ศิลปะแบบเอ็กซ์เพรสชันนิสม์คืออะไร?
“เอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึม” หรือแปลเป็นไทยว่า “แนวแสดงพลังอารมณ์” เป็นศิลปะอีก movement หนึ่งที่สำคัญและส่งอิทธิพลมาถึงปัจจุบัน
คำจำกัดความสั้นๆ ของ เอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึม ก็คือ อารมณ์ของผู้ถ่ายทอดมาก่อนเป็นอันดับแรก มาก่อนความเป็นจริงที่เห็นอยู่ตรงหน้า มาก่อนสภาพแวดล้อมของสิ่งที่วาดหรืออารมณ์ถ่ายทอด มาก่อนเรื่องราวในภาพ สิ่งที่อยู่ในใจมีความเป็นจริง มากกว่าความเป็นจริงที่อยู่ภายนอก
ร่วม support SpokeDark เพื่อเข้ากลุ่มลับ bit.ly/sp-bott
ศิลปะแนว “เอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึม” จะเน้นสีที่สดใสแต่รุนแรง ถ้าสีแดงก็จะแดงเข้ม ส้มเข้ม เหลืองจัด เพื่อ กระตุ้นความรู้สึกคนดู รูปทรงในภาพที่ออกมาก็มีหลากหลาย องค์ประกอบทั้งหมดไม่ยึดติดอยู่กับความเป็นจริง
อารมณ์ส่วนใหญ่ที่แสดงออกมา ก็มักเป็นอารมณ์เศร้า หรือบ้างก็แสดงความวิตกกังวล เป็นการสะท้อนสังคมในช่วงที่ยุโรปกำลังเข้าสู่สังคมอุตสาหกรรมเต็มรูปแบบ คนต้องทำงานมากขึ้น ชีวิตคือการทำงานให้โรงงานหรือบริษัท
คำว่าเอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึม ถูกใช้อธิบายศิลปะที่ทำงานแนวทดลองหรือที่เรียกว่า “อาวองการ์ด” ที่เยอรมันช่วงต้นศตวรรษที่ 20 หรือประมาณปี 1910 เป็นต้นมา ศิลปินกลุ่มนี้ ได้รับอิทธิพลมาจากศิลปินยุคหลังอิมเพรสชั่นนิสต์หลายๆ คน ที่เริ่มวาดรูปแหวกแนว เริ่มสังเคราะห์ความรู้สึกส่วนตัวลงในภาพ เริ่มทดลองทำอะไรใหม่ๆ ขึ้นมาในงานของตัวเอง
ศิลปินที่มีอิทธิพลที่สุดก็คือ Edvard Munch เป็นศิลปินชาวนอร์เวย์ ที่มีชีวิตอยู่ก่อน movement Expressionism จะเกิดนานพอสมควร แต่ Munch นี่อายุยืนค่ะ มีชีวิตอยู่ตั้งแต่ปี 1863 มาตายเอาตอนปี 1944 เลย Edvard Munch จึงเป็นเหมือนประธานหรือพ่อใหญ่แห่งศิลปิน Expressionism โดยแท้ทรู
ร่วม support SpokeDark เพื่อเข้ากลุ่มลับ bit.ly/sp-bott
ในภาพ The Scream สิ่งแรกที่พุ่งเข้าสู่สายตาคนดูก็คือ ความกลัว ความวิตกกังวลองค์ประกอบต่างๆ ก็ล้วนแต่สำคัญน้อยกว่าอารมณ์ ตัวคนในรูปก็ดูไม่ออกว่าเป็นใครแต่มีหน้าที่ บิดๆเบี้ยวๆ ท้องฟ้าดูไม่ออกว่าเป็นที่ไหน เวลาใดใช้สีส้มระบายสีท้องฟ้าออกเลือดๆ เหมือนมีภูเขาไฟระเบิดอยู่ข้างหลังว่ากันว่าสถานที่ในรูปก็คือเนินเขาเอเคเบิร์ก (Ekeberg) ในออสโล ประเทศนอร์เวย์บ้านเกิดของมุงค์ และที่เนินเขานั้นก็เป็นที่ตั้งของโรงพยาบาลจิตเวชที่น้องสาวของเขาที่เป็นไบโพล่ากำลังรักษาตัวอยู่ว่ากันว่ามุงค์อาจจะได้แรงบันดาลระหว่างเดินทางกลับจากการไปเยี่ยมน้องสาวส่วนคนที่กำลังกรี๊ดอยู่ตรงกลางภาพนั้น นักประวัติศาสตร์ศิลปะก็คาดเดาว่ามุงค์อาจจะวาดจากมัมมี่ชาวเปรู ที่ถูกนำมาจัดแสดงและดังมากๆ ในปารีสช่วงปี 1889 ซึ่งตำแหน่งมือมัมมี่มันเป๊ะมากเมื่อเทียบกับภาพ The Scream ไม่แน่ความน่ากลัวของมัมมี่อาจจะฝังหัวมุงค์ และวาดออกมาในอีกหลายปีให้หลัง
