2 เม.ย. 2020 เวลา 08:34 • สุขภาพ
พลัง แห่ง Exponential growth กับ COVID-19
คุณเคยได้ยินไหมว่า
" แค่พับกระดาษให้ได้ 50 ทบ
เราก็สามารถไปเยือนดวงจันทร์ได้แล้ว "
ตอนที่ผมได้ยินวลีนี้ครั้งแรก ก็รู้สึกตลก
แค่พับกระดาษแผ่นบางๆ 50 ทบ
มันจะไปถึงดวงจันทร์ได้ไง ฟ่ะ
ระยะทางจากโลก ถึงดวงจันทร์
ประมาณ 4 แสนกิโล เลยน้าาา
แต่ลองคำนวณดูนะครับ
ถ้ากระดาษ 1 แผ่น มีความหนาเท่ากับ แผ่นละ 0.1 มิลเมตร
1 ทบ จะมีความหนาขึ้น 2 เท่า
2 ทบ จะมีความหนาขึ้น 4 เท่า
4 ทบ จะมีความหนาขึ้น 16 เท่า = 1.6 mm
พับอีก
...
24 ทบ จะมีความหนาเท่ากับ 1.68 กิโล
ครึ่งทางแล้วยังไม่ไปไหนเลยยย
ยังไม่ถึง 2 กิโลเลย จะถึงได้ไงเนี้ย
32 ทบ จะมีความหนาเท่ากับ 430 กิโล
36 ทบ จะมีความหนาเท่ากับ 6872 กิโล
40 ทบ จะมีความหนาเท่ากับ 110,000 กิโล
42 ทบ จะมีความหนาเท่ากับ 440,000 กิโล
ไม่ต้องถึง 50 ทบ ก็เดินทางถึงดวงจันทร์แล้ว
แถมอีกเกือบ 40000 กิโลด้วย แล้วแค่พับกระดาษนะเนี้ย
อันนี้คือ ความมหัศจรรย์ของ exponential growth
ที่แต่ละวงการจะตั้งชื่อให้มัน
ถ้าเกิดเป็น
- นักลงทุน จะเรียกว่า พลังแห่ง vi
- นักธนาคาร ก็เรียกว่า พลังแห่งดอกเบี้ยทบต้น
- หมอคงเรียกว่า พลังแห่งการระบาดของเชื้อโรค
3
เพราะถ้าเขียนสมการของ
จำนวนผู้ติดเชื้อ COVID-19 แบบง่ายๆ
สมการก็จะออกมาเป็น
จำนวนผู้ติดเชื้อ = R0 ยกกำลังด้วยจำนวนครั้งของการกระจายเชื้อ
ถ้า R0 = 2 และกระจายได้ 3 ต่อ = 2*2*2 =8 คน นั้่นเอง
ทำให้ลักษณะการเพิ่มขึ้นของผู้ป่วยโรคนี้
จะเป็น Exponential เสมอ
ถ้าไม่มีการจัดการบริหารที่เหมาะสม
ดังที่เห็นจากกราฟของ อิตาลี สเปนและสหรัฐ
พลังความน่ากลัวของExponential คือ
ณ จุดเริ่มต้นถึงตอนกลาง จะดูไม่เยอะ ไม่น่ากลัว
แต่เมื่อถึงจุดๆหนึ่ง ซึ่งมีจำนวนมากพอ
จะทำให้พลังการทวีคูณนั้นมหาศาลมากขึ้นเรื่อยๆ
เหมือนกับพับกระดาษ รอบที่ 24 ยังได้แค่ กิโลนิดๆเองง
เพิ่มอีก 20 รอบ กลายเป็น 4 แสนเลย
ซึ่งในโรค COVID -19 จำนวนที่เป็นจุดเปลี่ยน คือ
จำนวนผู้ติดเชื้อ ที่ 100 กับ 1,000
ที่จะเริ่มมี จำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
USA
- 2 มีนาคม มีแค่ 100 คน ตามรูป
- 2 เมษา จำนวนผู้ป่วยถึง 2 แสน แล้วจ้าาา
แถมมีผู้ติดเชื้อใหม่ วันละ 26,000 คน หรือ ชั่วโมงละ 1100 คน
นาทีละ 18 คน หรือ ทุกๆ 4 วินาที มีผู้ติดเชื้อใหม่ 1 ราย
ไทย
15 มีนาคม คือ วันแรกที่มีผู้ติดเชื้อสะสมในไทย >100
Doubling time ของ ไทย
ช่วง 15/3 -26 /3 อยู่ที่ 3 วัน
จาก cluster สนามมวย
ทำให้คนไข้จาก 84 คน เพิ่มขึ้น 12 เท่า = 1008 คน
ภายใน 12 วัน
ถึงตรงนี้หลายคนคงสงสัย
สัปดาห์ที่ผ่านมา คนไข้ใหม่จะยังอยู่ในอัตราคงที่
ไม่ก้าวกระโดดอย่างที่ควรจะเป็นเลย
แสดงว่า มาตราการปิด กทม.ได้ผล ???
เรา Flattening curve สำเร็จ
คำตอบ อยู่ในรายงาน ของกระทรวง
จะพบว่า ส่งตรวจต่อวันเยอะ นะ ไม่เถียง
แต่ค้างตรวจข้ามวัน สูงขึ้นเรื่อยๆ ตามรูป
. https://pantip.com/topic/39764820/comment67
ถ้า 1 คน 1 specimen
แสดงว่า
- เราอาจจะมีผู้ป่วยรอการวินิจฉัยอีกเป็นจำนวนมาก
ทำให้ผู้ติดเชื้อ ไม่สูงขึ้นตาม Exponential curve
ที่ควรจะเป็น
โฆษณา