28 มี.ค. 2020 เวลา 10:47 • ประวัติศาสตร์
อาณาจักร "อียิปต์ (Egypt)" ต้นกำเนิดของ "ซินเดอเรลลา (Cinderella)" จนมาถึงเรื่องราว "ปลาบู่ทอง" ซินเดอเรลลาของชาวไทย
ภาพ Cinderella จาก Walt Disney
หลายปีก่อนผมได้มีโอกาสไปเที่ยวประเทศอียิปต์ครับ แน่นอนสถานที่หนึ่งที่ต้องไปแน่ๆ ก็คือปิรามิดกิซ่า (Giza Pyramid) ซึ่งเป็นปิรามิดที่มีอายุเก่าแก่ถึง 4,500 ปี
โดยผมได้ไปค้างเเรมที่เมืองกิซ่า (Giza) เลยครับ ซึ่งอยู่ไม่ห่างจากกรุงไคโรนัก คือประมาณว่าเหมือนปริมณฑลบ้านเราอย่าง นนทบุรี ปทุมธานี กับ กทม ครับ
บอกตรงๆ ว่าถึงบรรยากาศรอบเมืองกิซ่าถึงจะมีมนต์เสน่ห์ด้วยความเก่าแก่ของอารยธรรมโบราณ ...
แต่คนไม่ใส่ใจดูแลความสะอาดของบ้านเมืองเลยทำให้บ้านเมืองและถนนหนทางค่อนข้างสกปรกเลยทีเดียวครับ
บ้านเมืองแถวกิซ่า (Giza)
แต่ถ้ามองข้ามสิ่งสกปรกเหล่านั้น ...เราก็จะตะลึงกับสิ่งมหัศจรรย์ของประวัติโบราณที่ยิ่งใหญ่ของโลกอย่าง ปิรามิด และสฟิงค์
นอกจากกีซ่าแล้วการได้ไปเดินเล่นในตัวเมืองไคโร ซึ่งเป็นเมืองที่คนหนาแน่นมาก แต่ก็เต็มไปด้วยสถานที่ที่น่าสนใจ
โดยเฉพาะพิพิธภัณฑ์ และตลาดขายของ โดยส่วนตัวผม ผมมองว่าพิพิธภัณฑ์ที่นี่ดีมากๆ เลยครับ
พิพิธภัณฑ์ และตลาด
จากไคโรผมก็แวะไปเมมฟิส (Memphis) ครับ ซึ่งเป็นเมืองหลวงโบราณของอาณาจักรอียิปต์และอยู่ไม่ไกลมากนักทั้งจาก กีซ่า และ ไคโร...
เราก็จะได้เห็นซากวัฒนธรรมโบราณที่น่าสนใจเลยทีเดียวครับ
Memphis และ ไคโร
และที่เมมฟิสนี่เองที่ทำให้ผมนึกถึงเรื่องราวของ ซินเดอเรลลา (Cinderella) เวอร์ชั่นเเรกของโลก
เรื่องของ "ซินเดอเรลลา" ที่เราคุ้นเคยจากภาพยนตร์การ์ตูนของ วอลต์ดิสนีย์นั้น เป็นเวอร์ชั่นหลังๆ ที่เกิดจากรวบรวมของสองพี่น้องชาวเยอรมันที่ชื่อ Wihelm Grimm และ Jacob Grimm
หรือที่รู้จักกันในนาม " Brothers Grimm"
รูป Brothers Grimm จาก Wikipedia
สองพี่น้องที่เกิดในปลายศตวรรษที่ 18 ทางภาคกลางของประเทศเยอรมันในปัจจุบัน หลังบิดาตายตั้งแต่วัยเด็กก็เลยทำให้เด็กชายทั้งสองเติบโตในฐานะครอบครัวที่ยากจน
แต่ด้วยความสนใจด้านประวัติศาตร์และภาษาศาสตร์ รวมถึงความตั้งใจของทั้งสองทำให้เขาจบด้านภาษาศาตร์ และได้มีโอกาสเป็นถึงบรรณารักษ์ของห้องสมุดราชสำนักปรัสเซียเลยทีเดียว
และช่วงบั้นปลายชีวิตเขาทั้งสองได้มาเป็นอาจารย์ในมหาวิทยาลัยเบอลิน (Berlin University)
