“ลุงกินยาแล้วไอ ทำไมบอกว่าไม่ใช่แพ้ยา?”
นั่นเป็นคำถามของคุณลุงเอ (นามสมมติ) หลังมาพบเภสัชกรศูนย์แพ้ยาของรพ. ตามคำบอกของพยาบาลหน้าห้องตรวจก่อนพบแพทย์ หลังจากพยาบาลได้ถามถึงประวัติแพ้ยาของคุณลุง คุณลุงก็แจ้งไปว่าตัวเองมีแพ้ยาความดันนะ กินยาแล้วไอมาก จึงหยุดยาไปเองแล้ว ตอนนี้ก็ไม่มีอาการไออีกเลย แต่หลังจากพูดคุยกับเภสัชกร สรุปว่าคุณลุงไม่ได้แพ้ยา จึงเกิดคำถามขึ้นมาข้างต้น
ก่อนอื่นขอเกริ่นสักนิด ทำความรู้จักยาสักหน่อยนะคะ “ยา💊” เป็นวัตถุอย่างหนึ่ง ที่เรานำมาใช้ จุดมุ่งหมายหลักๆที่รู้กันคือ เพื่อป้องกัน หรือ รักษาโรค แต่นอกจากจะมีด้านที่เป็นประโยชน์แล้ว ก็อาจจะก่อให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ หรือผลที่ไม่ต้องการได้เช่นกันค่ะ
แล้วผลที่เราไม่ต้องการจากการใช้ยานี่แหละ แบ่งออกเป็น 2 อย่าง จำง่ายๆเลย คือ
1. การแพ้ยา
2.ผลข้างเคียงจากยา
📌แยกได้ว่า แพ้ หรือ ข้างเคียง
✔️อาการแพ้ยา 👉 อย่างแรกนี้เป็นปฏิกิริยาที่ร่างกายของเราตอบสนองต่อยา อาจเกิดแค่เฉพาะกับบางคน หรือเกิดจากยาใดๆก็ได้นะคะ มันไม่สามารถคาดเดาหรือทำนายจากกลไกการออกฤทธิ์ของยานั้นๆ แต่การแพ้ยานี้เกิดไม่บ่อย เวลาที่แพ้จะมีอาการที่เราสังเกตได้หลายอาการ แต่ที่พบบ่อยที่สุด มักจะเป็นอาการแพ้ยาทางผิวหนัง หรือ ได้ยินบ่อยๆว่า ‘ผื่นแพ้ยา’
ตัวอย่างอาการแพ้ยา : ผื่นลมพิษ อาการหน้าบวม ตาบวม ปากบวม ผื่นแดงคัน ผื่นคล้ายผด และอาการแพ้ยารุนแรงนอกจากมีผื่นแล้ว อาจพบอาการผิดปกติอื่นๆร่วมด้วย เช่น หายใจไม่สะดวก หายใจติดขัด หรือมีการอักเสบของเยื่อบุต่างๆ เช่นที่ เยื่อบุตา เยื่อบุช่องปาก หรือมีอาการอักเสบของอวัยวะภายใน เช่น ตับอักเสบ ไตอักเสบ
✔️ผลข้างเคียงจากยา 👉 เป็นผลที่เกิดจากฤทธิ์ของยา สามารถคาดเดาทำนายได้จากกลไกการออกฤทธิ์ของยานั้นๆ พูดอีกทีคือ สามารถเกิดได้กับทุกคนที่ทานยาตัวนั้น ใครทานก็มีอาการได้ค่ะ หรือบางคนก็อาจไม่มีอาการอะไรเกิดขึ้นเลย ความรุนแรงของมัน ขึ้นอยู่กับขนาดยาที่เรากิน กิน 2เม็ด อาการจะมากกว่า กินเม็ดเดียว หรือพอลดเหลือเม็ดเดียวอาการจะน้อยลงหรือไม่เกิดเลยค่ะ ดังนั้น อาการข้างเคียงนี้ สามารถบรรเทาได้ด้วยปรับเปลี่ยนวิธีใช้ยาหรือวิธีการทานยาค่ะ
ตัวอย่างผลข้างเคียงจากยา : อาการไอแห้ง ใจสั่นมือสั่น แสบท้อง ปวดท้อง ท้องผูก ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน ปากแห้ง คอแห้ง เวียนศีรษะ ง่วง อ่อนเพลีย เป็นต้นนะคะ
จากคุณลุงข้างต้น จะเห็นได้ว่าคุณลุงมีอาการไอมากหลังทานยาลดความดันตัวหนึ่ง ไม่ได้มีผื่นหรืออาการอื่นๆเลย ประวัติเพิ่มเติมของคุณลุงคือ ไปซื้อยาจิบแก้ไอแล้วก็ไม่หายสักที อยากถามว่ากรณีของคุณลุงคนนี้เป็นแพ้ยา หรือ ผลข้างเคียงกันคะ?
💡คำตอบคือ เป็นผลข้างเคียงจากยาลดความดันตัวนั้นค่ะ และไม่สามารถบรรเทาหรือรักษาได้ด้วยยาแก้ไอใดๆนะคะ เนื่องจากยาแก้ไอไม่ได้มีกลไกรักษาสาเหตุการไอนี้ค่ะ ทางเดียวคือหากอาการไอไม่ดีขึ้นเลย มีอาการมากจนรบกวนชีวิตประจำวัน อาจจะต้องแจ้งคุณหมอ คุณหมอก็จะพิจารณาเปลี่ยนเป็นยาตัวอื่นให้แทนค่ะ
📌แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าเราแพ้ยาตัวไหน?
หากใช้ยาแล้วมีอาการผิดปกติ หากไม่แน่ใจว่าแพ้มั้ย สามารถโทรถาม ปรึกษาเภสัชกรได้เลยค่ะ หรืออาการรุนแรงมาก ต้องรีบมารพ. พบแพทย์เพื่อรับการรักษาและเปลี่ยนยาค่ะ
หรือสังเกตไว้ ว่ายาที่เราทานร่วมกัน มีตัวไหนมั้ยที่แปลกใหม่กว่าเดิม
📌แล้วถ้าใครเคยมีประวัติแพ้ยาอยู่แล้วละ มาทางนี้จ้า
มีความจำเป็นและสำคัญมากๆเลยค่ะ ที่จะต้องจำชื่อยา พร้อมพกบัตรแพ้ยาติดตัวเสมอ พกไว้เหมือนบัตรประชาชนเลยนะคะ เพราะการแพ้ยาซ้ำอาจร้ายแรงจนเสียชีวิตได้ค่ะ ถ้าไปรพ.แล้วไม่มีใครถามถึงประวัติแพ้ยาเลย เราก็แจ้งและยื่นบัตรให้เขาดูก่อนเลยนะคะ
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อยค่ะ ขอบคุณมากๆค่ะ☺️
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
