11 มิ.ย. 2020 เวลา 06:13 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
" บ้านร้าง "
วันนี้เราจะพามารู้จักสถานที่ ที่เรียกว่าบ้านร้าง ทำไมถึงมีผี และทำไมต้องสิงสถิตที่บ้านร้าง
ภาพบ้านร้างและถ่ายติดวิญญาณ
เรื่องผีที่เล่าต่อๆ กันทุกวันนี้ อาจไม่ใช่แค่สยองให้คนกลัวกันแบบส่วนตัวเท่านั้น แต่มันยังสะท้อนภาวะบางอย่างของสังคมไทยสมัยใหม่ได้อย่างไม่น่าเชื่อ
สังคมไทยเป็นสังคมที่คุ้นเคยกับผีเป็นอย่างดี เรามีเรื่องเล่าเกี่ยวกับผีหลากเวอร์ชัน หลายรูปแบบ แต่สังเกตกันไหมว่า เรื่องผีที่เล่าต่อมากที่สุด คือ เรื่องของบ้านผีสิงและผีตายโหงโค้งร้อยศพ
สำหรับคนทั่วไปเรื่องนี้อาจเป็นเรื่องปกติ เพราะเป็นเรื่องใกล้ตัวมาก ก็ในเมื่อคนเราต้องใช้ชีวิตไหนจะทำงานไปโน่นมานี่ใช้รถใช้ถนนอยู่แล้ว
แต่ก็มีคนตั้งข้อสังเกตว่า เอ๊ะ! มันไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นแบบลอยๆ นะ แต่มันสะท้อนสภาพบางอย่างของสังคมไทยได้อย่างน่าสนใจทีเดียวเลยล่ะ
แอนดรูว์ อาจารย์ด้านนุษย์วิทยาประจำมหาวิทยาลัยปรินซ์ตัน
(Princeton University) เป็นคนที่ตั้งข้อสังเกตข้างต้น แอนดรูว์เข้ามาทำวิทยานิพนธ์ในเมืองไทยและสนใจศึกษาเรื่องผีไทยกับวิถีชิวิตประจำวันของผู้คนเป็นพิเศษ บางส่วนของวิทยานิพนธ์เขาถูกตีพิมพ์เป็นบทความวิชาการในชื่อ “Progress and its Ruins: Ghosts, migrants and the uncanny in Thailand” ซึ่งทำการศึกษาเรื่องเล่าเกี่ยวกับผีในเมืองจังหวัดเชียงใหม่
แอนดรูว์ตั้งข้อสังเกตว่า แต่ก่อนผีในสังคมไทยมักเป็นผีที่มีความสัมพันธ์ไม่ทางใดก็ทางหนึ่งกับคนในครอบครัวของผีตนนั้น เช่น ผีบรรพบุรุษที่มีความสัมพันธ์กับคนในครอบครัว หรือผีป่า ผีชุมชน ที่มีความสัมพันธ์กับคนในชุมชน แต่เรื่องเล่าของผีในเมืองนั้นสะท้อนความสัมพันธ์ระหว่างคนเมืองกับคนเมืองด้วยกันเอง เช่น เรื่องผีที่เล่ากันต่อในเมืองมักเป็นเรื่องราวของผีที่เราไม่เคยรู้จักกันมาก่อน (แต่ก็พร้อมจะเอาชีวิต หรือทำอันตรายเรา) รวมถึงการที่คนคนหนึ่งโดนผีหลอกมักเป็นเรื่องส่วนบุคคล ชุมชนไม่จำเป็นต้องมารับผิดชอบการถูกผีหลอกของคนคนนั้น
นอกจากนี้ แอนดรูว์ยังพบว่า เรื่องเล่าของผีส่วนใหญ่ที่ถูกเล่าต่อในสังคมเมือง ส่วนใหญ่จะเป็น “ผีตายโหง” ซึ่งมีความหมายว่า “ตายไม่ดี” และสิงสู่อยู่ในที่ที่พวกเขาเสียชีวิต
เขาเสนอว่า คอนเซปต์เรื่อง “ผีตายโหง” สะท้อนให้เห็นถึงความ “หยุดนิ่ง” (stasis)
เพราะผีตายโหงนั้นเป็นผีที่ไม่ยอมไปผุดไปเกิด เป็นผีที่หยุดอยู่กับการตายและวิธีตายของตัวเอง มิหนำซ้ำ ยังพาลพาเอาความคับข้องใจของตัวเองไปลงที่คนอื่นด้วย เพราะคนที่โดนผีตายโหงเล่นงานอย่างน้อยจะได้รับความโชคร้าย
พูดง่ายๆ คือ “ซวย” หรืออย่างหนักคือ ตายไปเป็นผีตายโหงอีกตัวและเล่นงานคนอื่นวนไป เป็นแบบตัวตายตัวแทนที่เราเข้าใจ
เรื่องราวของอาคารร้าง บ้านผีสิง ก็เป็นอีกเรื่องที่แอนดรูว์ให้ความสนใจ เขาพบว่า เรื่องเล่าบ้านร้างผีสิงมันจะทรงพลังก็ต่อเมื่อบ้านร้างนั้นตั้งอยู่ตรงที่มีความเป็นสมัยใหม่ที่สุด (เจริญที่สุด) เพราะมันเป็นจะดูสมเหตุสมผลที่สุดแล้วในการอธิบายว่าทำไมมันถึงร้าง  มันร้างเพราะมีผีสิงไง
หลายคนก็บอกว่า แค่นี้ไม่เห็นจะแปลกอะไรเลย มันต้องมีอะไรมากกว่านี้สิ ใช่แล้วครับ!
