“ข้าวผัด” - อาหารระดับ “อินเตอร์”(2)
ที่จั่วหัวไว้ว่า “ข้าวผัด” - อาหารระดับ “อินเตอร์” ก็เพราะว่า ทุกชาติทุกภาษาที่รับประทานข้าว ก็ต้องมีวิธีการเอาข้าวมาผัดใส่เครื่องและปรุงรสแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่น ดังนั้น ข้าวผัดจึงเป็นอาหารระดับอินเตอร์จริง ๆ
ในตอนที่แล้วเราได้พูดถึงประวัติของข้าวผัดและข้าวผัดไทยอย่างหนึ่งคือข้าวผัดรถไฟไป (https://www.blockdit.com/articles/5f09106eb82c760cc1e97a24) มาในวันนี้เราจะไปทำความรู้จักกับข้าวผัดชนิดต่าง ๆ ทั้งของไทยและของเทศให้กว้างขวางยิ่งขึ้น
ถ้าเราข้ามไปถึงจนสุดแดนของทวีปยุโรปจรดฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก เราก็จะพบอาหารประเภทข้าวของฝรั่งที่เรียกว่า Paella (อ่านว่า "เพ-ย่า") หรือที่คนไทยเราเรียกว่า “ข้าวผัดสเปน”
ขอบคุณภาพประกอบจาก https://www.simplyrecipes.com/
Paella เป็นอาหารที่มีชื่อเสียงของประเทศสเปน เป็นข้าวที่หุงบนกระทะก้นแบนที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางตั้งแต่ 8 นิ้ว(สำหรับทานคนเดียว)ไปจนถึงขนาดใหญ่โตมโหฬาร 60 นิ้ว ส่วนประกอบนอกจากข้าวแล้ว เครื่องเคราก็แล้วแต่จะใส่กัน อาจจะเป็นเนื้อหมู เนื้อไก่ไปจนถึงกุ้งหอยปูปลาชนิดต่าง ๆ ปรุงด้วยเครื่องปรุงนานาชนิดมีมากมายหลายสูตร โดยเราจะพบเห็น Paella มีสีต่าง ๆ กันตามแต่ว่าจะปรุงเป็นอะไรเช่น สีเหลืองเพราะใส่หญ้าฟรั่น สีน้ำตาลเหมือนกับใส่ซีอิ๊วแต่ความจริงเป็นสีที่เกิดจากการทอดหัวหอมใหญ่ หรือสีดำเพราะใส่หมึกของปลาหมึก
คำว่า Paella นั้นจริง ๆ แล้วแปลว่า “กระทะ” หมายถึงตัวกระทะท้องแบนที่นำมาหุง แต่ก็เรียกกันจนกลายเป็นชื่อของอาหารไปแล้ว ภาษาไทยเราเรียกว่า “ข้าวผัดสเปน” ก็อาจจะไม่ตรงกับความเป็นจริงนัก เพราะเขาไม่ได้เอาข้าวมาผัดในกระทะ แต่หุงข้าวบนกระทะนั้นเลย แต่หน้าตาที่ออกมาก็ดูคล้ายข้าวผัด เพราะฉะนั้นก็คงจะเรียกข้าวผัดเพื่อให้เข้าใจง่าย
แล้วชาวสเปนมากินข้าวได้อย่างไร ในขณะที่ฝรั่งชาติอื่น ๆ เห็นกินกันแต่ขนมปังหรือเส้นพาสต้า ว่ากันว่าพวกแขกมัวร์(Moors)ซึ่งปกครองประเทศสเปนอยู่ถึง 800 ปีจนถึงศตวรรษที่ 15 เป็นคนเอาข้าวมาปลูกในแถบแคว้น Valencia เลยทำให้พวกฝรั่งที่อยู่แถวนั้นรับเอาข้าวมาเป็นอาหารหลักอย่างหนึ่งของตน
