คุณเภสัชคะ? ลืมกินยาคุมกำเนิด ทำยังไงดี
คำถามที่ลูกค้าหลายท่านมาถามที่ร้านยาบ่อย ๆ และกังวลว่าจะทำยังไงดี จะคุมกำเนิดได้อยู่ไหม มีโอกาสท้องหรือไม่ วันนี้ผมจะมาเล่าให้ฟังครับ
สำหรับยาคุมกำเนิดในท้องตลาดต้องบอกก่อนนะครับว่าแต่ละยี่ห้อที่เรารับประทาน มีความแตกต่างของปริมาณฮอร์โมนค่อนข้างหลากหลายครับ ซึ่งหากเราลืมรับประทานยาคุม แล้วอ้างอิงข้อมูลวิธีการรับประทานยาคุมจากยี่ห้ออื่นที่ต่างจากยี่ห้อที่เรารับประทาน ก็อาจจะทำให้เรารับประทานไม่ถูกต้อง โดยเฉพาะหากรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนต่ำ อาจมีความเสี่ยงทำให้เกิดการตั้งครรภ์ได้ โดยในบทความนี้ผมได้อ้างอิงข้อมูลจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ซึ่งเป็นหนึ่งในแหล่งข้อมูลที่บุคลากรทางการแพทย์ใช้อ้างอิงนะครับ
โดยปกติแล้วยาคุมกำเนิดส่วนใหญ่ในท้องตลาด จะเป็นฮอร์โมนคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมครับ นั่นคือมีฮอร์โมนสองตัวประกอบกัน โดยคำแนะนำกรณีลืมรับประทานยาคุมกำเนิดขององค์การอนามัยโลก (WHO) เราจะดูจากปริมาณฮอร์โมน Ethinyl estradiol (EE) ในยาคุมกำเนิดที่เรารับประทาน ซึ่งจะระบุอยู่ข้างกล่องยาคุมที่เรารับประทานอยู่นะครับผม
กรณีลืมรับประทานยาคุมกำเนิดที่มี Ethinyl estradiol 30-35 ไมโครกรัม
ยาคุมกำเนิดที่มีปริมาณ EE 30-35 ไมโครกรัม (หรือในฉลากมักระบุเป็น 0.030-0.035 มิลลิกรัม) ในที่นี่ผมขอยกตัวอย่างยาที่มีในท้องตลาดนะครับ เช่น Yasmin, Melodia, R-den, Sucee, Preme, Diane-35, Camella, Marvelon, Diora และ Anna
หากลืมรับประทาน 1-2 เม็ด
ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปตามปกติ โดยไม่จำเป็นต้องใช้วิธีการอื่นในการคุมกำเนิดร่วมด้วย
ตัวอย่าง 1) ปกติรับประทานยาคุมเวลา 20.00 น. วันนั้นลืม นึกขึ้นได้วันรุ่งขึ้นเวลา 06.00 น. ให้รับประทานทันทีเวลา 06.00 น. และรับประทานเม็ดต่อไปเวลา 20.00 น. ตามปกติ
ตัวอย่าง 2) ปกติรับประทานยาคุมเวลา 20.00 น. ลืมรับประทาน 2 วัน นึกขึ้นได้สองวันถัดไปเวลา 06.00 น. ให้รับประทานทันทีเวลา 06.00 น. ทิ้งเม็ดที่ 2 และรับประทานเม็ดต่อไปเวลา 20.00 น. ตามปกติ
หากลืมประทานตั้งแต่ 3 เม็ดขึ้นไป
ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปตามปกติ แต่ต้องใช้วิธีการอื่นในการคุมกำเนิดร่วมด้วย 7 วัน
หากลืมประทานในสัปดาห์แรกและไม่ได้ใช้วิธีการคุมกำเนิดวิธีอื่นร่วมด้วย ควรต้องใช้ยาคุมฉุกเฉิน เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ แต่หากลืมรับประทานยาในสัปดาห์ที่ 3 ให้รับประทานยาเม็ดที่มีฮอร์โมนจนหมดแผง จากนั้นเริ่มแผงใหม่ได้เลยโดยไม่ต้องเว้นระยะหรือกินเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมน เพื่อให้ระดับฮอร์โมนคงที่ในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของแผง
ตัวอย่าง 3) ปกติรับประทานยาคุมเวลา 20.00 น. ลืมรับประทาน 3 วัน นึกขึ้นได้สามวันถัดไปเวลา 06.00 น. ให้รับประทานทันทีเวลา 06.00 น. ทิ้งเม็ดที่ 2 และ 3 และรับประทานเม็ดต่อไปเวลา 20.00 น. ตามปกติ และควรงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์หรือคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่นร่วมด้วย 7 วัน
