25 เม.ย. 2020 เวลา 16:27 • ประวัติศาสตร์
“ กวีสยามนำเที่ยวกรุงเทพ”
ไปไหนไม่ได้ ก็ขอใช้จินตนาการจากตัวหนังสือนี่แหละ
มา! เราไปเที่ยวกรุงเทพ กัน 😀
❣️เราจะข้ามวิกฤตนี้ไปด้วยกัน ❣️
“ถึงถนนตัดตรงชื่อทรงวาด
นึกประหลาดใจอยู่ไม่รู้หาย
นามทรงวาดวาสนาชะตาคลาย
ที่ไหนนายช่างวาดฉลาดดี
จะจ้างวาดรูปไว้เอาไปฝาก
ด้วยจรจากแรมรามารศรี
หาช่างวาดที่ไหนก็ไม่มี
เป็นวิถีที่แจ้งแสดงนาม
ชื่อทรงวาดตัดทางข้างวัดเกาะ
แลดูเหมาะผู้คนออกล้นหลาม
บ้างเลี้ยวลัดตัดมาเข้าอาราม
บ้างเดินตามมรรคาเที่ยวคลาไคล “
จากนิราศชมตลาดสำเพ็ง ของ นายบุษย์
ตึกตรงข้าม วัดปทุมคงคา
ถนนสายนี้มีความสำคัญในชีวิตของฉันมาก เพราะ บนถนนสายนี้ คือที่ตั้งบ้านแห่งแรกของฉัน
บ้านไม้สองชั้นริมถนนทรงวาด ชั้นล่างคือ ห้างหุ้นส่วนจำกัด แสงสุขพานิช กิจการค้าขายน้ำมันพืชของครอบครัวคุณพ่อ
บ้านนั้น เปรียบได้กับ โฮมออฟฟิศ ในสมัยนี้ค่ะ อยู่ห่างจากแม่น้ำเจ้าพระยาไม่มาก พอที่ลมเย็นๆจากแม่น้ำจะพัดมาถึงได้ และมองเห็นความเคลื่อนไหวของผู้คนที่เดินขวักไขว่ที่ท่าน้ำได้ กุลีร่างกายกำยำแบกกระสอบสินค้าขึ้นจากเรือ เสียงโหวกเหวกของเจ๊หนู ขายกาแฟที่ดุลูกๆ4 คนที่วิ่งวุ่นวายเจี๊ยวจ๊าว บ่ายๆก็มีชายร่างท้วมหาบก๋วยจั๊บมาตั้งขาย คนรุมล้อมนั่งกินกันเหงื่อแตกซิก (ก็เฮียเล่นใส่พริกไทยเป็นกำๆเลยนี่!)
ห้องแถว หัวมุม ทางไปท่าน้ำวัดเกาะ
เดินตรงจากบ้าน ทางถนนเล็กๆไปไม่ไกลนัก ก็จะถึงวัดเกาะ หรือวัดสัมพันธวงศารามวรวิหาร ทางซ้ายมือก็จะเป็น ตรอกวานิช 1 ทางเข้าตลาดสำเพ็ง ที่เป็น ถนนสายช้อปปิ้ง ที่มีของขายหลากหลาย ตั้งแต่ ขนม ผักสด เสื้อผ้า เครื่องเขียน และ ทองคำ !