ข้าวที่ใช้ทำ Paella เป็นคนละชนิดกับข้าวบ้านเรานะครับ ข้าวที่เขาใช้เป็นข้าวพันธุ์ Bomba ซึ่งมีเมล็ดสั้นกว่าข้าวเจ้าแต่ดูดซึมน้ำได้มากกว่า ตามปกติ การหุงข้าวของฝรั่งจะใช้น้ำ 1-2 ถ้วย แต่ถ้าเป็นข้าว Bomba จะต้องใช้น้ำถึง 3 ถ้วย จึงทำให้รสชาติต่าง ๆ ของการปรุงซึมซับเข้าไปในเม็ดข้าวด้วย
แล้วทำไม Paella ซึ่งเป็นอาหารท้องถิ่นของแคว้น Valencia สามารถกลายเป็นอาหารประจำชาติของประเทศสเปนได้? มีเรื่องเล่าว่า นายพลฟรังโก ซึ่งยึดอำนาจปกครองประเทศสเปนเป็นเวลากว่า 40 ปีชอบรับประทาน Paella มาก และในทุกวันพฤหัสบดี ท่านจะต้องออกไปกิน Paella เป็นอาหารกลางวันตามร้านอาหารต่าง ๆ ในกรุงมาดริด พวกภัตตาคารและร้านอาหารเลยต้องมีเมนู Paella ไว้ เผื่อไว้ว่า ถ้าเกิดท่านนายพลเลือกมาร้านของตนจะได้มี Paella ไว้ต้อนรับท่าน ก็เลยทำให้ Paella มีความแพร่หลายเกิดขึ้น ซึ่งอันนี้ก็เป็นเรื่องเล่านะครับ จริงเท็จอย่างไรไม่ทราบได้ รู้แต่ว่าทุกวันนี้มี Paella ให้กินได้ในร้านอาหารทั่วทั้งประเทศสเปน
นายพลฟรังโกกับข้าวผัดสเปน ภาพล้อจาก https://blogs.publico.es/
ข้ามกลับมายังประเทศไทย ในบ้านเรามีข้าวผัดอยู่ชนิดหนึ่งที่ถึงแม้เราจะไปประเทศที่เป็นชื่อข้าวผัดชนิดนี้แล้วก็ยังหากินไม่ได้ แต่มีกินในประเทศไทยแห่งเดียวนั่นก็คือ “ข้าวผัดอเมริกัน”
ข้าวผัดอเมริกันก็มีเฉพาะแต่ในประเทศไทยเท่านั้น เป็นข้าวผัดที่รวมเอาอาหารเช้าแบบอเมริกัน(American Breakfast)คือ ไข่ดาว หมูแฮม ไส้กรอก ไก่ทอด มะเขือเทศ เอามาผสมด้วยข้าวผัดไทยคือ ข้าวผัดสีส้มแดงจากซอสมะเขือเทศ หัวหอมใหญ่ บางทีก็มีถั่วลันเตาผัดมาด้วย หรือบางทีก็เป็นลูกเกด เป็นอาหารลูกผสมระหว่างอาหารของไทย-อเมริกัน จะว่าเป็นอาหาร Fusion ก็ได้ แต่ผมชอบที่ในหนังสือ Lonely Planet Bangkok ซึ่งเป็นหนังสือคู่มือการท่องเที่ยวกรุงเทพฯของฝรั่ง เขาเรียก “ข้าวผัดอเมริกัน” ว่าเป็น (Con)Fusion Cuisine เพราะความสับสนในชื่อของข้าวผัดนี้เอง
ขอบคุณภาพประกอบจาก https://cooking.kapook.com/
อันว่าตำนานของข้าวผัดอเมริกันนั้นมีอยู่ 2 เรื่องซึ่ง Wikipedia ได้บันทึกไว้คือ
