Rapid test หรือ ชุดทดสอบแบบรวดเร็ว คืออะไร มีวิธีการทดสอบแบบช้าด้วยหรืออย่างไร?
จากสถานการณ์ที่เรากำลังเผชิญอยู่ในขณะนี้ เชื่อว่า มีหลายๆท่านอาจจะเคยได้ยินคำว่า Rapid test หรือชุดทดสอบแบบรวดเร็ว ในการทดสอบหาผู้ป่วยติดเชื้อ สงสัยมั้ยครับว่า แล้วมันมีการตรวจแบบช้ากับแบบเร็วงั้นหรือ? วันนี้ผมจะมาเล่าให้ฟังถึงการตรวจทางห้องปฏิบัติการแบบคร่าวๆให้ฟังครับ
ในการตรวจทางห้องปฏิบัติการจะคุ้นเคยกับคำศัพท์ 2 คำนี้คือคำว่า 1) การทดสอบด้วยวิธีมาตรฐาน (Gold standard test) และ 2) ชุดทดสอบแบบรวดเร็ว (Rapid test)
ซึ่งการตรวจด้วยวิธีมาตรฐาน (Gold standard test) คือการตรวจวินิจฉัยทางการแพทย์ที่ดีที่สุดภายใต้เงื่อนไขที่เหมาะสม พูดง่ายๆคือ เป็นวิธีการตรวจที่ใช้ในการวินิจฉัยโรคหรือภาวะนั้นๆ และผลที่ได้จากการตรวจด้วยวิธีนี้ก็เป็นที่น่าเชื่อถือและยอมรับโดยทั่วไป เช่น วิธีมาตรฐานในการตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อ โควิด-19 ในปัจจุบันคือ การตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัส โดยใช้เทคนิค Real Time RT-PCR เป็นต้น ซึ่งวิธีมาตรฐานบางการทดสอบ ใช้เวลานานในการวิเคราะห์เป็นระดับชั่วโมง กว่าจะทราบผล
ในส่วนของ Rapid test ลักษณะสำคัญคือจะเป็นการตรวจที่ทำได้ง่าย ไม่ยุ่งยาก ได้ผลการทดสอบที่ไว ไม่ต้องอาศัยเครื่องมือทางห้องปฏิบัติการที่ซับซ้อนในการตรวจ เป็นต้น โดยข้อดีของ Rapid test ถูกใช้ในสถานการณ์ต่างๆ เช่น ใช้ทดสอบในพื้นที่ที่ไม่มีความพร้อมทางด้านอุปกรณ์ทางห้องปฏิบัติการ หรือในสถานการณ์ที่เร่งด่วนต้องการทราบผลที่รวดเร็ว เป็นต้น ส่วนใหญ่ใช้เวลาเป็นระดับนาทีจนกว่าจะทราบผลการทดสอบ ซึ่งใช้เวลาไม่นาน
โดยชุดตรวจ Rapid test ส่วนใหญ่จะทำออกมาในรูปแบบของแถบพลาสติก ที่มีหลุมให้ใส่ตัวอย่าง ไม่ว่าจะเป็นเลือด ปัสสาวะ หรือสารคัดหลั่งอื่นๆ หรือใส่รวมกับน้ำยาที่ให้มา จากนั้นจะมีช่องที่แสดงแถบสีให้อ่านผลการทดสอบ ดังตัวอย่างแสดงในภาพข้างล่างนี้
ตัวอย่าง Rapid test และผลการทดสอบ
จากข้อมูลข้างต้นอาจจะเกิดคำถามที่ว่า งั้นทำไมเราไม่ใช้ Rapid test ไปเลย เพราะดูทำง่าย และให้ผลไวดี ไม่ต้องรอนานด้วย? เหตุผลเพราะว่าในการที่จะเลือกวิธีทดสอบใดๆก็ตาม มีปัจจัยหลายๆอย่างที่จะถูกนำมาพิจารณาร่วมกัน เช่น วิธีตรวจนี้ตรวจหาอะไร หลักการตรวจเป็นแบบไหน ความไว หรือ โอกาสที่คนเป็นโรคจะได้รับผลการตรวจว่าเป็นโรค (Sensitivity) และ ความจำเพาะ หรือ โอกาสที่คนไม่เป็นโรคจะได้รับผลการตรวจว่าไม่เป็นโรค (Specificity) ของวิธีการตรวจนี้ มีมากน้อยแค่ไหน ฯลฯ เพื่อให้ได้ผลของการทดสอบที่ถูกต้อง และเชื่อถือได้ และสามารถใช้ในการวินิจฉัยโรคได้
ดังนั้น การตรวจด้วยวิธีมาตรฐาน (Gold standard test) จึงจะเป็นการทดสอบที่จะถูกเลือกใช้ เพื่อเป็นข้อมูลในการวินิจฉัยโรค ถึงแม้บางการทดสอบอาจจะใช้เวลานานกว่าจะทราบผลก็ตาม แต่ไม่ว่าจะเป็นวิธีตรวจมาตรฐาน หรือวิธีการตรวจแบบ Rapid test ต่างก็มีข้อดี และมีความจำเป็นที่แตกต่างกันตามบริบทและสถานการณ์ อยู่ที่ต้องเลือกใช้ให้เหมาะสมครับ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