ที่นี่คือ สวรรค์ของนักช้อป ยุคแรกของ ห้างสรรพสินค้า ดีๆนี่เอง! ใครไม่รู้จักห้าง คิคูยาก็เชยแล้ว 😀 เดินต่อไปจะมีร้านขายเสื้อผ้า ชุดนอน ชุดชั้นใน ซื้อจากที่นี่ได้ครบหมด
ก่อนถึงพาหุรัด จะเริ่มเมื่อยขา ก็จะถึงร้านขายสลิ่มที่ข้างๆซอกตึก ยังนึกชื่อร้านไม่ออก แต่เป็นร้านมีชื่อเสียงมาก ใครๆก็ต้องแวะนั่งพักกินสลิ่มกันก่อนจะเดินต่อ ....ขนมหวานเส้นนุ่มเหนียวสีชมพู เขียว ขาว ใส่น้ำกะทิลอยดอกมะลิ น้ำแข็งใสเกล็ดละเอียด กลิ่นหอมชื่นใจ ...หายเหนื่อยหายร้อน..นึกแล้วยังน้ำลายสออยากกิน😄
นายบุศย์ เขียนในนิราศชมตลาดสำเพ็ง ว่า
“ถึงวัดเกาะเกาะมีอยู่ที่ไหน
ประหลาดใจยืนคิดพิศวง
ไม่เห็นมีเกาะเกียนเฉวียนวง
เห็นแต่ทรงอารามอร่ามตา
หรือใครเกาะน้องไว้ที่ในวัด
จิตอุทัจหวาดเสียวเที่ยวแลหา
พอรู้สึกนึกชัดชื่อวัดวา
โมทนาน้อมหัตถ์มัสการ
มีร้านรายขายสินค้ามาแต่แรก
แต่ล้วนแขกพ่อค้ามหาศาล
จะชมเล่นเห็นผิดคิดรำคาญ
เพราะก่อนกาลนิพนธ์เป็นมลทิน”
ทำไมชื่อวัดเกาะ?
วัดเกาะ เป็นวัดโบราณเก่าแก่ ตั้งแต่สมัยพระนครศรีอยุธยา ในอดีต เดิมมีคูคลอง มีน้ำล้อมรอบบริเวณที่ตั้งวัด เชื่อมต่อกับแม่น้ำเจ้าพระยา
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชรัชกาลที่ 1 แห่งราชจักรีวงศ์ ได้ทรงโปรดเกล้าให้ สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษมนตรี บูรณะปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ทั้งวัด และ สถาปนาเป็นพระอารามหลวง พระราชทานนามว่า “วัดเกาะแก้วลังการาม”
ต่อมาได้เปลียนชื่อใหม่เป็น “วัดสัมพันธวงศาราม วรวิหาร “ เช่นในปัจจุบัน
แม่น้ำเจ้าพระยา มองจากท่าน้ำวัดเกาะ ปัจจุบันไม่มีท่าน้ำแล้ว
นิราศชมตลาดสำเพ็ง ไม่น่าจะแต่งก่อนพ.ศ. 2455
เพราะถนนทรงวาดนี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานนามไว้ เมื่อ พ.ศ. 2450
และ
“ถึงทางแยกมรรคาพาหุรัด
ดูแออัดหญิงชายที่ผายผัน
ออกสลับซับซ้อนจรจรัล
พัลวันรถล่องต้องระวัง
แต่เดิมทีมีอยู่ประตูยอด
ทางตลอดสำเพ็งตึกเก๋งตั้ง
เกิดชำรุดทรุดรานทวารพัง
อนิจจังสังขารไม่ทานทน”
ประตูยอดที่กล่าวถึงในกลอนนี้ พังลงเมื่อ พ.ศ 2455
เมื่อแต่งนิราศนี้ ประตูพังแล้ว ก็สรุปได้ว่า ต้องแต่งหลังจาก พศ 2455 แน่นอนค่ะ
🌺ถนนทรงวาด ยังมีสถานที่น่าสนใจอีกหลายแห่งค่ะ
จะนำชมในโอกาสต่อไปนะคะ🌺
(ภาพถ่ายตั้งแต่ 4 ปีก่อนค่ะ )
คำถาม วัดเกาะ ปัจจุบันชื่อวัดอะไร ?
หนังสือ กวีสยามนำเที่ยวกรุงเทพ ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ
สุจิตต์ วงษ์เทศ บรรณาธิการ พิมพ์ครั้งแรก สิงหาคม 2545

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา