1 ส.ค. 2020 เวลา 02:26 • การศึกษา
โรงเรียนญี่ปุ่นนอกประเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลก
ใหญ่ที่สุดและก่อตั้งเป็นที่แรกของโลกด้วย เพราะผู้บริหารโรงเรียนพูดว่าอย่างนั้น ได้มีโอกาสเข้าร่วมสังเกตการณ์ การเปิดชั้นเรียน ชั้น ป.2 วิชาคณิตศาสตร์ และอบรมจากวิทยากรจากมหาวิทยาลัย Tokyo Gakugei ซึ่งเป็นผู้ร่วมจัดกับ โรงเรียนสมาคมไทย-ญี่ปุ่น แห่งนี้ และร่วมสนับสนุนโดย ศธ. ญี่ปุ่น สถานทูตญี่ปุ่นในเทศไทย ศธ.ไทย และคณะศึกษาศาสตร์ ม. ขอนแก่น ร่วมกับบรรดาคณาจารย์ผู้คร่ำหวอดในประเด็น Lesson Study ทั่วประเทศ แต่ประเด็นที่ผมสนใจมากกว่าคือวัฒนธรรมของคนญี่ปุ่นกับแนวทางการจัดการศึกษาซึ่งขอสรุปประเด็นบทเรียน 11 ประเด็นดังนี้
1. การเริ่มประชุมตรงเวลาที่นัดหมายคือ 14.15 น. ตรงตามเวลาเปะ และเลิกตามเวลาเปะ ไม่มีเลยกำหนดเวลา
2. เมื่อเข้าห้องประชุมเห็นน้ำขวดกับหลอดตั้งกองอยู่ในตระกร้าบนโต๊ะหน้าสุด เมื่อพวกเราเข้าไปก็ไม่มีใครหยิบจนเขาต้องมาบอกว่าเชิญหยิบน้ำไปได้ครับ คนไทยอาจมองว่าไม่บริการช่วยวางบนโต๊ะแต่ละคน แต่คนญี่ปุ่นมองว่าคือความรับผิดชอบของแต่ละคน
3. มีพิธีการเปิดกล่าวต้อนรับจาก ผอ. รร. และผู้ที่เกี่ยวข้องเป็นปรกติแต่แต่ละคนพูดไม่เกิน 1 นาที
4. การศึกษาญี่ปุ่นเน้นวิสัยทัศน์ในห้องเรียนมากกว่าของโรงเรียน ผมพยายามสังเกตตั้งแต่ทางเข้าไปข้างบนก็ไม่เห็น ถ้าบ้านเราติดหราเลยว่าวิสัยทัศน์ของโรงเรียนคืออะไรให้คนได้เห็นดูเท่ๆ
5. วิสัยทัศน์ชั้นเรียนของเขาคืออะไร ตอบ "คิดร่วมกันเป็นกลุ่ม ทำความเข้าใจให้กว้างและลึก เพื่อสร้างอัตลักษณ์ของตัวตน" (ภาพประกอบก่อนสุดท้ายภาษาญี่ปุ่นกล่องบนสุด)
6. สโลกแกนเท่ ๆ ประทับใจและผมว่าเหมาะและเข้าใจเด็กมากที่สุด คือ "สนุกสนาน เป็นมิตร และอดทน" ถ้า รร. ที่บ้านผมก็ "เรียนดี วิชาการเด่น เน้นกีฬา" อะไรประมาณนี้
7. คุณครูทุกคนดูจริงจังแต่ก็มีหัวเราะบ้างตามสไตล์คนญี่ปุ่นแต่ดูแล้วให้ความรู้สึกว่าครูเอาจริงเอาจังมาก
8. การศึกษาญี่ปุ่นให้ความสนใจต่อการที่เด็กฟังครูเป็นรองแต่การที่เด็กฟังเพื่อนเป็นหลัก เห็นชัดว่าเด็กญี่ปุ่นตั้งใจฟังที่เพื่อนนำเสนออย่างมีสมาธิและมีการตอบกลับด้วยอารมณ์และเสียงชัดเจน เด็กไทยฟังแต่ครูเพราะกลัวครู
9. การอบรมไม่มีเบรคไม่มีอาหารเลี้ยงนอกจากน้ำหนึ่งขวด ผมมองว่าสิ่งเหล่านี้เป็นภาระของ รร. อยากให้บ้านเราเป็นอย่างนี้ ความรู้ที่ได้จากการไปดูงานและอบรมโดยไม่มีค่าใช้จ่ายมากพอที่จะแทนคุณค่าและมูลค่าที่ได้รับ
10. การสอนของญี่ปุ่นไม่สนใจที่คำตอบเพราะมันมีคำตอบเดียวแต่ให้ความสำคัญกับวิธีการที่หลากหลายเพื่อไปสู่คำตอบ ยิ่ง นร. คิดวิธีการได้มากชี้ได้ว่าเขาได้ฝึกคิดด้วยแนวทางที่หลากหลาย
11. การอบรมเพียงครึ่งวันแต่มีประสิทธิภาพเหมือนบ้านเราอบรม 1 วัน ใช้เวลาและจัดกิจกรรมได้กระชับคุ้มค่ามาก
แถม
12. คนญี่ปุ่นถอดรองเท้าออกจากผนังแอบถามเขาว่าทำไม เขาบอกว่าเราต้องเตรียมพร้อมตลอดเวลา
โรงเรียนนี้มี นร. เกือบสามพันคนเคยมากถึงสามพันกว่าคนในปี 2014 โรงเรียนรับเฉพาะเด็กญี่ปุ่นและใช้หลักสูตรญี่ปุ่นแต่ที่เด่นคือเด็กเก่งภาษาอังกฤษด้วย มีรถรับส่งกว่า 170 คัน บรรยากาศเมื่อเข้าไปเหมือนอยู่ในประเทศญี่ปุ่น (แต่ตัวเองไม่เคยไปญี่ปุ่นฟังเขาบอกอีกที)
ข่าวดีว่ามีการเอมโอยูระหว่าง ศธ. ไทย กับ ศธ. ญี่ปุ่นแล้ว รร. แห่งนี้จะป็นแม่ข่ายในการสนับสนุน รร. ในประเทศไทย หลังจากนี้หลายคนจะมีโอกาสมาเยี่ยมที่นี่ คนญีปุ่นบอกว่า
1
"เขายินดีจะตอบแทนประเทศไทยด้วยกับการพัฒนาการศึกษาไทย"
หวังจะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับการศึกษาบ้านเรานะครับ
#ขอบคุณภาพสวย ๆ จาก ดร.เกษม และติดตามประมวลภาพได้ที่ เกษม เปรมประยูร นะครับ
#Mafeefee
โฆษณา