คุณหญิงสุรีพันธ์ มณีวัต (เจ้าของนามปากกา "นิตยา นาฏยะสุนทร" ภรรยา นายวิลาศ มณีวัต บรรณาธิการ นสพ.ชาวกรุง คนแรก) เคยให้สัมภาษณ์หนังสือสกุลไทยเกี่ยวกับต้นกำเนิดของ "ข้าวผัดอเมริกัน" ว่าเป็นอาหารที่คุณหญิงสุรีพันธ์ได้ประยุกต์ขึ้นเอง ขณะทำงานเป็นผู้จัดการราชธานีภัตตาคาร ซึ่งเป็นแอร์พอร์ตเรสตัวรองต์ของกรมรถไฟในสนามบินดอนเมือง โดยที่มีสายการบินแห่งหนึ่งสั่งจองอาหารเช้า และอาหารกลางวันไว้แต่ยกเลิกเที่ยวบิน ทำให้อาหารเช้าแบบอเมริกันที่เตรียมไว้ เช่น ไข่ดาว ไส้กรอก เหลืออยู่จำนวนมาก คุณหญิงสุรีพันธ์ ได้นำข้าวผัดที่มีอยู่มาประกอบกับอาหารเช้าแบบอเมริกันดังกล่าวเพื่อรับประทาน นายทหารอากาศไทยที่เห็นเข้าได้สั่งรับประทานด้วย เมื่อทหารอเมริกันมาเห็นและถามถึงชื่อข้าวผัดดังกล่าว คุณหญิงสุรีพันธ์ ได้ตั้งชื่อว่า "อเมริกัน ฟรายด์ ไรซ์" หรือ "ข้าวผัดอเมริกัน" ซึ่ง พล.อ.อ.ทวี จุลละทรัพย์ เสนาธิการทหารอากาศในขณะนั้นได้ทราบแล้วชอบชื่อนี้มาก ข้าวผัดอเมริกันขณะนั้นมีส่วนประกอบไม่แน่นอน บางวันส่วนประกอบก็เปลี่ยนจากไส้กรอกหรือไก่อบเป็นเนื้อทอด แล้วแต่ว่าในครัวจะเหลืออะไร เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขณะคุณหญิงสุริพันธ์แต่งงานและมีลูกแล้ว จึงเป็นเหตุการณ์หลังวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2492 ซึ่งเป็นวันที่คุณหญิงแต่งงาน แม้ยังไม่พบข้อมูลแน่นอนว่าเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อใด แต่น่าจะเกิดก่อนปี พ.ศ. 2497 ที่คุณหญิงสุรีพันธ์ลาออกจาก ราชธานีภัตตาคารไปศึกษาต่อที่ประเทศอังกฤษ
อย่างไรก็ตาม อีกข้อมูลหนึ่งระบุว่าข้าวผัดอเมริกันเกิดจากพ่อครัวชื่อ "โกเจ๊ก" คิดค้นขึ้นเพื่อให้บริการทหารอเมริกันที่ประจำการอยู่ที่จังหวัดนครราชสีมาและในค่ายรามสูร ที่จังหวัดอุดรธานี ในช่วงที่ไทยยังเป็นที่ตั้งฐานทัพอเมริกาในสงครามเวียดนาม และต่อมาได้รับความนิยมจนเผยแพร่ไปทั่วประเทศ หากเหตุการณ์นี้เป็นจริงในช่วงสงครามเวียดนาม จะเกิดขึ้นระหว่างปี พ.ศ. 2500 ถึง พ.ศ. 2518
ฟังดูก็มีความเป็นไปได้อยู่ทั้ง 2 เรื่อง แต่ผมมีข้อสังเกตุนิดเดียวว่า ในเรื่องที่สองนั้นบอกว่า โกเจ๊กทำข้าวผัดอเมริกันบริการทหารที่ประจำการอยู่ในจังหวัดนครราชสีมาและจังหวัดอุดรธานี ฟังดูแปลก ๆ เพราะจังหวัดทั้งสองอยู่ห่างกันมาก บริการเดลิเวอรี่สมัยนั้นก็ยังไม่มี เพราะฉะนั้นทหารอเมริกันใน 2 จังหวัดได้รับบริการจากโกเจ็กพร้อมกันคงไม่น่าเป็นไปได้ คิดว่าแกคงย้ายจากจังหวัดหนึ่งไปประจำอีกจังหวัดหนึ่งมากกว่า
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
