข้าควบคุมปั่นป่วนเซลล์ สุดท้ายแล้วจึงทำให้เซลล์นั้นๆเกิดโรคต่างๆขึ้นมา
ดังนั้น คุณเคยสงสัยไหมล่ะครับ ว่าทำไมยาที่ใช้รักษาโรคติดเชื้อไวรัสถึงเรียกว่า ”ยาต้านไวรัส” แทนที่จะเป็น “ยาฆ่าไวรัส” หรือ “ยาฆ่าเชื้อ”?
ก็เพราะว่าเราคงไม่สามารถฆ่าสิ่งที่ไม่มีชีวิตตั้งแต่แรกแล้วได้ยังไงล่ะ!
สุดท้าย ไม่ว่าไวรัสมันจะคือตัวอะไร พวกเราก็คงจะต้องทนอยู่อย่างระหวาดระแวงไปกับไวรัสโคโรน่าที่กำลังระบาดอยู่ตอนนี้ไปอีกนานหลายเดือนหรือถึงปี
ดังนั้นใช้ชีวิตอย่างระมัดระวังนะครับ เพราะถึงแม้พวกมันอาจไม่ใช่สิ่งมีชีวิต แต่พวกมันก็ยังคงเป็นแอนดรอยด์หรือเครื่องจักรสังหารอยู่ดีนั่นล่ะ!
📥Healthstory - เรื่องสุขภาพ ง่ายนิดเดียว
อย่าลืมกดLike&Shareด้วยนะครับ^^
#นพ.เวชกร รัตนนิธิกุล
📥ติดตามเรื่องราวสุขภาพดีๆจากปากหมออีกได้ที่
Blockdit : www.blockdit.com/healthstory
Facebook : www.facebook.com/HealthstoryThailand
- 36
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
