18 ก.ค. 2020 เวลา 15:54 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ฟอสซิลนกในไทย "มีอะไรบ้างนะ?"
บทความพิเศษ ที่จะพาเพื่อนๆ ไปรู้จักกับฟอสซิลนกที่พบในประเทศไทย โดยจะนำเสนอแบบคร่าวๆ ไม่ได้ลงลึกในรายละเอียดมากนะคะ
''ประวัติการศึกษาฟอสซิลนกในประเทศ"
ประเทศไทยมีการศึกษาเรื่องของนกโบราณ หรือฟอสซิลที่พบในประเทศ 2 ครั้งใหญ่ๆ คือ
#ครั้งแรก ในปี 1991
"The Miocene avifauna of the Li Mae Long locality, Thailand:systematics and paleoecology"
งานวิจัยของคุณ Jacques Cheneval และคณะ หนึ่งในนั้นคือดร.เบญจวรรณ รัตนสเถียร อาจารย์ประจำคณะธรณีวิทยา ร่วมศึกษาในครั้งนี้ด้วยค่ะ
-โดยนกที่พบในครั้งนี้เกิดจากความตั้งใจแรกที่จะหาฟอสซิลของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม แต่บังเอิญพบฟอสซิลของนกด้วยนั่นเอง จึงเป็นที่มาของการศึกษา
โดยฟอสซิลนกพวกนี้พบในสมัย Miocene มหายุค Cenozoic ที่อำเภอลี้ จังหวัดลำพูนค่ะ
-นกที่พบที่นำมาใส่ในบทความก็เช่น นกฟลามิงโก้
(ที่ปัจจุบันไม่พบในประเทศไทยแล้ว), วงศ์ Phasianidae วงศ์นกไก่ฟ้าและนกกระทา และนกอัญชันเป็นต้น
#ครั้งที่สอง เป็นงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในปี 2005 ของ Dr.Eric Bufftaut และคณะ ที่มีชื่อว่า "First record of a fossil bird from the Early Cretaceous of Thailand" เป็น fragment ของนกในมหายุค Mesozoic ที่พบในโคกโก่ง จังหวัดกาฬสินธ์ ถึงแม้ว่า ประเทศไทยนั้นจะยังมีการค้นพบและศึกษาฟอสซิลของนกไม่มาก แต่ที่มีอยู่ก็น่าสนใจ และหวังว่าในอนาคตไทยเราจะมีการค้นพบและมีการศึกษาอีกเรื่อยๆนะคะ^^ **ภาพที่ใช้ประกอบบทความ เป็นเพียงตัวแทนสำหรับนกในกลุ่มนั้นๆเท่านั้นนะคะ ไม่ใช่ตัวแทนในระดับชนิด เพราะนกส่วนใหญ่ที่ค้นพบ ปัจจุบันสูญพันธ์ไปแล้ว แอดมินจึงพยายามหาตัวแทนกลุ่มนกเดียวกันมาใส่ ให้ได้ใกล้เคียงที่สุดค่ะ
รู้หรือไม่ ''ไทยเคยพบฟอสซิลนกฟลามิงโก้ด้วยนะ" -แปลกใจใช่ไหมคะ ในอดีต เราก็เคยพบเค้าอยู่ในไทยด้วยนะ โดยกระดูกที่พบนั้น ส่วนหนึ่งเป็นกระดูกส่วนขปลายขา tarsometatarsus ค่ะ -และจากการศึกษาพบว่าสามารถระบุชนิดได้เป็น Phoeniconaias siamensis (Cheneval et al., 1991)
รู้หรือไม่ ''ไทยเคยพบฟอสซิลขอวงศ์นกเป็ดน้ำด้วยนะ" - โดยกระดูกที่พบนั้น เป็นกระดูกส่วนของกระดูก scapula ค่ะ -แต่อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาและเทียบตัวอย่างก็ไม่สามารถที่จะระบุได้แน่ชัด จึงระบุได้เพียงระดับวงศ์ Anatidae หรือวงศ์ของนกเป็ดน้ำเท่านั้น (Cheneval et al., 1991)
