21 มิ.ย. 2020 เวลา 04:50 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
แบบจำลองระบบสุริยะที่สวีเดน (Sweden Solar System)
แบบจำลองระบบสุริยะแห่งสวีเดน (Sweden Solar System) ในอดีต เคยเป็นแบบจำลองที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก (ปัจจุบันมีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 ส่วนอันดับ 1 อยู่ที่สก็อตแลนด์ - via astroeducation.com) โดยย่อส่วนทั้งขนาดและระยะทางจริงในอัตรา 1:20 ล้าน แบบจำลองสร้างขึ้นตามจุดต่างๆทั่วทั้งสวีเดน
โมเดลเริ่มต้นที่ Ericsson Globe Arena ที่กรุงสต็อกโฮล์ม โดยใช้อาคารหลังคาทรงโดมจำลองเป็นพระอาทิตย์ (Sun)
ดาวเคราะห์ชั้นใน หากคิดระยะทางตามสเกลย่อส่วน แบบจำลองจะตั้งอยู่ภายในกรุงสต็อกโฮล์มเช่นเดียวกัน
ดาวเคราะห์ชั้นนอกและวัตถุอื่นๆรอบนอกระบบสุริยะ จะตั้งเรียงรายไปตามชายฝั่งของประเทศสวีเดน
ระบบจำลองสุริยะสิ้นสุดที่ขอบของฮีลิโอสเฟียร์ (Heliosphere or Termination Shock) ในระยะห่างประมาณ 950 กิโลเมตรจาก Ericsson Globe Arena
ในแต่ละสถานี จะมีข้อมูลทางดาราศาสตร์และเรื่องเล่าอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับดาวเคราะห์นั้นๆ รวมถึงตำนานและนิทานพื้นบ้านของสวีเดนด้วย
1) The Sun
The Globe Arena เป็นอาคารทรงกลมที่ใหญ่ที่สุดในโลก ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง (เฉพาะตัวโดม) 71 เมตร สร้างเสร็จในปี ค.ศ.1989 อาคารนี้ใช้เป็นแบบจำลองของดวงอาทิตย์ที่รวมถึงโคโรนา หรือบรรยากาศชั้นนอกสุดของดวงอาทิตย์ด้วย
:: Inner planets ::
2) Mercury
ตั้งอยู่ที่ Stadsmuseum ห่างจาก The Globe Arena ประมาณ 2.9 กิโลเมตร โมเดลมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 25 เซ็นติเมตร สร้างขึ้นโดย Peter Varhelyi ในปี ค.ศ.1998 ตัวโมเดลทำจากโลหะและนำไปผ่านความร้อนมาก่อน เพื่อสื่อว่าเป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุด
3) Venus
แบบจำลองดาวศุกร์มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 62 เซ็นติเมตร ตั้งอยู่ที่ KTH (Royal Institute of Technology) อยู่ห่างจาก The Globe Arena ประมาณ 5.5 กิโลเมตร สร้างขึ้นโดย Daniel Oberti ศิลปินชาวอเมริกัน และนำไปติดตั้งที่ KTH ในวันที่ 8 มิถุนายน ปี ค.ศ. 2004 ซึ่งเป็นวันที่เกิดปรากฏการณ์ ดาวศุกร์ผ่านหน้าดวงอาทิตย์ (Venus Transit - ดวงอาทิตย์ ดาวศุกร์ โลก เรียงอยู่ในระนาบเดียวกัน) ดาวศุกร์ดวงนี้ตกลงมาแตกบนพื้นเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน ปี ค.ศ. 2011 เนื่องจากการก่อสร้างอาคารในบริเวณใกล้เคียง