บ้านเมืองตอนกลางของเยอรมัน
ทั้งสองได้รวมรวมเรื่องเล่า ตำนาน เรื่องเล่าแบบเทพนิยาย เรื่องเล่าอภินิหาร เรื่องราวแปลกๆ สนุกๆต่างๆ ของเยอรมันและยุโรป ที่เล่ากันปากต่อปาก
แล้วเอามารวบรวมและตกเเต่งจนเป็นวรรณกรรมของตัวเอง จากการรวมเรื่องนิยายต่างๆ ทั่วยุโรปและเยอรมันหรือเรียกว่า "Brothers Grimm' s Fairy Tales Collection"
โดยเรื่องดังๆ ที่เราน่าจะรู้จักเกือบทุกคนก็คือ เจ้าชายกบ (Frog Prince) และ สโนว์ไวท์ (Snowwhite and seven dwarfs) และยังมีเรื่องอื่นอีกมากมาย...
ภาพจาก Google
เรื่องราวของซินเดอเรลลาในแบบฉบับของ Brothers Grimm ที่เรารู้กันก็คือสาวน้อยที่บิดาเสียชีวิต และต้องถูกแม่เลี้ยงและพี่สาวบุญธรรมกลั่นแกล้งและกดขี่แบบคนใช้
จนกระทั่งวันหนึ่งราชสำนักได้ประกาศว่าเจ้าชายผู้สูงศักดิ์จะจัดให้มีงานเลี้ยง เพื่อให้เจ้าชายมีโอกาสเจอสาวโสดทั่วราชอาณาจักรเพื่อหาคู่ครอง
แน่นอนซินเดอเรลลาคงไม่ได้ไป ถ้าไม่ได้รับความช่วยเหลือจากนางฟ้าอุปถัมถ์ (Fairy godmother) ที่ช่วยเนรมิตสิ่งต่างๆให้ทั้งเสื้อผ้า อาภรณ์ รถม้า และรองเท้าแก้วที่สวยงาม แต่สิ่งเหล่านี้จะหายไปในเวลาเที่ยงคืน
Fairy Godmother จาก walt disney
เมื่อใกล้จะเที่ยงคืน ซินเดอเรลลาต้องวิ่งหนีออกจากงานไปก่อน ก่อนที่ทุกอย่างที่เนรมิตมาจะหายไป
แน่นอนครับ เธอได้ทำรองเท้าหลุดเหมือนที่รู้ๆกัน.. แล้วเจ้าชายก็เก็บรองเท้าได้และตามหาเธอจากรองเท้าจนเจอ... และครองคู่กัน...
เรื่องนี้นักประวัติศาสตร์หลายคนเชื่อว่า พี่น้อง Grimms น่าจะนำเคล้าโคลงมาจากเรื่องเล่าจากอิตาลี (Italy) สมัย Kingdom of Naples ในศตวรรษที่ 13 ครับ ที่เขียนโดย Giambatista Basile
Cinderella จาก Walt Disney และ Grimms book ภาพจาก Google
แต่เรื่องเล่าเก่าแก่สุดแบบเดียวกับซินเดอเรลลาของ Brothers Grimm ที่นักประวัติศาสตร์และภาษาศาสตร์พบในตอนนี้นั้น
ก็น่าจะเป็นเรื่อง "Rhodopis" ของนักปรัชญาและนักภูมิศาสตร์ชาวกรีกที่ชื่อ Strabo โดยเรื่องของเขาน่าถูกเขียนขึ้นเมื่อ 7 ปี ก่อนคริสตกาล (7 BC)
โดยเนื้อเรื่องได้เกิดที่เมืองเมมฟิส เมืองหลวงของของอียิปต์โบราณ ครั้นเมื่อกษัตริย์อียิปต์กำลังออกพิพากษากลางเเจ้ง ก็มีนกอินทรีบินคาบเอารองเท้าหนึ่งข้างของหญิงสาวมาให้
กษัตริย์หนุ่มก็รู้สึกทันทีว่านี่คือรองเท้าของคู่ครองของเขา...
