ฮิปโป...เทพีแห่งความอุดมสมบูรณ์จากอดีตถึงปัจจุบัน
Credit: dapple1/Pixabay
เมื่อเร็ว ๆ นี้มีผลการศึกษาว่าสารอาหารที่จำเป็นต่อระบบนิเวศในแม่น้ำ
มารา (Mara) ในแอฟริกาตะวันออกนั้นมาจากมูลของ ฮิปโปโปเตมัส
(Hippopotamuses) หรือที่เรามักเรียกสั้น ๆ ว่า “ฮิปโป” สัตว์พื้นเมือง
แอฟริกาที่คนไทยจะได้เห็นก็เฉพาะแต่ในสวนสัตว์
ใครจะรู้ว่าฮิปโป สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ที่วัน ๆ เอาแต่นอนแช่อยู่ในน้ำและขึ้นไปแทะเล็มหญ้าซึ่งเป็นอาหารหลักกว่า 200 กิโลกรัมบนบกในช่วงเวลากลางคืนนั้น จะมีบทบาทสำคัญต่อระบบนิเวศของแอฟริกาตะวันออก
มากขนาดนั้น ทั้งนี้การที่ฮิปโปกินมากนั่นหมายถึงมูลที่มันขับถ่ายออกมาในแต่ละวันย่อมมีปริมาณมากตามไปด้วย มูลของฮิปโปซึ่งถูกขับถ่ายออกมาในขณะที่มันนอนแช่อยู่ในน้ำ แทนที่จะเป็นของเสียกลับเป็นอาหารของสัตว์บางชนิด รวมทั้งในมูลยังมี ซิลิคอน (Silicon) ซึ่งจำเป็นต่อสาหร่ายเซลล์เดียวที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำ และสาหร่ายเหล่านี้เองที่เป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของสิ่งมีชีวิตจำนวนมากที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำและบริเวณรอบ ๆ ดังนั้น หากจะกล่าวว่าฮิปโปเป็นเสมือนผู้ที่ลำเลียงสารอาหารที่อยู่บนบกลงไปในน้ำและสร้าง
ความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ระบบนิเวศก็คงจะไม่ผิดนัก แม้ว่ามูลของฮิปโปที่มี
ปริมาณมากเกินไปผนวกกับน้ำในแม่น้ำที่ไหลช้าหรือมีปริมาณลดลงอาจ
กลายเป็นตัวสร้างมลภาวะทางน้ำในอนาคต
Credit: anujohanna/Pixabay
อ่านข่าวนี้แล้วทำให้นึกถึงตำนานเทพีองค์หนึ่งที่มีความสัมพันธ์กับความ
อุดมสมบูรณ์ตามความเชื่อของชาวอียิปต์ และเทพีองค์นี้ก็รูปร่างคล้าย ๆ กับฮิปโปเสียด้วย จริงอยู่ที่ฮิปโปอาจไม่ใช่สัตว์ที่ผู้คนคิดถึงเป็นอันดับแรก ๆ
เมื่อพูดถึงความอุดมสมบูรณ์ แต่เรื่องราวของมันในฐานะสัญลักษณ์ของ
ความอุดมสมบูรณ์นั้นเกิดขึ้นมานานแล้วในอารยธรรมอียิปต์โบราณ อาจจะ
เพราะว่ามันเป็นสัตว์พื้นเมืองหรือจะด้วยรูปลักษณ์ของมันที่ดูอ้วนพี โดยเทพีองค์นี้มีนามว่า ทอว์เร็ต (Taweret) ซึ่งมีลำตัวเป็นฮิปโป มีขาเป็นสิงโต และมีใบหน้าเป็นจระเข้ หลายคนอาจคิดว่าทำไมเทพีจึงไม่ได้มีรูปร่างหน้าตา
สวยงามเหมือนอย่างที่เราเห็นในหนังหรือในนิยาย แต่กลับเป็นส่วนผสมของสัตว์ทั้งสามที่ดุร้ายที่สุดในอาณาจักรอียิปต์โบราณ ถึงกระนั้นก็ตาม ทอว์เร็ตก็เป็นหนึ่งในเทพเจ้าที่มีการเคารพนับถืออย่างกว้างขวางที่สุดในสมัยนั้น
