17 มิ.ย. 2020 เวลา 09:12
การทดสอบการทำงานของสมองนั้น มีการทดสอบที่หลากหลาย ตามแต่ละวัตถุประสงค์
คะแนนสมองคืออะไร โดย นพ.อดิศักดิ์ กิตติสาเรศ
การตรวจที่รู้จักกันดี เช่นการตรวจด้วยแบบทดสอบสติปัญญา( IQ :Intelligence Quotient) เพื่อสมัครเข้าทำงาน ซึ่งในกรณีผู้ที่สงสัยมีภาวะผิดปกติที่สงสัยภาวะสมองเสื่อมจะมีการตรวจการทำงานของสมอง เพื่อช่วยคัดกรอง วินิจฉัยและติดตามการรักษา โดยแบบทดสอบแต่ละแบบจะมีการวัดการทำงานของสมองในตำแหน่งที่ต่างกัน รวมถึงมีค่าอ้างอิงตามแต่ละงานวิจัยที่แตกต่างกัน การตรวจคะแนนสมอง เป็นการตรวจเพื่อให้ทราบการทำงานของสมอง ปัจจุบันมีการตรวจหลายแบบขึ้นกับวัตถุประสงค์และความคุ้นเคยในการใช้งานของแต่ละสถานที่
การทำงานของสมอง หมออดิศักดิ์
สำหรับแบบทดสอบสมองที่รู้จักกันดีและมีการใช้มานานในประเทศไทย
ได้แก่
1. แบบการตรวจสุขภาวะทางจิตแบบย่อ Mini-Mental State Examination (MMSE)
2. แบบการตรวจสุขภาวะทางจิตแบบย่อฉบับประเทศไทย Thai Mini-Mental State Examination (TMSE)
3. แบบการตรวจสุขภาวะทางจิตแบบย่อประเทศไทยปี2002 (MMSE Thai-2002)
4. แบบประเมินภาวะพุทธิปัญญา Montreal Cognitive. Assessment (MoCA)
5. การตรวจ Rowland Universal Dementia Assessment Scale (RUDAS)
การทดสอบคะแนนสมอง Rudas
อย่างไรก็ตามแม้แต่ละแบบทดสอบจะมีความแตกต่างกันแต่การวัดผลด้วยแบบทดสอบเดิมอย่างต่อเนื่องสามารถใช้ในการติดตามการทำงานของสมองได้ โดยผู้ที่ประเมินต้องเป็นผู้ที่ผ่านการอบรมและมีประสบการณ์การทำจึงจะทำให้คะแนนการทดสอบนั้นเชื่อถือได้
การดูเอ็กซเรย์สมอง
การแปลผลการตรวจจะอาศัยการประเมินความสามรถในการดูแลตนเอง, อาการทางคลินิก และอาจต้องมีการตรวจเพิ่มเติมอื่นๆ เช่น การส่งเลือดตรวจทางห้องปฏิบัติการ การเอ็กซเรย์สมอง(CT/MRI) ในการติดตามการรักษาก็เช่นเดียวกัน ไม่ได้ยึดแต่เพียงคะแนนสมองอย่างเดียวเท่านั้นในการวินิจฉัยภาวะสมองเสื่อม
การตรวจคะแนนสมอง การนับเลข หมออดิศักดิ์
การแปลผลการตรวจจะอาศัยการประเมินความสามรถในการดูแลตนเอง, อาการทางคลินิก และอาจต้องมีการตรวจเพิ่มเติมอื่นๆ เช่น การส่งเลือดตรวจทางห้องปฏิบัติการ การเอ็กซเรย์สมอง(CT/MRI) ในการติดตามการรักษาก็เช่นเดียวกัน ไม่ได้ยึดแต่เพียงคะแนนสมองอย่างเดียวเท่านั้นในการวินิจฉัยภาวะสมองเสื่อม
ข้อจำกัดโดยทั่วไปของการทดสอบคะแนนสมอง
การได้คะแนนสูงๆ หรือเต็ม แปลว่าจะต้องปกติ ในผู้ที่มีการศึกษาสูง บางครั้งในช่วงผิดปกติเล็กน้อย อาจยังทำคะแนนได้ดีอยู่ จึงต้องอาศัยประวัติจากทั้งผู้ป่วยและคนไกล้ชิดประกอบด้วย ว่ามีอาการเปลี่ยนแปลงอย่างไร ในการพิจารณา