รู้หรือไม่ ''ไทยเคยค้นพบฟอสซิลของวงศ์นกไก่ฟ้าและนกกระทาด้วยนะ" - โดยกระดูกที่พบนั้น เป็นกระดูกส่วนปลายของ femur หรือปลายต้นขาค่ะ -แต่อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาและเทียบตัวอย่างก็ไม่สามารถที่จะระบุได้แน่ชัด จึงระบุได้เพียงระดับวงศ์ Phasianidae หรือวงศ์ของนกไก่ฟ้าและนกกระทาเท่านั้น (Cheneval et al., 1991)
รู้หรือไม่ ''ไทยเคยค้นพบฟอสซิลของนกอัญชันด้วยนะ" *กระดูกในวงกลมสีเหลืองนะคะ อีกอันไม่ใช่ผิดพลาดทางเทคนิคขออภัยค่ะ - โดยกระดูกที่พบนั้น เป็นกระดูกส่วนปลายของ tarsometatasus (ซ้าย) และกระดูกส่วนปลาย tibiotarsus (ขวา) โดยทั้งคู่เป็นกระดูกขาทั้งคู่ค่ะ... ดูเพิ่มเติม
รู้หรือไม่ ''ไทยเคยพบฟอสซิลของนกอ้ายงั่วด้วยนะ" - โดยกระดูกที่พบนั้น เป็นกระดูกส่วนต้นของ tarsometatasus (ซ้าย) และกระดูกส่วนปลาย tibiotarsus (ขวา) โดยทั้งคู่เป็นกระดูกขาทั้งคู่ค่ะ - และจากการศึกษาและเทียบตัวอย่าง พบว่าฟอสซิลสองชิ้นนี้ สมารถระบุชนิดได้ว่า ''Anhinga cf. pannonica" (Cheneval et al., 1991)
รู้หรือไม่ ''ไทยเคยค้นพบฟอสซิลของวงศ์นกเค้าแมวด้วยนะ" - โดยกระดูกที่พบนั้น เป็นกระดูกส่วนต้นของ scapula (ซ้าย) และส่วนของกระดูก phalanx หรือกระดูกนิ้วค่ะ -แต่อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาและเทียบตัวอย่างก็ไม่สามารถที่จะระบุได้แน่ชัด จึงระบุได้เพียงระดับวงศ์ Strigidae หรือวงศ์ของนกเค้าเท่านั้นเองค่ะ (Cheneval et al., 1991)
หรือไม่ "ไทยเคยพบฟอสซิลของนกที่อาจจะเป็นพวกนกกลุ่ม Ornithurine ด้วยนะ" มาที่เจ้าตัวนี้กันบ้าง หนึ่งเดียวในไทย นอกจากจะป็นกระดูกของนกที่พบในมหายุค Mesozoic ครั้งแรกของไทยแล้ว ยังเป็น first record ของ Mesozoic bird ที่พบใน Southeast Asia อีกด้วยค่ะ โดยจากที่บอกไปในหน้าแรก กระดูกที่พบนั้น เป็นส่วนของปลายกระดูก Humerus หรือกระดูกแขน โดยพบในยุค Early Cretaceous ในมหายุค Mesozoic มีอายุในหมวดหินเสาขัว หรือประมาณ 130 ล้านปีนั่นเอง โดยจากการนำตัวอย่างไปเทียบที่ประเทศจีน ซึ่งเป็นเจ้าแม่แห่งการค้นพบ Mesozoic bird นั้นพบว่า เจ้าตัวนี้ มีหลายลักษณะกับที่พบในนกกลุ่ม Ornithurine มากเลยทีเดียวค่ะ จึงสัณนิษฐานว่าอาจจะเป็นนกในกลุ่มนี้ ซึ่งสอดคล้องกับการศึกษาทางธรณีวิทยาที่ว่า ในช่วงยุคสมัยนั้น ประเทศไทยเคยเชื่อมต่อกับประเทศจีนด้วย เค้าก็อาจจะอยู่ด้วยกันประมาณนั้นค่ะ (Bufftaut.,2005
โฆษณา