แอนดรูว์ไปลึกกว่านั้น เขาพบพล็อตเรื่องบ้านผีสิง นั้นมีความเฉพาะอยู่ นั่นคือ เรื่องมักเริ่มต้นด้วยการย้ายเข้ามาอยู่บ้านใหม่หรือการอาคารสร้างใหม่ และการย้ายหรือการสร้างนั้น จบลงด้วยความล้มเหลว
เรื่องผีปรากฏขึ้นในฐานะสาเหตุหลักของความล้มเหลว
หากการย้ายหรือการสร้างใหม่ หมายถึงความหวังในการเคลื่อนย้าย (mobility) ไปสู่สิ่งที่ดีกว่า เรื่องผีจึงมิใช่อะไรอื่นนอกจากความคับข้องใจที่ผู้คนมีต่อสภาวะสมัยใหม่
แอนดรูว์บอกว่า ไอ้เรื่องผีทำนองนี้มันจะเยอะเป็นพิเศษในยามที่บ้านเมืองมีปัญหา บางคนอาจบอกว่า ช่วงที่เขาทำการศึกษาเป็นช่วงประเทศไทยอยู่ในวิกฤตการเมืองพอดี
(10 ปีแล้ว เสียเวลาพวกเราจริงๆ) แต่งานของเขานั้นศึกษาย้อนครอบคลุมไปตั้งแต่ช่วงหลังวิกฤตเศรษฐกิจ 2540 เลยทีเดียว
เราพอจะอธิบายว่าผีที่เชื่อว่ามีอยู่จริงในบ้านร้างแบบวิทยาศาสตร์ได้คือ
มันเกิดจาก
"แก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO)"
ภาพจำลองในบ้านร้างที่อับอากาศ
เนื่องจากเมื่อคนเรารับแก๊ส CO เข้าไปในปริมาณที่มากโมเลกุลของแก๊สจะแทรกเข้าไปในเซลล์เม็ดเลือดแดงเรา
บวกกับการที่แก๊ส CO นั้นสามารถถูกดูดซึมได้เร็วกว่าออกซิเจน พวกแก๊ส CO จึงเข้าไปอยู่แทนที่แก๊สออกซิเจนในตัวเราจงสงผลให้เลือดในร่างกายขาดออกซิเจนไปเลี้ยงสมอง เมื่อเป็นแบบนั้นทำให้ลักษณะการทำงานของสมองผิดแปลกไป อ่อนไหวต่อจิตใต้สำนึกมากกว่าความเป็นจริง ทำให้ระบบประสาทรับรู้ต่างๆทำงานผิดปกติ
จนบางทีเกิดภาพหลอน หูแว่ว ได้ยินเสียงอะไรแปลกๆขึ้นมา
แน่นอนว่าแก๊ส CO จะสะสมในที่มืดและปิดอับได้ง่าย
ดังนั้นไม่ใช่เรื่องที่แปลกอะไร ที่สถานที่บางแห่งอาคารตึกร้าง จึงมีอัตราการพบเจอเรื่องผีๆมากกว่าที่อื่นๆ
ฉะนั้น บ้านร้างหลังไหนที่ว่าผีเฮี้ยนๆ ลองเข้าไปทำความสะอาด ปล่อยอากาศถ่ายเทเข้าไปแล้วนิมนต์หลวงพ่อ มารดน้ำมนต์เพื่อความสบายใจ ผีที่ว่ามีอาจจะหายไปเกิดเลยก็ได้
แต่.......อย่างไรก็ตามไอ้เจ้าแก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์ก็ไม่สามารถใช้อธิบายเรื่องเกี่ยวกับผีได้ทุกกรณีไปนะจ๊ะ
ผีนางรำถ้าปรากฏในบ้านร้างจะเป็นอย่างไร
แล้วถ้าเกิดขึ้นกับตัวคุณเอง ก็จงใช้สติปัญญาที่มีพิจารณาให้ดีที่สุดว่ามันคืออะไรกันแน่....
แต่สำหรับผม ตัวใครตัวมันนะครับผมไปก่อนล่ะ....
ขอบคุณท่านผู้อ่านทุกท่าน
คนกลัวผี
💀
โฆษณา