Blockdit Logo (Mobile)
จุดว่างเปล่า
•
4 เม.ย. 2020 เวลา 13:34 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ไวรัสกับสิ่งมีชีวิต
ในสถานการณ์ปัจจุบันมีการระบาดของไวรัสไปทั่วโลก ซึ่งส่งผลต่อเศรษฐกิจและความเป็นอยู่ของมนุษย์เป็นอย่างมาก
แล้วไวรัส เป็นสิ่งมีชีวิตหรือไม่มีชีวิตกันแน่?
ก่อนอื่นเลยเรามาดูนิยามของสิ่งมีชีวิตกัน
1.มีการเจริญเติบโต
2.เคลื่อนไหวได้ด้วยพลังงานที่เกิดขึ้นในร่างกาย
3.สืบพันธุ์ได้
4.สามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อม
5.ประกอบไปด้วยเซลล์
6.มีการหายใจ
7.มีการขับถ่ายของเสีย
8.ต้องกินอาหาร หรือแร่ธาตุต่างๆ
Businesstoday.co
แล้วไวรัสล่ะ?
ไวรัสเป็นปรสิตอยู่ในร่างของสิ่งมีชีวิตอื่น (obligate intracellular parasite) ไม่สามารถเติบโตหรือแพร่พันธุ์นอกเซลล์อื่นได้ ไวรัสอาจถือได้ว่าเป็นจุลินทรีย์ที่มีลักษณะของการเป็นสิ่งมีชีวิตเพียงประการเดียวคือสามารถแพร่พันธุ์ หรือการถ่ายทอดสารพันธุกรรมของตนเองจากรุ่นหนึ่งไปยังอีกรุ่นหนึ่ง
อย่างไรก็ตามไวรัสไม่ใช่จุลินทรีย์ที่มีขนาดเล็กที่สุด ยังมีจุลินทรีย์ที่มีขนาดเล็กกว่าไวรัสคือไวรอยด์(viroid) และพรีออน(prion) ไวรัสชนิดแรกที่ค้นพบคือไวรัสใบยาสูบด่าง (TMV หรือ Tobacco Mosaic Virus) ซึ่งค้นพบโดยมาร์ตินัส ไบเยอรินิค ใน ค.ศ.1899 ในปัจจุบันมีไวรัสกว่า 5,000 ชนิดที่ได้รับการบันทึกไว้
Mradio.in.th
คุณสมบัติที่สำคัญของไวรัส
1. ไวรัสมีกรดนิวคลีอิกเพียงชนิดเดียวเป็น DNA หรือ RNA (ยกเว้นบางชนิด)
2.ไวรัสมีขนาดเล็กมาก(20-300nanometers)ต้องใช้กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนเท่านั้น
3.ไวรัสมีการเพิ่มจำนวนเฉพาะในเซลล์ของสิ่งที่มีชีวิตเท่านั้น กลไกของไวรัสในการเพิ่มจำนวนที่เรียกว่า replication ทั้งนี้เพราะไวรัสมีโครงสร้างและส่วนประกอบแบบง่ายๆ จึงจำเป็นต้องอาศัยการทำงานจากเซลล์โฮสต์ทั้งสิ้น
4.ไวรัสไม่ถูกทำลายโดยยาปฏิชีวนะแต่มีสารอินเตอร์เฟียรอน(Interferon, IFN) และยาหรือสารเคมีที่ยับยั้งการเพิ่มจำนวนของไวรัสได้
5.การติดเชื้อไวรัสสามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่างๆ บนเซลล์โฮสต์ เช่น ทำให้เซลล์ตาย, มีการรวมตัวของเซลล์, หรือทำให้เซลล์เกิดการเปลี่ยนแปลงคุณสมบัติ (transformation) กลายเป็นเซลล์มะเร็งได้
Wikipedia
ไวรัสจัดเป็นจุลินทรีย์ที่มีโครงสร้างแบบง่ายๆ ไม่ซับซ้อน ไวรัสที่มีส่วนประกอบครบสมบูรณ์เรียกว่าวิริออน (virion) ซึ่งจะประกอบด้วยแกนกลาง (core) ของกรดนิวคลิอิกซึ่งเป็น RNA หรือ DNA