แบบจำลองดาวศุกร์ดวงปัจจุบันได้รับการติดตั้งในวันที่ 9 พฤษภาคม ปี ค.ศ. 2016 ในสวนสนามเด็กเล่นบริเวณด้านนอกของ House of Science (Vetenskapens Hus) AlbaNova University Centre โดยนาย Peter Varhelyi ผู้สร้างโมเดลดาวพุธนั่นเอง สำหรับแผ่น Plate รอบๆโมเดลจะเขียนคำอธิบายเกี่ยวกับดาวศุกร์ เช่น ดาวศุกร์ในฐานะ morningstar, วงโคจรของดาวศุกร์, สภาวะเรือนกระจกบนดาวศุกร์ และเรื่องราวในฐานะที่เป็นเทพีแห่งความรักในหลายๆประเทศ ปัจจุบัน Observatory museum ปิดทำการ ส่วนตัวโมเดลชิ้นนี้ถูกย้ายขึ้นไปจัดแสดงภายใน Vetenskapens Hus
4) Earth and Moon
โมเดลโลกมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 65 เซ็นติเมตร จัดแสดงโชว์ที่บริเวณทางเข้า Space theatre Cosmonova ที่พิพิธภัณฑ์ Natural History (ตรงจุดจำหน่ายบัตรเข้าชม) โดยอยู่ห่างจาก The Globe Arena 7.6 กิโลเมตร
โมเดลดวงจันทร์สร้างขึ้นโดย Peter Varheyi มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 18 เซ็นติเมตร ถูกติดตั้งบนเสาภายในพิพิธภัณฑ์ Natural History โดยอยู่ห่างจากแบบจำลองโลกประมาณ 20 เมตร
5) Mars
ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 35 เซ็นติเมตร ติดตั้งอยู่ที่ห้างสรรพสินค้า Mörby centrum ห่างจาก The Globe Arena 11.6 กิโลเมตร ตัวโมเดลทำจากโลหะคอปเปอร์โดยศิลปินชาวฟินแลนด์ Heikki Haapanen แผ่นเหล็กที่ใช้ตั้งวางโมเดลดาวอังคารเรียกว่า "Umbilical cord" โดยบริเวณฐานของแผ่นเหล็กปรากฏสัญลักษณ์รูปโลก และยังมีสัญลักษณ์ทางเคมีของธาตุที่เป็นส่วนประกอบบนดาวอังคารด้วย
:: Gas giants ::
6) Jupiter
ตัวโมเดลเก่า มีลักษณะเป็นพื้นที่จัดสวนดอกไม้ที่ด้านนอกของ Sky City สนามบิน Arlanda กรุงสต็อกโฮล์ม ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 7.3 เมตร อยู่ห่างจาก The Globe Arena ประมาณ 40 กิโลเมตร
ส่วนของโมเดลใหม่เพิ่งติดตั้งเมื่อเดินพฤษภาคม ปี ค.ศ. 2019 ที่โรงแรม Clarion ภายใน Sky City ของสนามบิน Arlanda มีลักษณะเป็นวงแหวนไฟ เส้นผ่านศูนย์กลาง 7.1 เมตร แขวนไว้เหนือทางเข้าห้องโถงจัดประชุม/งานเลี้ยงของโรงแรม ใต้วงแหวนเป็นข้อมูลรายละเอียดของดาวพฤหัสบดี
7) Saturn
นี่เป็นแบบจำลองดวงจันทร์ไททัน (Titan) หนึ่งในดวงจันทร์บริวารของดาวเสาร์ ส่วนโมเดลของดาวเสาร์นั้นไม่มีการขึ้นรูปเป็นแบบจำลอง 3 มิติ มีแต่เพียงแผ่นภาพปูพื้นขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 6.1 เมตร ที่จตุรัส Celsius ด้านนอก Celsius House ซึ่งเคยเป็นที่ทำงานของ Anders Celsius นักดาราศาสตร์ชาวสวีดิชผู้คิดค้นหน่วยวัดอุณหภูมิ "เซลเซียส" โดยจตุรัส Celcius อยู่ห่างจาก The Globe Arena 73 กิโลเมตร
