มนุษย์ที่เย็นชา : โสคราตีส
Coldest Human - Warmest Robot
บางครั้งโลกเราก็ได้สร้างสรรค์สิ่งที่ย้อนแย้งในตนเองขึ้นมา
มนุษย์ที่มีชีวิตจิตใจ กลับเลือกที่จะแสดงตนเป็นผู้ที่เย็นชา
ใช้ความคิด และ เหตุผล จนหลงลืมอารมณ์ความรู้สึกไป
ส่วนหุ่นยนต์ที่คิดเป็นระบบทุกตารางนิ้ว กลับแสดงสิ่งที่
เหมือนความรู้สึกออกมา ทั้งๆที่ในหัวนั้นเต็มไปด้วยสิ่งที่
ถูกป้อนเข้าไป มีแต่ข้อมูล ระบบ ระเบียบ ไม่ได้มีความรู้สึกจริงๆ
บทความนี้จะเสนอ มนุษย์ผู้ที่เย็นชาก่อน
และบทความต่อไปเป็นหุ่นยนต์แสนอบอุ่นตามมา
โสคราตีส
ตัวอย่างของมนุษย์ที่ใช้ชีวิตอยู่กับหลักการและเหตุผล
ไม่เคยตกเป็นทาสของอารมณ์ ก็คือ "โสคราตีส"
ชีวิตของเขานั้นเต็มไปด้วยศัตรู เพราะ โสคราตีส
ชอบออกเดินไปตลาดเพื่อสนทนากับชาวบ้าน
ซึ่งสิ่งที่เขาชอบสนทนานั้นเกี่ยวกับ
ศีลธรรม การเมือง ศาสนา ตรรกะ แนวคิด ฯลฯ
ซึ่งวิธีการสนทนาของโสคราตีสนั้นการวิจารณ์
ถากถางกับคู่สนทนาของเขาทำให้มีแต่คนชัง
ตัวอย่าง วิธีการสนทนาของโสคราตีส
( Socratic Method - Socratic Irony )
นาย ก : การศึกษามันต้องเท่าเทียมกันนะ
นาย ข : ทำยังไงให้การศึกษามันเท่าเทียมหล่ะ?
นาย ก : ก็ให้ทุกคนเรียนสิ่งเดียวกัน เหมือนกันตามหลักสูตร
ทุกโรงเรียนต้องสอนหลักสูตรเดียวกัน ไม่มีโรงเรียนไหน
ดี หรือ แย่ไปกว่ากัน
นาย ข : นักเรียนต้องเรียนตามหลักสูตรนี้ใช่ไหม?
นาย ก : ใช่ๆ
นาย ข : สมมุติถ้ามีคนที่หัวไว เข้าใจอะไรได้ง่ายรวดเร็ว
กับคนหัวช้า เข้าใจอะไรได้ยากใช้เวลานาน
ถ้าให้เขาได้เรียนที่หลักสูตรที่เท่าเทียมกันนี้
ใครจะได้เปรียบ ใครจะเสียเปรียบ?
นาย ก : หัวไวสิ
นาย ข : แล้วคนหัวช้าที่เรียนหลักสูตรนี้ จะเก่งเท่ากับ
คนหัวไวได้อย่างไร ถ้าใช้หลักสูตรนี้?
นาย ก : ก็ให้ครูเน้นสอนคนหัวช้าให้เป็นพิเศษสิ
นาย ข : อย่างนั้นมันก็ไม่เท่าเทียมกันหน่ะสิ
นาย ก : อืม.....