และกษัตริย์ก็ออกตามหา เจ้าของรองเท้าอีกข้าง และพระองค์ก็ได้พบว่ารองเท้าเป็นของทาสสาวชาวกรีกที่สวยงามและฉลาดที่ชื่อ "Rhodopis" ที่อาศัยอยู่กับเเม่เลี้ยง
และแล้ว...กษัตริย์ก็ได้นำเธอกลับมาเมมฟิสและทั้งคู่ก็ได้ครองรักกัน...
รองเท้าของ Rhodopis และ Rhodopis ภาพจาก Wikipedia และผมที่ Greece
ถ้าได้เดินทางไปหลายประเทศ และหลายพื้นที่ก็จะพบว่าเรื่องเล่าแบบ "ซินเดอเรลลา" นั้นมีมากมายในหลายประเทศเลยทีเดียว
สำหรับในเอเซีย เรื่อง "Ye Xian" ของจีนก็น่าจะเป็น เรื่องเล่า "ซินเดอเรลลา" แห่งเอเซียที่เก่าแก่มากเรื่องหนึ่งและน่าจะเป็นต้นกำเนิดของ "ซินเดอเรลลาแห่งเอเซียตะวันออก"
เรื่องนี้ถูกแต่งโดย Duan Chengshi ในช่วงปี 860 ซึ่งก็ตรงกับสมัยราชวงศ์ถัง
โดยเนื้อหาก็คล้ายกันก็คือ Ye Xian อาศัยอยู่กับเเม่เลี้ยงชื่อ Jin และพี่สาวบุญธรรมชื่อ Jun Li ซึ่งเธอก็ถูกข่มเหงและใช้งานหนักดั่งทาส
วันหนึ่ง Ye Xian ได้เจอ "ปลาทอง" ตัวใหญ่และปลาทองตัวนี้ก็คอยคุยเล่นและให้กำลังใจเธอ เพราะปลาทองนี้ก็คือวิญญาณผู้พิทักษ์ (Gaurdian Spirit) ของเเม่เธอ ซึ่งก็ทำให้ Ye Xian มีความสุข
Ye Xian กับ ปลาทอง ภาพจาก กูเกิล
และแล้ววันหนึ่ง Jun Li ได้แอบตามมาพบเรื่องปลาทองเข้า
Jun Li ก็เลยเเอบจับปลาทองนี้มาต้มกิน เมื่อ Ye Xian รู้เรื่องก็เศร้าใจมาก แต่เธอก็ยังแอบเอากระดูกของปลาทองที่เผาแล้วมาเก็บที่เตียง...
จนกระทั่งช่วงตรุษจีนก็มีงานจัดงานเฉลิมฉลองให้หนุ่มสาวได้เจอกัน แน่นอน Ye Xian ถูกกักขังและไม่มีชุดดีๆ ให้ออกไปงาน
แต่แล้วด้วยความช่วยเหลือของ Gaurdian Spirit จากกระดูกปลาทองของแม่ อำนาจวิเศษก็ดลบันดาลชุดสวยๆ และรองเท้าทองให้เธอให้ได้ออกไปงานที่รื่นเริงปีใหม่นี้...