8) Uranus
โมเดลถูกออกแบบให้คล้ายเครื่องเล่นของเด็ก มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 2.6 เมตร ติดตั้งเมื่อเดือนตุลาคม ปี ค.ศ. 2012 ที่หมู่บ้าน Lövstabruk เมือง Gävle ห่างจาก The Globe Arena 146 กิโลเมตร โดยโมเดลสร้างขึ้นจากเหล็กกล้า (Steel) ที่โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ Forsmark ใกล้กับหมู่บ้าน Lövstabruk นั่นเอง โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ดังกล่าวใช้ยูเรเนียมเป็นส่วนสำคัญในการผลิตไฟฟ้า (ธาตุยูเรเนียม ตั้งชื่อตามดาวยูเรนัสที่ถูกค้นพบก่อนหน้าประมาณ 8 ปี - via www.nst.or.th) แท่งแกนกลางโมเดลสื่อถึงแกนหมุนรอบตัวเองของดาวยูเรนัส ที่เอียงผิดปกติหากเทียบกับดาวเคราะห์ดวงอื่น (via daejeonastronomy.wordpress.com)
9) Neptune
เนปจูน สัญลักษณ์ของชื่อที่สื่อความหมายถึงเทพแห่งน้ำและท้องทะเล โมเดลตั้งอยู่ที่ central park เมือง Söderhamn ซึ่งเป็นเมืองชายฝั่งทะเลบอลติกที่ผู้คนทำอาชีพประมงและออกเรือหาปลามาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษ อยู่ห่างจาก The Globe Arena 229 กิโลเมตร เส้นผ่านศูนย์กลางยาว 2.5 เมตร ตัวโมเดลทำจากอะคลีลิก ติดตั้งไฟสีน้ำเงินไว้ภายใน
:: Trans-Neptunian objects ::
10) Pluto
พลูโตและชารอน (Charon - บริวารของพลูโต) ตั้งอยู่ทางใต้ของทะเลสาบ Dellen ที่ซึ่งเกิดขึ้นจากการพุ่งชนของอุกาบาตเมื่อ 90 ล้านปีมาแล้ว โดยอยู่ห่างจาก The Globe Arena ราว 300 กิโลเมตร ตัวพลูโตมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 12 เซ็นติเมตร โดยโมเดลทั้งสองตั้งอยู่บนแท่งเสาที่ดูคล้ายกับแท่นสุสาน เพื่อให้เข้ากับชื่อของเทพพลูโต (ฮาเดส - Hades) เทพแห่งความตาย ตัวเสาสร้างจาก Dellenite ซึ่งเป็นแร่หายากที่พบในบริเวณที่ถูกอุกาบาตพุ่งชนเท่านั้น ปัจจุบัน พลูโตและชารอนถูกถอดออกจากระบบดาวเคราะห์ (Planet) และถูกจัดให้เป็นดาวเคราะห์แคระ (Dwarf planet)
11) Ixion
เป็นดาวเคราะห์แคระเช่นเดียวกับพลูโต ค้นพบโดยทีมนักวิทยาศาสตร์ที่มีชาวสวีดิชจากเมือง Uppsala รวมอยู่ด้วย โมเดลมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 6.5 เซ็นติเมตร จัดแสดงโชว์เมื่อเดือนเมษายนปี ค.ศ. 2002 ที่ศูนย์วิทยาศาสตร์ Technichus เมือง Härnösand ห่างจาก The Globe Arena 360 กิโลเมตร
12) Eris
อีริส เป็นชื่อของเทพีแห่งความขัดแย้งบาดหมางของชาวกรีกโบราณ โมเดลสร้างขึ้นโดย Theresa Berg ออกแบบให้มีลักษณะคล้ายลูกแอปเปิ้ล เพราะเหล่าทวยเทพขัดแย้งกันจากเรื่องแอปเปิ้ลลูกหนึ่งที่เขียนไว้ว่า "แด่ผู้ที่งดงามที่สุด" โมเดลมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 13 เซ็นติเมตร อยู่ห่างจาก The Globe Arena 510 กิโลเมตร
13) Sedna
เซ็ดน่า โมเดลดาวเคราะห์แคระดวงนี้สร้างขึ้นโดย Antero Koskitalo ในปี 2005 จัดแสดงโชว์อยู่ที่ศูนย์วิทยาศาสตร์ Teknikens Hus เมือง Luleå ทางตอนเหนือของสวีเดน ไม่ไกลจากวงอาร์กติกนัก (Arctic circle) ตามตำนานของชาวอินุอิต เซ็ดน่าเป็นเทพีแห่งทะเลน้ำแข็ง เธอบันดาลข้าวปลาอาหารให้แก่ชาวอินุอิตด้วยเนื้อแมวน้ำและปลาวาฬ ดาวเคราะห์แคระเซ็ตน่ามีขนาดใกล้เคียงกับพลูโต เป็นส่วนหนึ่งของแถบไคเปอร์ (Kuiper Belt) ที่อยู่เลยวงโคจรของดาวเนปจูนออกไป โมเดลมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 10 เซ็นติเมตร (via wikipedia) อยู่ห่างจาก The Globe Arena 912 กิโลเมตร
:: Other bodies ::
14) Asteroid Eros
อีรอส เป็นชื่อเทพแห่งความรัก โมเดลมีขนาด 2.0 mm x 0.7 mm x 0.7 mm สร้างขึ้นในช่วงวาเลนไทน์ ใกล้กับวันที่ยานอวกาศ NEAR Shoemaker ขององค์การ NASA ลงจอดบนดาวเคราะห์น้อยอีรอส (12 กุมภาพันธ์ ค.ศ.2001) (via daejeonastronomy.wordpress.com) จัดแสดงโชว์อยู่ที่โรงเรียน Mörbyskolan เมือง Danderyd (เมืองเดียวกับโมเดลดาวอังคาร) อยู่ห่างจาก The Globe Arena 11 กิโลเมตร
15) Asteroid Saltis
ดาวเคราะห์น้อยดวงนี้ถูกค้นพบโดยนักดาราศาสตร์ชาวสวีดิช Alexis Brandeker ในปี 2000 ด้วยกล้องดูดาวในหอดูดาวกรุงสต็อกโฮล์ม ชื่อของมันถูกตั้งตามชื่อเมือง "Saltsjöbaden" ซึ่งเป็นที่ตั้งของหอดูดาวแห่งนั้น โมเดลมีขนาดเล็กกว่า 1 มม. จัดแสดงโชว์ภายในโรงเรียน Kunskapsskolan ซึ่งอยู่ใกล้ๆกับหอดูดาวที่ค้นพบ Saltis นั่นเอง โดยมีระยะห่างจาก The Globe Arena 17 กิโลเมตร
16) Asteroid Vesta
โมเดลดาวเคราะห์น้อย Vesta จัดแสดงที่โรงเรียน Åva gymnasium เมือง Täby มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 3 เซ็นติเมตร โดยโรงเรียนอยู่ห่างจาก The Globe Arena 17 กิโลเมตร
ภาพนี้ถ่ายเมื่อวันที่ 6 กันยายน ปี 2017 โดยนาย Åke Dahlöf ครูโรงเรียนมัธยม Åva gymnasium กำลังวางเทียนหอมและดอกไม้ด้านหน้าตัวโมเดล สำหรับชื่อ "Vesta" นั้น ในตำนานเทพโรมันถือเป็นเทพีแห่งผู้ครองเรือนและเตาไฟ และผู้ที่ยืนด้านขวาของภาพคือ Peter Varhelyi ผู้สรรสร้างโมเดลชิ้นนี้