ตัวอย่าง 4) ปกติรับประทานยาคุมเวลา 20.00 น. ลืมรับประทานยา 3 วันในสัปดาห์แรก หรือเริ่มช้าไป 3 วัน นึกขึ้นได้วันที่ 4 เวลา 06.00 น. แล้วมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่ลืม ให้รับประทานยาคุมฉุกเฉินทันที และควรงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์หรือคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่นร่วมด้วยจนกว่าประจำเดือนจะมา หากประจำเดือนไม่มาหลังจากทานยาคุมฉุกเฉินไป 3 สัปดาห์ แนะนำให้ตรวจการตั้งครรภ์
ตัวอย่าง 5) ปกติรับประทานยาคุมเวลา 20.00 น. ลืมรับประทานยา 3 วันในสัปดาห์ที่สาม นึกขึ้นได้วันที่ 4 เวลา 06.00 น. ให้รับประทานทันทีเวลา 06.00 น. ทิ้งเม็ดที่ 2 และ 3 และรับประทานเม็ดต่อไปเวลา 20.00 น. ตามปกติ และควรงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์หรือคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่นร่วมด้วย 7 วัน เมื่อรับประทานจนถึงเม็ดที่ 21 ให้เริ่มแผงใหม่โดยไม่ต้องเว้น 7 วัน กรณีมี 21 เม็ด หรือทิ้งเม็ดแป้งแล้วเริ่มแผงใหม่ กรณีมี 28 เม็ด
กรณีรับประทานยาคุมกำเนิดที่มี Ethinyl estradiol น้อยกว่าหรือเท่ากับ 20 ไมโครกรัม
ยาคุมกำเนิดที่มีปริมาณ EE น้อยกว่าหรือเท่ากับ 20 ไมโครกรัม (หรือในฉลากมักระบุเป็น 0.020 มิลลิกรัม) ได้แก่ Mercilon, Annylyne, Minny, Yaz, Meliane และ Synfonia
หากลืมรับประทาน 1 เม็ด
ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปตามปกติ โดยไม่จำเป็นต้องใช้วิธีการอื่นในการคุมกำเนิดร่วมด้วย เหมือนกับ ตัวอย่าง 1)
หากลืมประทานตั้งแต่ 2 เม็ดขึ้นไป
ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้และรับประทานยาเม็ดต่อไปตามปกติ “แต่ต้องใช้วิธีการอื่นในการคุมกำเนิดร่วมด้วย 7 วัน” เหมือนกับตัวอย่าง 3)
หากลืมประทานในสัปดาห์แรกและไม่ได้ใช้วิธีการคุมกำเนิดวิธีอื่นร่วมด้วย ควรต้องใช้ยาคุมฉุกเฉิน เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ เหมือนกับตัวอย่าง 4) แต่หากลืมรับประทานยาในสัปดาห์ที่ 3 ให้รับประทานยาเม็ดที่มีฮอร์โมนจนหมดแผง จากนั้นเริ่มแผงใหม่ได้เลยโดยไม่ต้องเว้นระยะหรือกินเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมน เพื่อให้ระดับฮอร์โมนคงที่ในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของแผง เหมือนกับตัวอย่าง 5)
จริง ๆ แล้วการรับประทานยาคุมกำเนิด หากรับประทานถูกวิธี จะมีประสิทธิภาพในคุมกำเนิดสูงถึง 99% เลยทีเดียว แต่หากลืมรับประทาน หรือรับประทานไม่ถูกต้อง ก็อาจจะทำให้เกิดปัญหาการตั้งครรภ์โดยไม่ได้ตั้งใจตามมาได้ ดังนั้น หากมีปัญหาควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อที่จะได้รับข้อมูลที่ถูกต้องและน่าเชื่อถือนะครับ
-THE SNIKET-
ขอบคุณข้อมูล
Selected practice recommendations for contraceptive use 3rd edition // World health organization
- 10
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