ในคนที่คะแนนต่ำกว่าเกณฑ์ แปลว่า เป็นโรคสมองเสื่อม นั้นก็ไม่ถูกต้อง เพราะในผู้ที่มีความผิดปกติด้านการสื่อสาร ด้านภาษา การศึกษา ก็มีผลกับคะแนน รวมถึงการวินิจฉัยโรคสมองเสื่อมนั้นต้องไปตามเกณฑ์การวินิจฉัย ที่สำคัญคือต้องประเมินการรบกวนการทำงานในชีวิตประจำวันด้วยหรือไม่ ต้องไม่เป็นโรคอื่น เช่นภาวะสับสน โรคซึมเศร้า และโรคที่สามารถรักษาให้ดีขึ้นได้
คะแนนสมองในแต่ละแบบทดสอบมีความไวในการวินิจฉัยโรคต่างกัน โดยแบบทดสอบที่มีการทำที่มีระดับความยากมากกว่า ก็จะทำให้ความไวลดลง แต่จะมีความจำเพาะมากขึ้นเช่นกัน ดังนั้นในผู้ที่สงสัยมีความผิดปกติ หากทำแบบทดสอบแล้วได้คะแนนสูง อาจต้องมีการประเมินที่ละเอียด และเฉพาะเจาะจงขึ้น เช่น การทำMOCA ต่อจากการทำ MMSEหรือ TMSE หรือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอาจทำการทดสอบการทำงานของสมองให้เฉพาะเจาะจงไปในตำแหน่งความผิดปกตินั้นๆ เช่นการทดสอบการจำคำ(Word naming test), การทดสอบเรียกชื่อสิ่งของ (Object recognition test), การจดจำหน้าคน(Face recognition test), การทดสอบนับเลขไปข้างหน้าและถอยหลัง(Digit span test), การทดสอบแบ่งกึ่งกลางเส้น(Line bisection task), การฝึกยับยั้งตัวแปรแทรกแซงจากความหมายสีของคำศัพท์ (Stroop test), การทดสอบการยับยั้งห้ามใจโดยการเคาะโต๊ะ(Go-No-GO), การค้นหาสัญลักษณ์(Symbol cancellation test) เป็นต้น เพื่อให้สามารถค้นหาความผิดปกติที่ละเอียดขึ้นได้ โดยนำผลการทดสอบไปเป็นส่วนหนึ่งในการวิเคราะห์โรค โดยผู้เชี่ยวชาญ
ตัวอย่างการตรวจคะแนนสมองเพิ่มเติม
การตรวจคะแนนสมอง การจำหน้าคน
อย่างไรก็ตาม ก่อนที่เราจะไปพบผู้เชี่ยวชาญในการตรวจคะแนนสมองตามที่กล่าวไว้ เราสามารถทำแบบคัดกรองง่ายๆด้วยตัวเองก่อนก็ได้นะครับ ถ้าคะแนนผิดปกติจะได้รีบไปพบแพทย์กันครับ
แนะนำให้ทำเป็นแบบคัดกรองโรคสมองเสื่อมThai AZQ นะครับ ใช้ได้แม้มีแต่ผู้ดูแลที่ไกล้ชิดก็ทำแทนได้นะครับ
กดเพื่อทำแบบทดสอบ Thai AZQ (online) ได้ที่นี่ www.braincheck.net
สำหรับผู้ที่ชอบฉบับเป็นเอกสารนะครับ กดที่นี่
หมอที่ดีที่สุดคือตัวของท่านเอง
👍👍👍เข้าใจแล้วอยากให้คนที่เรารักแข็งแรง ช่วยกันกดLike กดShare กันด้วยนะครับ👍👍👍
อยากให้คุณมีสุขภาพดีและมีความสุข 😊😊😊
นพ.อดิศักดิ์ กิตติสาเรศ👨‍⚕️
✅ความรู้เกี่ยวกับโรคสมองดีๆเพิ่มเติมได้ที่🔎🔎🔎
💗Fb: หมออดิศักดิ์ รักษ์สมอง
💗Blockdit : หมออดิศักดิ์ รักษ์สมอง
#โรคสมองน่ารู้
#ยารักษาสมองเสื่อม
#เราอยากให้คุณสุขภาพดีและมีความสุข
โฆษณา