การที่โสคราตีสถามย้อนกลับผู้สนทนาให้ได้รับความอับอาย
ต้อนให้จนมุมและดูด้อยไปโดยทันทีทำให้คนที่สนทนากับ
เขาด้วยไม่พอใจและโกรธแค้นโสคราตีสเป็นอย่างมาก
ผลที่ตามมาคือ โสคราตีสถูกพิจารณาคดีด้วยข้อหา 3 ข้อ
1. ไม่นับถือเทพเจ้าประจำชาติ
2. สร้างเทพใหม่ขึ้น
3. บ่อนทำลายจิตใจหรือปลุกระดมคนหนุ่ม
ซึ่งข้อกล่าวหาทั้งหมดนั้นไม่ได้เป็นความจริงแต่อย่างใด
โสคราตีสที่ฟังข้อกล่าวหาก็ไม่ได้เสียใจหรือเรียกร้องความเห็นใจ
เพราะเขาเชื่อว่าเขานั้นบริสุทธิ์ เขาไม่ยอมขอลดโทษ
เลยโดนตัดสินประหารชีวิต ระหว่างรอประหารชีวิตเขาก็ไม่หนี
และเชื่อฟังตามกฎหมายของรัฐโดยไม่ขัดขืนแต่อย่างใด
สุดท้ายก็ถูกประหารด้วยการดื่มยาพิษก้าวเดินไปสู่ความตาย
ปรัชญาของโสคราตีสที่ทำให้บ่งบอกได้ว่าเขาไม่เคย
ตกเป็นทาสของอารมณ์เลยนั่นก็คือ "คุณธรรมคือความรู้"
โสคราตีส เชื่อว่าถ้าคนเรารู้ว่าสิ่งใดผิดเขาจะไม่กลับไปทำ
สิ่งนั้นอีก และหลีกเลี่ยงการกระทำนั้น การที่คนเราทำผิด
เพราะความที่เราไม่รู้ว่าสิ่งที่ทำนั้นมันดีหรือไม่ดี
แต่แน่นอนว่าถ้าเรามามองดูจริงๆ ปรัชญาความคิดนี้
จะใช้ได้ต่อเมื่อคนผู้นั้นเรียนรู้จากประสบการณ์
และไม่เคยทำอะไรตามใจและอารมณ์ของตนเอง
บางคนก็ทำสิ่งไม่ดีทั้งๆรู้อยู่แล้วว่ามันผิด ทำมันลงไป
โดยไม่มีเหตุผลใด เพราะถูกควบคุมโดยอารมณ์
และสามารถทำผิดเป็นซ้ำสอง หรือ ไม่ได้เรียนรู้จากมัน
คนที่โกรธและเกลียด โสคราตีส นั้นมีเยอะมากๆ
แต่คนที่รักและเลื่อมในโสคราตีสก็มีเช่นกันก็คือ เพลโต
เพลโตได้เขียนบรรยายโสคราตีสไว้ว่า
ท่านผู้นี้เป็นคนที่ฉลาดที่สุด และยุติธรรมที่สุด และ ดีที่สุด
-เพลโต
"ทุกสิ่งสองด้านเสมอ เมื่อมีคนรัก ก็ย่อมมีคนเกลียด
ต่อให้คุณจะถูกเกลียดทั้งแผ่นดิน หรือไม่มีใครรักคุณเลย
คุณยังมีคนหนึ่งที่อยู่ข้างกายคุณเสมอคือ ตัวคุณ
คุณจะคิดลบ หรือ จะคิดบวกนั้น ก็ขึ้นอยู่กับตัวคุณ"
คนอกหัก : หมอครับผมอกหักมาครับ
จิตแพทย์ : แล้วคุณรู้สึกอย่างไรบ้าง?
คนอกหัก : เศร้ามากครับ ไม่อยากมีชีวิตอยู่แล้ว
จิตแพทย์ : ฉันก็เศร้าเหมือนกันหมาที่บ้านฉันพึ่งตาย
ช่วยปลอบใจฉันหน่อยจะได้ไหม?
คนอกหัก : หมอก็สู้ๆนะ ผมพูดอะไรไม่ออก ผมก็เศร้าเช่นกัน
หมอลองไปหาหมาตัวใหม่ที่หน้าตาคล้ายๆกันก็ได้นะ
จิตแพทย์ : ขอบคุณมากนะ ขอบคุณจริงๆ
คนอกหัก : หมอน่าจะช่วยปลอบใจผมไม่ใช่หรอ?
จิตแพทย์ : งั้น...รู้ไหมทำไมถึงอยากให้เธอปลอบใจฉัน
คนอกหัก : ทำไมครับ?
จิตแพทย์ : เพราะเธอก็คิดปลอบใจฉัน ให้กำลังใจฉันได้
ทำไมเธอถึงไม่ลองปลอบใจตัวเองบ้างหล่ะ?
อีกอย่างถ้าหมาที่บ้านฉันตายฉันก็ซื้อตัวใหม่มาแทนก็ได้
แม้มันอาจจะรู้สึกไม่เหมือนกัน หน้าตา นิสัย ไม่เหมือนกัน
แต่เราก็เลี้ยงและรักเขาให้ดีกว่าก่อนก็ได้นะ
แล้วคุณหล่ะคิดอย่างไรกับบทความนี้?
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