และมีโปรตีนหุ้มล้อมรอบเพื่อป้องกันกรดนิวคลิอิก โปรตีนที่หุ้มนี้เรียกว่าแคพซิด (capsid) ซึ่งประกอบด้วยหน่วยย่อยเรียกว่าแคพโซเมอร์ (capsomer) กรดนิวคลิอิกและโปรตีนที่หุ้มนี้เรียกว่า นิวคลีโอแคพซิด (nucleocapsid)
ในไวรัสบางชนิดจะมีชั้นไขมันหุ้มล้อมรอบนิวคลีโอแคพซิด (nucleocapsid) อีกชั้นหนึ่งเรียกไวรัสพวกนี้ว่า enveloped virus
ไวรัสบางชนิดมีเฉพาะนิวคลีโอแคพซิดเท่านั้นเรียกว่าไวรัสเปลือย (non-enveloped virus หรือ naked virus)
ไวรัสที่มี envelope บางชนิดมีปุ่มยื่นออกมาจากชั้น envelope เรียกว่า spike หรือ peplomer ซึ่งมีความสำคัญในการใช้เกาะกับ receptor บนผิวเซลล์และบางชนิดเป็นตัวกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันที่ดี spikeของไวรัสอาจมีคุณสมบัติเป็นสารบางอย่างเช่น เป็นฮีแมกกลูตินิน (hemagglutinin) หรือเป็นเอนไซม์นิวรามินิเดส (neuraminidase)
โดยทั่วไป naked virus มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมได้ดีกว่า enveloped virus และจะไม่ถูกทำลายด้วยสารละลายไขมัน เช่น ether, alcohol หรือ bile
Wikipedia
คุณสมบัติสำคัญทางชีววิทยาของไวรัส
1. ไวรัสไม่จัดว่าเป็น "เซลล์" เนื่องจากไม่มีเยื่อหุ้มเซลล์ อันเป็นพื้นฐานที่ทุกเซลล์ต้องมี
2.ไวรัสมีกรดนิวคลีอิก ซึ่งการสลับการเรียงตัวของนิวคลีโอไทด์ คือ รหัสพันธุกรรมอยู่ในสภาพของยีน ที่ควบคุมลักษณะทางกรรมพันธุ์
3.ไวรัสเพิ่มจำนวนได้ในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตเท่านั้น อาหารที่ใช้เพาะเลี้ยงแบคทีเรีย ใช้เพาะเลี้ยงไวรัสไม่ได้ นอกจากจะเพาะเลี้ยงในเซลล์ของสิ่งมีชีวิต
4.รหัสพันธุกรรมของไวรัสเมื่อผันแปร ไวรัสก็ผันแปรด้วยไวรัสที่ผันแปรแตกต่างไปจากไวรัสปกติอาจตรวจสอบได้โดยเลี้ยงกับเซลล์ต่างๆ และเปรียบเทียบไวรัสดูตรวจสอบคุณสมบัติต่างๆ
ถ้าเปรียบเทียบคุณสมบัติและโครงสร้างของไวรัสและสิ่งมีชีวิตแล้ว ก็จะพบว่า
1.ไวรัสเป็นสิ่งไม่มีชีวิต เนื่องจากไม่มีเซลล์เป็นองค์ประกอบ ซึ่งเป็นหน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต
2.ไวรัสเป็นสิ่งมีชีวิตคือสามารถสืบพันธุ์ได้ แต่ก็ต้องอาศัยโฮสต์ และไวรัสก็มีวิวัฒนาการ ซึ่งเป็นเพียงส่วนหนึ่งของคุณสมบัติของสิ่งมีชีวิตเท่านั้น
sanook.com
อย่างไรก็ตามไวรัสอาจจะเป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่ได้อยู่ในระบบของเซลล์ก็ได้ ทั้งนี้ก็คงต้องรอการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับไวรัสให้มากกว่านี้และอาจได้ข้อสรุปที่แน่ชัดได้ในอนาคต
อ้างอิง
โฆษณา