7 ก.ค. 2020 เวลา 11:40 • สุขภาพ
Ondine's Curse: จากนิทานเล่าขาน สู่โรคของการนอนหลับ
เมื่อหลายปีก่อนมีข่าวผู้ป่วยเด็กรายหนึ่งที่มีอาการป่วยด้วยโรคประหลาด ที่เด็กจะมีอาการหายใจแผ่วลงหรือหยุดหายใจในขณะที่หลับ แต่ในยามตื่นกลับสามารถหายใจได้ค่อนข้างปกติ ซึ่งทำให้เด็กเกิดปัญหาทำให้ไม่สามารถนอนหลับได้ตามกลไกปกติของร่างกาย ลักษณะความผิดปกติดังกล่าว เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในชื่อ congenital central hypoventilation syndrome แต่อีกชื่อหนึ่งที่มีการเอ่ยถึงและสอดคล้องกันกับนิทานเรื่องเล่าของชาวเยอรมันและฝรั่งเศสอย่างน่าสนใจ นั่นคือ คำสาปของอนดิน (Ondine's Curse)
Ondine (บางครั้งเรียกว่า Undine) เป็นภูติพราย (nymph) ตนหนึ่งที่อาศัยและเฝ้าคุ้มครองบ่อน้ำในป่า มีรูปเป็นหญิงสาวที่มีรูปร่างงดงามอย่างไร้ที่ติ และสามารถคงความงามอยู่ได้ชั่วกาลด้วยข้อยกเว้นอยู่เพียงข้อเดียวนั่นคือ หากนางพรายตนใดตกหลุมรักกับมนุษย์และมีลูกกับมนุษย์ นางจะกลับเริ่มแก่ชราและตายไปที่สุดเหมือนกับมนุษย์คนหนึ่ง
แม้ Ondine จะรู้ความจริงในข้อนี้ดี แต่เมื่อวันหนึ่งนางได้พบกับชายหนุ่มรูปงามนามว่า Palemon ที่เดินทางผ่านเข้ามาในป่าที่นางอาศัยอยู่ นางก็ตกหลุมรักชายผู้นี้ทันที ฝ่าย Palemon เมื่อได้เห็นทางก็ประทับใจในความงามของนางด้วยเช่นกัน และเฝ้าวนเวียนกลับมาที่บ่อน้ำแห่งนี้อยู่เสมอด้วยหวังว่าจะได้เห็นหน้าของนางอีก
ในที่สุด ทั้งสองก็ตกหลุมรักซึ่งกันและกัน ชายหนุ่มผู้ซึ่งแม้ในความจริงแล้วได้หมั้นหมายกับหญิงคนหนึ่งนาม Berta เอาไว้แล้ว ก็ได้เอ่ยปากขอ Ondine มาเป็นคู่ครอง ซึ่ง Ondine นั้นก็ตกลงในทันทีด้วยความยินดี เมื่อถึงเวลาของการเอ่ยคำสัตย์ปฏิญาณ Palemon กล่าวกับ Ondine ว่า
"My every waking breath shall be my pledge of love and faithfulness to you"
"ขอให้ทุกลมหายใจเข้าออกของข้าเมื่อยามตื่น จงเป็นดั่งสัญญาของข้าที่จะซื่อสัตย์และรักเจ้าตลอดไป"
ในเวลาต่อมา สัญญานั้นกลับไม่เป็นดั่งที่ได้เอ่ยวาจาไว้
ในปีต่อมาหลังจากที่ Ondine ได้ให้กำเนิดบุตรชายแก่ Palemon แล้ว ความงามของนางเมื่อครั้งยังเป็นภูติพรายก็ค่อย ๆ เสื่อมหายไปและเริ่มโรยราลงด้วยวัยเหมือนดังมนุษย์ทั่วไป ทำให้ความดึงดูดใจที่เคยมีต่อ Palemon ก็ค่อย ๆ จืดจางลง หนุ่ม Palemon จึงเริ่มชายตามองหาหญิงงามคนอื่น ๆ อีกครั้ง
วันหนึ่งขณะที่ Ondine เดินเล่นอยู่ในสวน ก็ได้ยินเสียงกรนของชายที่นางคุ้นเคย มันคือเสียงของ Palemon นั่นเอง ด้วยความรักในตัวของเขา Ondine จึงตั้งใจจะพาเขากลับไปที่บ้านเพื่อนอนพักต่อให้สบาย แต่เมื่อนางเข้าไปถึงยังที่ที่ Palemon นอนอยู่ ภาพที่เห็นก็ทำให้นางหัวใจสลาย
Palemon นอนหลับอยู่บนกองฟางโดยปราศจากอาภรณ์ใด ๆ ข้างกายเขานั้นก็มีหญิงอีกคนหนึ่งนอนอยู่เคียงข้าง ซึ่งก็ไม่ใช่ใครที่ไหน เธอคือ Berta คู่หมั้นคู่หมายคนเดิมของ Palemon นั่นเอง
Ondine เสียใจมากที่ตนได้เสียสละความเป็นอมตะและความงามชั่วนิรันดร์แด่ความรักของนางที่มีต่อ Palemon แต่กลับถูกทรยศจากเขาอย่างร้ายกาจ ด้วยความโกรธ นางจึงกล่าวลงโทษกับ Palemon ว่า
"You pledged faithfulness to me with your every waking breath and I accepted that pledge. So be it. For as long as you are awake, you shall breathe. But should you ever fall into sleep, that breath will desert you."
"เมื่อท่านได้มอบลมหายใจในยามตื่นของท่านแทนคำสัญญาที่จะชื่อสัตย์กับข้าและข้าได้รับมันไว้แล้ว ขอจงเป็นดังนั้นเถิด ยามใดที่ท่านยังคงตื่น ท่านจงยังหายใจ แต่หากท่านเผลอไผลหลับลงเมื่อใด ขอลมหายใจจากไปจากกายท่าน"
ด้วยอำนาจความเป็นพรายของ Ondine มันจึงกลายเป็นคำสาปที่ทำให้ Palemon ไม่อาจจะนอนหลับได้อีกตลอดกาล
ปัจจุบันเป็นที่ทราบกันแล้วว่าโรค congenital central hypoventilation syndrome หรือ Ondine's Curse นี้เป็นความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลางที่ทำหน้าที่ควบคุมการหายใจที่อยู่นอกเหนือสำนึกจิตใจ (involuntary control of breathing) ซึ่งในขณะที่คนเราตื่นอยู่ สมองใหญ่ (cerebrum) สามารถส่งสัญญาณมาควบคุมการหายใจได้ ซึ่งทำให้คนเราสามารถควบคุมการหายใจหรือกลั้นหายใจได้ระดับหนึ่ง (เรียกว่า voluntary control of ventilation) แต่เมื่อเราหลับ การทำงานของสมองส่วนนี้จะลดลง ซึ่งทำให้ในผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้ ความสามารถในการควบคุมการหายใจจะหายไป จนทำให้เกิดการหายใจแผ่วลงหรือหยุดหายใจลงได้ในที่สุด
โฆษณา