ด้วยความที่งานแนวเอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึม มีศูนย์กลางอยู่ในเยอรมัน ทำให้ช่วงที่พรรคนาซีครองอำนาจ เหล่าศิลปินก็ลำบากเพราะเอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึม ไม่ถูกจัดเป็นงานศิลปะตามคำจำกัดความของนาซี ถูกตีตราว่าเป็นงานที่“เสื่อม” ถูกทำให้ผิดกฎหมาย ถูกแบน ถูกกำจัด ศิลปินหลายคนต้องหนีตาย กว่างานแนวเอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึมจะกลับมาก็ต้องรอสงครามโลกจบลงผู้คนถึงจะเริ่มรื้อฟื้นกลับไปศึกษางานที่เหลือรอดมาได้
เอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึม ปรากฎในศิลปะแขงอื่นๆ เช่นกันไม่ว่าจะวรรณกรรม สถาปัตยกรรม ละครเวที แต่ที่เราเห็นชัดมาถึงทุกวันนี้ก็จริงๆ ก็คือศิลปะที่มาใหม่และรวมทุกอย่างที่กล่าวไปเอาไว้เข้าด้วยกัน ซึ่งก็คือภาพยนตร์นั่นเอง นักประวัติศาสตร์เรียกภาพยนตร์เยอรมันในช่วงก่อนนาซีและก่อนสงครามโลกครั้งที่สองว่าภาพยนตร์ไวมาร์เยอร์มัน ซึ่งเป็นชื่อของประเทศเยอรมันหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 ณ ตอนนั้น
หรืออีกชื่อหนึ่งที่เรียกกันก็คือ ภาพยนตร์ German Expressionism ซึ่งก็เป็นต้นกำเนิดหนังแดร็กคิวล่า หนังสยองขวัญทั้งหลายที่ฉากจะบิดๆ งอๆ เช่น ภาพยนตร์เรื่อง The Cabinet of Dr. Caligari (เดอะ คาบิเนต ออฟ ดร. คาลิกาลี่) ที่ว่าด้วยคดีฆาตกรรมที่มีนักสะกดจิตอยู่เบื้องหลัง และหนังผีดูดเลือดเรื่องแรกๆ ของโลก Nosferatu (นอสเฟอร์ราตู) ตัวฉากของหนังสองเรื่องนี้ก็จะชวนให้นึกถึงภาพวาดวิวเมืองของ เคียร์ชเนอร์ มากๆ
ร่วม support SpokeDark เพื่อเข้ากลุ่มลับ bit.ly/sp-bott
ในปัจจุบัน เราก็คงแยกไม่ออกอีกต่อไปแล้วว่าหนังเรื่องไหนที่ได้รับอิทธิพลจากเอ็กซ์เพรสชั่นนิสซึม เพราะเวลาก็ผ่านมานานมากแล้วและมีการผสมปนเปของสไตล์หรือ movement แรงบันดาลใจต่าง ๆ มาเยอะ
แต่ถ้าจะเอาที่เห็นชัด ๆ ว่ามีรากเหง้าจากคุณพ่อ expressionism แน่นอน เห็นทีจะต้องเป็นภาพยนตร์หลาย ๆ เรื่องของผู้กำกับ ทิม เบอร์ตัน และ กิลเลอร์โม่ เดลโทโร่ ที่บ่อยครั้งงานออกแบบการสร้างก็ยังมีกลิ่นอายความดาร์ก ความบิดเบี้ยว ความสิ้นหวัง ให้นึกถึง expressionism แบบเยอรมันอยู่
ศิลปะแบบเอ็กซ์เพรสชันนิสม์คืออะไร?
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
