[3] ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ อะไรเป็นไปได้มากกว่า?
หลายคนคงทราบดีว่า “ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่” เป็นสุภาษิตไทยที่มีความหมายว่า “ต่างฝ่ายต่างรู้ความลับของกันและกัน” แต่ทุกคนเคยคิดกันไหมว่าระหว่าง “ไก่เห็นตีนงู” กับ “งูเห็นนมไก่” เหตุการณ์ไหนมีโอกาสเป็นไปได้มากกว่ากัน
บรรพบุรุษของงูนั้นเคยมีขามาก่อน ทว่าวิวัฒนาการได้พาให้รยางค์ของพวกมันลดรูปหายไปจนหลายคนอาจคิดว่าไม่มีงูตัวไหนมีขาอีกแล้ว แต่จริง ๆ แล้วในปัจจุบันยังคงมี “เศษซากทางวิวัฒนาการของขาหลัง” หลงเหลืออยู่ในงูบางกลุ่ม เช่น กลุ่ม python (อาทิ งูเหลือม, งูหลาม) และกลุ่ม boa (อาทิ งูอนาคอนดา, งู Boa contrictor) โดยหลงเหลืออยู่ในรูปกระดูกเชิงกราน (pelvic girdle) และกระดูกต้นขา (femur) ขนาดย่อม ซึ่งฝังตัวอยู่ในกล้ามเนื้อใกล้ ๆ ช่องเปิดทวารร่วม (cloacal vent) นอกจากนี้หากมองจากด้านท้องของงู จะเห็นว่าโครงสร้างข้างต้นติดอยู่กับเดือยที่เรียกว่า pelvic spur ซึ่งเป็นอวัยวะที่งูตัวผู้ใช้ครูดไถตัวเมียระหว่างการเกี้ยวพาราสี เนื่องจากเดือยนี้สามารถมองเห็นจากภายนอกได้ จึงนับว่ามีโอกาสที่ไก่จะมองเห็นตีน (ขา) ของงูได้แบบอ้อม ๆ
แล้วไก่ล่ะมีนมให้งูเห็นไหม? ถ้าสุภาษิตนี้พูดถึง "เต้านม" ก็คงตอบได้แน่ ๆ ว่าไม่มี ถ้าพยายามบิดความหมายของคำไปพูดถึง "อกไก่" แทน กล้ามเนื้ออกของไก่ก็ไม่ได้ใหญ่พอให้เรียกว่านมได้ (เราเรียกอกของผู้ชายหุ่นล่ำ ๆ ว่านมได้ หรือแม้แต่อกกระดานของสาวบางคนก็ยังเรียกว่านมได้ แต่ผู้เขียนไม่เคยได้ยินใครเรียกอกไก่ว่านมไก่เลย) และถ้าพยายามเบือนความหมายของคำไปพูดถึง "น้ำนม" แทน ก็ยังเป็นไปไม่ได้อีกเช่นกันเพราะไก่ไม่ผลิตน้ำนม อย่างไรก็ตาม สุภาษิตนี้อาจจะยังพอเป็นไปได้ถ้าเราพูดถึงน้ำนมของนกชนิดอื่น เพราะนกบางชนิดสามารถสร้างน้ำนมจากทางเดินอาหารแล้วขย้อนออกมาเลี้ยงลูกได้ เช่น นกพิราบ [สร้างน้ำนมจากกระเพาะพักอาหาร (crop) เรียกว่า crop milk] นกฟลามิงโก [สร้างน้ำนมจากทางเดินอาหารส่วนต้น] นกเพนกวินจักรพรรดิตัวผู้ [สร้างน้ำนมจากหลอดอาหาร] (แต่น้ำนมเหล่านี้ไม่เหมือนของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมนะ)
จากทั้งหมดนี้สามารถสรุปได้ว่ามีโอกาสที่ไก่จะเห็นตีนงูมากกว่านั่นเอง!
เกร็ดเพิ่มเติม:
1) สำหรับผู้อ่านที่สนใจการลดรูปรยางค์หลังของงูในมุมมองชีววิทยาการเจริญเชิงวิวัฒนาการ (Evo-Devo) เราแนะนำงานวิจัยด้านล่างนี้ มันเท่มากเลยนะ สปอยล์ว่ายีน Sonic hedgehog มีเอี่ยวด้วย
Leal F. & Cohn M.J. (2016) Loss and re-emergence of legs in snakes by modular evolution of Sonic hedgehog and HOXD enhancers. Current Biology. 26: 2966–2973.
2) มีคนเคยบอกว่าสุภาษิต "ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่" แท้จริงแล้วเพี้ยนมาจาก "ไก่เห็นนมไก่ งูเห็นตีนงู " ซึ่งมีความหมายว่า "พวกเดียวกันย่อมรู้เท่ากัน" ตามที่มีบรรยายไว้ในโคลงโลกนิติ
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
