เล่าเรื่องวิทย์ๆ: มดซอมบี้ กับราหายนะที่งอกจากหัวของมัน
ซอมบี้เป็นหนึ่งในคอนเซ็บผีที่คนเรานำไปแต่งเป็นเรื่องราวต่างๆมากมาย ทั้งหนัง ซีรีย์ เกมส์สารพัดที่มีเนื้อเรื่องเกี่ยวกับซอมบี้ และหนึ่งในเกมส์ดังที่หลายๆคนรู้จักดีอย่างเกมส์The last of us ที่คอนเซ็บของเนื้อเรื่องคือเชื้อราที่ทำให้มนุษย์กลายเป็นซอมบี้ เนื้อเรื่องของเกมส์นี้ไม่ได้เกินจริงไปเสียทีเดียว เราไปฟังเรื่องของThe last of ants กันเลย
ในป่าเขตร้อนชื้นแห่งหนึ่ง ขณะที่มดตัวหนึ่งกำลังเดินหาอาหารอยู่ตามพื้นดิน มันได้สูดละอองบางอย่างเข้าไปโดยไม่รู้ตัว ละอองนั้นค่อยๆงอกรากชอนไชและพยายามจะครอบครองกล้ามเนื้อของมดผู้เคราะห์ร้าย สารบางอย่างกำลังแพร่กระจายไปทั่วสมองควบคุมจิตใจของมัน และเริ่มไม่เป็นตัวของตัวเองอีกต่อไป เจ้ามดตัวนี้เริ่มเดินออกจากรังไปสู่ที่ๆมีแสงและความชื้นอย่างพอเหมาะ และเมื่อเจอที่แห่งนั้นแล้ว มดตัวนี้ก็เริ่มหยุดนิ่ง มันปักหลักอยู่ในที่แห่งนั้น สายตาของมันว่างเปล่า มันถูกครอบครองอย่างสมบูรณ์แบบ และค่อยๆตายไป จากนั้นไม่นานบางอย่างก็ค่อยๆงอกออกมาจากหัวของมันและพร้อมที่จะแพร่กระจายละอองหายนะออกไปอีกครั้ง ทำให้มดตัวอื่นๆมาตกอยู่ภายใต้อำนาจของมัน ตัวการที่ทำให้เจ้ามดกลายเป็นซอมบี้และกลายเป็นเหยื่อที่มันใช้ในการแพร่พันธุ์นี้ก็คือเจ้าเชื้อรา"Cordyceps"
เรามาเริ่มทำความรู้จักเชื้อราสยองขวัญชนิดนี้กัน ชื่อเต็มๆของเจ้าเชื้อรานี้ก็คือ"Ophiocordyceps unilayerlis" ซึ่งในที่นี้จะขอเรียนแทนสั้นๆว่า"Cordyceps" พบเจอได้ในป่าเขตร้อน ซึ่งเป้าหมายหลักของมันก็คือการแพร่กระจายเชื้อและเเพร่พันธุ์ โดยจะทำให้มดที่เดินหาอาหารอยู่ติดเชื้อผ่านสปอร์ของมัน โดยเจ้าสปอร์นี้ก็จะค่อยๆแทรกซึมไปในโครงสร้างกระดูก และทำให้เจ้ามดที่เป็นเหยื่อของมันมีพฤติกรรมเปลี่ยนไปอย่างช้าๆ
ในขณะที่เจ้ามดติดเชื้อเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ มันจะถูกควบคุมให้ออกจากรังของมันไปสู่ที่ๆมีความชื้นสูงกว่า ซึ่งเป็นสภาพที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของเจ้าเชื้อราชนิดนี้ จากนั้นเจ้ามดจะถูกควบคุมให้เดินไต่สูงขึ้นไปจากพื้นประมาณ10นิ้ว กรามของมันฝังลงไปบนใบไม้ และรอความตายอย่างว่างเปล่าและโดดเดี่ยว
แต่ในขณะเดียวกันนั้น เจ้าเชื้อราจะยังคงให้อาหารกับอวัยวะภายในของเจ้ามดที่ตกเป็นเหยื่อ จนกว่ามันจะพร้อมสู่ขั้นตอนสุดท้าย หลายวันต่อมาหลังจากที่มดผู้เคราะห์ร้ายได้ตายไปแล้ว เจ้าเชื้อที่แฝงตัวเป็นปรสิตอยู่นี้ก็จะค่อยๆเผยตัวออกมา มันจะค่อยๆงอกออกมาจากหัวของเจ้ามดเหมือนต้นอ่อนของต้นไม้ที่ค่อยๆเติบโตและยืดยาวออก และพร้อมที่จะแพร่สปอร์ให้มดตัวอื่นๆอีกครั้ง