17) Palomar-Leiden 5025
ดาวเคราะห์น้อย Palomar-Leiden (หรือ Asteroid 5025 PL) ไม่มีโมเดลในรูปแบบ 3 มิติ แต่ปรากฏเป็นจุดขนาด 0.2 มม. บนบอร์ดแนะนำ Sweden Solar System ที่สวนสาธารณะ Alsike เมือง Knivsta ซึ่งอยู่ห่างจาก The Globe Arena 60 กิโลเมตร ภายในสวนสาธารณะมีปฏิมากรรมเกี่ยวกับจักรวาลและอวกาศอื่นๆอีก โดยภาพด้านบนทางขวามือคือนาย Eric Ståhl ผู้สร้างปฏิมากรรมดังกล่าว
ดาวเคราะห์น้อย 5025 PL ถูกค้นพบในระหว่างโครงการสำรวจอวกาศ "Palomar–Leiden survey" โดยเกิดจากความร่วมมือระหว่างนักดาราศาสตร์ 3 ท่าน ที่ใช้หอดูดาวปาโลมาร์ (Palomar Observatory) ในอเมริกา และหอดูดาวไลเดน (Leiden Observatory) ประเทศเนเธอร์แลนด์ ในการสำรวจวัตถุอวกาศระหว่างปี 1971, 1973 และ 1977 ผลการสำรวจพบดาวเคราะห์น้อยและวัตถุอวกาศจำนวนถึง 4,637 ชิ้น ซึ่งทุกชิ้นได้รับการตั้งชื่อ เช่น 6344 P-L, 4835 T-1, 3181 T-2 รวมถึง 5025 P-L ด้วย
18) Halley’s comet
โมเดลดาวหางฮัลเล่ย์จัดแสดงที่ศูนย์วิทยาศาสตร์ Balthazar เมือง Skövde โดยเปิดตัวเมื่อเดือนธันวาคม ปี 2009 มีจำนวนทั้งสั้น 4 ชิ้น โดย 3 ชิ้นแรกมีต้นแบบจากภาพวาดของเด็กนักเรียน ติดตั้งบริเวณด้านนอกอาคารศูนย์วิทยาศาสตร์ อยู่ห่างจาก The Globe Arena 260 กิโลเมตร (ระยะทางใช้วงโคจรจุดที่ไกลจากดวงอาทิตย์มากที่สุด)
โมเดลชิ้นที่ 4 ได้จากการยิงเลเซอร์เข้าไปในแท่งแก้ว จัดแสดงด้านในของศูนย์วิทยาศาสตร์ Balthazar
19) Swift-Tuttle’s comet
ดาวหาง Swift-Tuttle หรือ 109P/Swift-Tuttle โมเดลมีขนาดเล็กกว่า 1 เซ็นติเมตร จัดแสดงที่ศูนย์วิทยาศาสตร์ Kreativum เมือง Karlshamn ทางตอนใต้ของชายฝั่งสวีเดน อยู่ห่างจาก The Globe Arena 390 กิโลเมตร โดยใช้วงโคจรดาวหางที่ไกลจากดวงอาทิตย์ที่สุดเป็นจุดติดตั้งโมเดล
20) The termination shock
Termination Shock เป็นบริเวณขอบของ Heliosphere (ฟองของอนุภาคมีประจุไฟฟ้าที่ดวงอาทิตย์ปล่อยออกมา อนุภาคเหล่านี้เรียกว่า “ลมสุริยะ – Solar Wind”) เป็นบริเวณที่ลมสุริยะปะทะกับลมดาวฤกษ์ (Stellar Wind – อนุภาคมีประจุไฟฟ้าที่ดาวฤกษ์ดวงอื่นๆปล่อยออกมา) และเป็นบริเวณสุดท้ายที่ลมสุริยะจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วเหนือเสียง (via http://www.astroeducation.com) ฐานของปฏิมากรรมติดตั้งที่สถาบันฟิสิกส์อวกาศ (Institutet för rymdfysik) เมือง Kiruna ห่างจาก The Globe Arena 950 กิโลเมตร โดยมีแผนที่จะสร้างปฏิมากรรมที่สื่ถึง Termination Shock ในอนาคต
แผนที่ Sweden Solar System (SSS) ทั้งหมด
โฆษณา