26 พ.ค. 2020 เวลา 15:00 • การศึกษา
เรียนออนไลน์กับความหมายของครูที่เปลี่ยนไป
กระทรวงศึกษาธิการ นำร่องโดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ที่มีการทดลองเรียนแบบออนแอร์ (DLTV) และมีการทดลองเรียนแบบออนไลน์ในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ทำให้บทบาทครูเปลี่ยนไปเป็นผู้พิมพ์เอกสารและเป็นผู้ส่งสารแทน นอกจากนั้นแล้ว ครูยังเป็นผู้ปฏิบัติงานภาคสนามรายงานสถาพปัญหาและผลการดำเนินงานเรื่อยๆ ต่อผู้บังคับบัญชา
แรกเริ่มเดิมที ครู เป็นคนบอกความรู้ ในอดีตครูจึงเป็นผู้ที่มีความรู้มากมาย ถ่ายทอดความรู้นั้นให้กับศิษย์ด้วยเทคนิคที่ต่างกันออกไป บทบาทของครูแบบนั้นเหมาะกับยุคสมัยที่ความรู้หายาก การเข้าถึงความรู้เป็นเรื่องยากหรือไม่ก็มีค่าใช้จ่ายสูงมาก จึงนิยมเรียกยุคนี้ว่า "ยุคกระดานชนวน"
ยุคต่อมาเป็นยุคที่กำเนิดอินเทอร์เน็ต เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงความรู้ครั้งใหม่ของมนุษย์ ความรู้เดินทางด้วยความเร็วแสง มีการกระจายความรู้เข้าถึงได้ง่ายดาย ไม่มีเรื่องซ่อนเร้นอีกต่อไป ครูและนักเรียนมีความรู้แทบไม่แตกต่างกัน ครูจึงมีความหมายถึงการผู้อำนวยการเรียนรู้ สร้างกิจกรรม สร้างบรรยากาศให้เกิดการเรียนรู้ที่หลักสูตรต้องการ ช่วงเวลาการเปลี่ยนผ่านจากยุคกระดานชนวนเป็น ยุคความรู้ความเร็วแสงใช้เวลาค่อนข้างนานพอสมควร ครูมีการปรับตัวได้ทันบ้างไม่ทันบ้าง แต่ส่วนใหญ่ทัน
ก้าวเข้าสู่ยุค IoT (Internet of things) ยุคที่เด็กตื่นมาพร้อมสมาร์ทโฟนและเครือข่ายอินเทอร์เน็ตความเร็วสูง ทุกพื้นที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ต เด็กๆ ไม่ต้องแสวงหาความรู้อีกต่อไป จนบางครั้งครูเองไม่รู้ด้วยซ้ำว่าอะไรคือความรู้ที่จำเป็น อะไรเพียงแค่อยากให้รู้ ครูในยุค IoT ต้องทำอะไร จำนวนครูจะลดลงในยุคนี้ แต่จะหลากหลายในสิ่งทีาเชี่ยวชาญ ครูที่เชี่ยวชาญในแต่ละด้านจะยังคงอยู่ต่อไป และยังเป็นที่ต่องการของตลาด มนุษย์ยังคงต้องการพัฒนาตนเอง แต่พฤติกรรมการเรียนรู้จะแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง จะนำนักเรียนมาเรียนรวมครั้ง ห้องละมากๆ และเรียนวันละหลายๆ ชั่วโมงแบบเดิมอาจจะต้องหายไป การลงเรียนเพื่อรู้จริงจังจะมีมากขึ้น การลดระยะเวลาเรียนต้องสั้นลง เพราะเด็กยุคนี้เขาไม่ทนกับอะไรที่ต้องใช้เวลานานเกินไป อย่างเช่น ถ้าจะเรียนการเขียนภาษาไทย อ่านออกเขียนได้อาจจะเรียนแค่ปีเดียวก็เป็นได้ หรือจะไม่จำเป็นเลยสำหรับเด็กบางคน ดังนั้นหลักสูตรต้องยืดหยุ่นมากพอ ครูในบทบาทที่เป็นโค้ชที่นำพาเด็กทุกคนไปสู่เป้าหมายการเรียนรู้ของแต่ละคนไม่ใช่เป้าหมายของหลักสูตรกลางอีกต่อไป
การพยายามของกระทรวงศึกษาธิการ และสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานที่กำลังทำอยู่ในสัปดาห์แรกที่เป็นการทดลอง ผมมองว่าเป็นโอกาสที่ดีที่กระตุ้นให้เกิดการปฏิรูปการเรียนรู้ที่แท้จริงให้เกิดขึ้น ได้แต่หวังใจว่าประเทศไทยเราจะมีจุดที่เข้าใจว่า "มนุษย์เรียนรู้กันไปเพื่ออะไร" และควรรู้เสียทีว่า "เทคโนโลยีแทนครูที่แท้จริงไม่ได้" แม้ว่าจะมีการเปลี่ยนไปมากสักเพียงใด มนุษย์ทุกคนต้องการใครบางคนที่ชี้ทาง คอยให้กำลังใจเพื่อดำเนินชีวิตที่มนุษย์คนนึงพึงปฏิบัติต่อโลกใบนี้
โฆษณา