เชื้อราที่งอกออกมาจากหัวมดที่ตายแล้ว
โดยปกติแล้วมดจะมีภูมิคุ้มกันหมู่ ที่หากมีมดตัวใดป่วยมันก็จะเนรเทศมดตัวนั้นออกจากรังทันที เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวอื่นๆป่วยตาม แต่ภูมิคุ้มกันนี้ดูเหมือนจะใช้ไม่ได้กับเชื้อราCordyceps เพราะมดที่ติดเชื้อรานี้จะยังคงเดินไปเดินมาในรัง ทำหน้าที่ตามปกติของมัน โดยที่ไม่มีใครจับมันได้ว่ามันกำลังป่วยอยู่กว่าอาทิตย์ จนมันถูกเจ้าเชื้าราควบคุมให้ออกจากรัง
แต่เจ้าเชื้อราก็ไม่ได้ทำให้มดทั้งรังติดเชื้อกลายเป็นมดซอมบี้กันไปหมด เพราะไม่เช่นนั้นมันก็อาจจะสูญพันธุ์ไปด้วย ถ้าทำให้มดติดเชื้อรากันหมดและพากันตายในทีเดียว ถึงแม้มันจะแพร่สปอร์ได้เยอะ แต่ก็ไม่มีเหยื่อที่จะมารับช่วงต่ออีกต่อไป ในเมื่อมดทั้งหมดได้ตายไปแล้ว ดังนั้นเพื่อสมดุลของระบบนิเวศจึงมีมดไม่กี่ตัวเท่านั้นที่ติดเชื้อในช่วงเวลาเดียวกัน
แล้วเชื้อรานี้มันควบคุมเจ้ามดได้อย่างไร จากการศึกษาของนักวิจัยจากPennsylvania State University ที่ได้ศึกษาเกี่ยวกับเรื่องนี้ได้ผลออกมาว่าเชื้อหานั้นจะควบคุมจิตใจผ่านสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่จะไปรบกวนการทำงานระบบประสาทของมดและควบคุมกล้ามเนื้อของพวกมดโดยตรงผ่านการแทรกซึมไปในโครงสร้างของกระดูกและกล้ามเนื้อ
นอกจากนี้ก็มีสิ่งที่น่าสนใจนั่นก็คือมีนักวิจัยในไทยร่วมมือกับนักวิจัยในสหรัฐ ทำการศึกษาสปีชีส์ที่แตกต่างออกไปของOphiocordyceps ที่มีการทำให้มดสปีชีส์อื่นๆติดเชื้อ เพื่อเปรียบเทียบการควบคุมกลไกต่างๆของเจ้าเชื้อรา ซึ่งนักวิจัยก็ได้มีพบว่ามีOpiocordyceps กว่า 200 สปีชีส์ที่สามารถทำให้แมลงต่างๆติดเชื้อได้กว่า 10 ลำดับ(Order) แต่ไม่ใช่ทั้งหมดที่จะทำให้มีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไป
เชื้อราในแมลงชนิดต่างๆ
เจ้าเชื้อรานี้ทำให้มดกลายเป็นซอมบี้ของแท้ เพราะเจ้ามดไม่สามารถควบคุมร่างกายและจิตใจของมันได้อีกต่อไป กลายเป็นเหยื่อในการแพร่พันธุ์ให้เพื่อนมันตัวอื่นๆ แต่ก็ยังไม่ต้องกลัวไปเพราะคนไม่ได้รับผลกระทบจากเชื้อราชนิดนี้ แต่จากเรื่องราวของเจ้าเชื้อรานี้ก็ทำให้ได้รู้ว่าคอนเซ็บเรื่องซอมบี้อาจจะไม่ได้เกินจริงหรือเป็นเพียงเรื่องแต่งผีๆไปซะทีเดียว.....
วิดีโอสารคดีสั้นของNational geographic เรื่องราวของเจ้าเชื้อราซอมบี้
References:
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