Credit: wikipedia
ตามความเชื่อของคนอียิปต์โบราณ ฮิปโป ‘เพศผู้’ เป็นสัญลักษณ์ของความ
ก้าวร้าวและความชั่วร้าย โดยปกติ แม้ฮิปโปจะเป็นสัตว์กินพืช แต่มันก็มี
ความแข็งแแกร่งและอาจก้าวร้าวได้หากถูกคุกคาม หลักฐานทางโบราณคดีที่ชี้ให้เห็นว่าชาวอียิปต์โบราณมักถูกโจมตีโดยฮิปโป ก็คือตำรายาโบราณที่ใช้ปรุงสำหรับรักษาบาดแผลที่ถูกกัดโดยฮิปโป แม้แต่ในปัจจุบันเอง ฮิปโปก็เป็นสัตว์ที่ฆ่าคนในแอฟริกาตายมากกว่าสัตว์ขนาดใหญ่ชนิดอื่น ๆ ซะอีก
ในทางตรงกันข้าม ฮิปโป ‘เพศเมีย’ กลับเป็นสัญลักษณ์ของความอุดม
สมบูรณ์ การตั้งครรภ์และการปกป้องทารกน้อยจากอันตรายต่าง ๆ ดังจะเห็นได้จากเครื่องรางป้องกันที่มีความคล้ายคลึงกับรูปร่างของฮิปโปตัวเมียที่ถูกค้นพบมีอายุย้อนหลังไปถึงช่วงก่อนราชวงศ์ (ราว 3,000–2,686 ปีก่อน
คริสตศักราช) ซึ่งประเพณีการสร้างและสวมเครื่องรางเหล่านี้ยังคงดำเนินต่อไปตลอดประวัติศาสตร์ของอียิปต์ในยุคของราชวงศ์ปโตเลมี (Ptolemy)
และยุคโรมัน
Credit: wikipedia
จะว่าไป ทอว์เร็ตก็อาจจะไม่ใช่เทพีฮิปโปเพียงองค์เดียวในสมัยนั้น เพราะยังมีเทพีฮิปโปองค์อื่น ๆ อีก เช่น ไอเพ็ท (Ipet) รีเร็ต (Reret) และ เฮดเจ็ต
(Hedjet) อย่างไรก็ดี นักวิชาการหลายคนมีความเห็นว่าทั้งหมดนี้อาจจะเป็นเทพีองค์เดียวกันเมื่อพิจารณาจากบทบาทในการปกป้องบ้านเรือนผู้คน
เมื่อพิจารณาจากเรื่องราวในอดีตแล้วกลับมามองสิ่งที่เกิดขึ้นจริงในปัจจุบันก็ชวนให้คิดว่าความเชื่อเหล่านี้คงจะมีรากฐานมากจากความจริงเกี่ยวกับ
สัตว์ชนิดนี้ อย่างน้อยฮิปโปที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาติก็เป็นเสมือนเทพีที่สร้างความอุดมสมบูรณ์อีกทั้งยังช่วยปกป้องสัตว์น้อยใหญ่ที่อยู่บริเวณนั้นให้อยู่
รอดปลอดภัยจากสัตว์ร้ายอื่น ๆ ได้
อ้างอิง
-"Taweret" จาก https://en.wikipedia.org/wiki/Taweret
-"Why Taweret is the Ancient Egyptian Hippo Goddess We Need Now" จาก https://medium.com/@artsmia/why-taweret-is-the-ancient-egyptian-hippo-goddess-we-need-now-e87db3bc291a
-"East Africa’s Mara River Relies on Hippo Poop to Transport a Key Nutrient" จาก https://www.smithsonianmag.com/smart-news/east-africa-relies-hippo-poop-transport-key-nutrient-180972086/
ขอบคุณภาพจาก
ภาพปก dapple1/Pixabay
ภาพที่ 1 anujohanna/Pixabay
ภาพที่ 2 wikipedia
ภาพที่ 3 wikipedia
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