Xian เมืองหลวงสมัยถัง
สุดท้ายเธอก็ทำรองเท้าทองหลุดหนึ่งข้าง และรองเท้านี้ก็ตกไปอยู่กับ กษัตริย์ To' Han และกษัตริย์ก็ตามหา Ye Xian จากรองเท้าจนเจอ
และทั้งคู่ก็ได้ครองรักกันเหมือนเรื่องอื่นๆ ครับ😁😁😁
เรื่องซินเดอเรลลาแบบฉบับของจีนนี่เอง
ได้เป็นต้นแบบของ ซิเดอเรลลา ของประเทศเอเซียอื่นเช่น เวียดนาม (เรื่องของ Tam Cam ...แต่เปลี่ยนจากปลาทองเป็น กุ้งชนิดหนึ่ง) , มาเลเซีย-อินโดนิเซีย (เรื่อง Bawang Puti Bawang Merah) , ญี่ปุ่น (เรื่อง Sumiyoshi monotagari) และชาวไท-ลาว-จ้วง (ก็เป็นเรื่องของปลาบู่ทอง)
ชาวจ้วง.. ชนชาติพูดภาษาไท-กะได ในจีน
โดยเรื่องปลาบู่ทองในไทย น่าจะได้เรื่องเล่านี้จากกลุ่มคนพูดไท (ไท-ลาว-จ้วง) เพราะเราก็พูดภาษากลุ่มนี้ และเนื้อเรื่องของไทย จ้วง และลาว ก็จะคล้ายๆกัน
โดย Ye Xian ก็คือ เอื้อย และ Jun Li ก็กลายเป็นสองคน คือ อ้าย กับ อี่ และสุดท้ายก็พบรักกับพระเจ้าพรหมทัต แต่ของบ้านเราเรื่องอาจพิศดารซับซ้อนอีกนิดหนึ่งครับ
และรองเท้าทองของเอื้อยไม่ได้หายไปไหน แต่เอื้อยมาช่วยยกต้นโพธิ์เงินโพธิ์ทองแทนครับ🤣🤣🤣
ปลาบู่ทอง จากูเกิล
ใครไม่รู้จักเรื่องปลาบู่ทองหรือ "ซินเดอเรลลาเมืองไทย" ก็ลองไปหาอ่าน หรือไปดูละครจักรๆ วงศ์ๆ ดูนะครับไม่แน่ใจว่ายังมีอยู่หรือไม่..
สุดท้ายนักประวัติศาสตร์และนักภาษาศาสตร์สันนิษฐานว่าเรื่องของ Cindellera นี้เองไม่น่าเกิดขึ้นต่างวาระ ต่างเวลา ต่างวัฒนธรรมโดยบังเอิญครับ..
แต่น่าจะเป็นการเล่าต่อเนื่องจากอียิปต์ และดัดเเปลงกันไปในแต่ละชนชาติครับ
แผนที่จีนสมัย ฮั่น ที่มีการค้าขายกับโรมัน อียิปต์ ปาร์เที่ยนตั้งแต่ สมัยก่อนคริสตกาล จากกูเกิล
เนื่องจากเรื่องเล่าของ ซินเดอเรลลาเป็นเรื่องเล่าที่เกี่ยวกับ"คนยากไร้ ลำบาก แต่ทำดีแล้วได้ดีในที่สุด"...
ซึ่งเป็นการสร้างความหวังให้ผู้คน และนี่เองก็อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เรื่องเล่าแบบนี้มีการเล่าขานต่อๆกันมาเพราะเป็นการสร้างความหวังให้ผู้คน ตลอดเส้นทางการติดต่อค้าขายตั้งเเต่สมัยโบราณครับ
และความหวังนี้เองที่เป็นเเรงขับให้มนุษย์เราดำรงชีวิตอยู่นะครับ...
อีกอย่างที่สำคัญก็คือคนดี มีน้ำใจ ยังเป็นสัญลักษณ์ของความสำเร็จด้วยครับ...
อียิปต์ และจีน
#wornstory
ปล หยุดเขียนเรื่องโควิดละครับ🤣🤣🤣 และยังหวังว่าจะจบเร็วๆๆ
โฆษณา