9 ส.ค. 2020 เวลา 10:34 • ประวัติศาสตร์
EP.6 “ชื่อนี้.....ท่านได้แต่ใดมา” : ล้วงลึกสู่ต้นกำเนิดของชื่อทวีปทั้ง 7 ของโลก!!
สวัสดีค่ะเพื่อนๆชาว Blockdit เคยสงสัยมั้ยคะว่าชื่อทวีปต่างๆ ได้มาจากอะไร ไม่ว่าจะเป็นทวีปแอฟริกา ทวีปยุโรป ทวีปเอเชียที่เราคุ้นเคยเป็นอย่างดี หรืออย่างทวีปแอนตาร์กติก้านั้นเอาชื่อมาจากไหน วันนี้ The Young Diplmat มีคำตอบมาให้ค่ะ
7 ทวีปทั้งหมดทั้วโลก
“ทวีปแอฟริกา”
ที่มา : Google Map
เริ่มกันที่ทวีปแอฟริกากันค่ะ ทวีปที่ว่ากันว่าเป็นบ้านเกิดของมนุษยชาติ มีหลายตำนานที่บอกเล่าเรื่องราวและความเป็นมาของชื่อ แอฟริกานี้
1) หลังพวกโรมันเอาชนะพวกคาร์เธจได้ (อยู่บริเวณประเทศตูนิเซียในปัจจุบัน) ก็ตั้งชื่อเรียกจังหวัดใหม่บริเวณนี้ว่า Africa ดังภาพข้างล่าง บริเวณสีขาวคืออาณาเขตทั้งหมดของอาณาจักรโรมัน และบริเวณสีแดง คือจังหวัดที่ถูกตั้งชื่อว่าแอฟริกา
ที่มา : ภาพจาก Wikipedia
2) จริงๆแล้ว ชนเผ่าพื้นเมืองที่นี่ชื่อว่าชนเผ่า Afri ที่อยู่อาศัยของชนเผ่านี้จึงเรียกว่า Africa ที่แปลว่าดินแดนแห่งชาวแอฟริมาตั้งแต่เดิมแล้ว พอชาวโรมันเข้ามายึดก็เอาชื่อเดิมตั้งเป็นจังหวัดใหม่ของอาณาจักรโรมันซะเลย
3) ว่ากันว่าคำว่า แอฟริกา มาจากคำว่า afar ในภาษาฟินิเชียนที่แปลว่าฝุ่น เมื่อนำมารวมกับ -ica จากภาษาละตินที่แปลว่าดินแดนก็จะได้ความหมายว่าดินแดนแห่งฝุ่น เพราะทางตอนเหนือของทวีปแอฟริกาที่พวกโรมันยึดไว้นั้นเป็นทะเลทรายซะส่วนใหญ่นั่นเอง
เมื่อชาวยุโรปสำรวจทวีปนี้มากขึ้นเรื่อยๆ ก็ติดเรียกชื่อพื้นที่อื่นๆในละแวกใกล้เคียงว่าแอฟริกาตามชื่อจังหวัดเล็กๆ ทางตอนเหนือที่ชาวโรมันยึดมาได้ ไปๆ มาๆ เลยกลายเป็นชื่อเรียกทวีปทั้งทวีปนี้เลยล่ะค่ะ
“ทวีปเอเชีย”
ภาพแสดงจังหวัดต่างๆในอาณาจักรโรมัน
คำว่า “เอเชีย” มาจากภาษากรีกคำว่า” Ἀσία” เจอบันทึกการใช้ครั้งแรกประมาณ 440 ปีก่อนคริสตกาลในงานเขียนของนักประวัติศาสตร์เฮโรโดตัส อย่างไรก็ตามมีข้อสันนิษฐานว่าน่าจะมีใช้พูดถึงมานานแล้วเหมือนกันค่ะ เพราะว่าเดิมทีคำว่า “เอเชีย” ใช้เรียกฝั่งตะวันออกของทะเลอีเจี้ยนค่ะ ต่อมาชาวกรีกก็เริ่มใช้คำว่าเอเชียเรียกเป็นชื่อดินแดนที่ปัจจุบันเรียกว่าอนาโตเลีย (บริเวณซีกเอเชียของประเทศตุรกี) จากนั้นก็ขยายขอบเขตการเรียกดินแดนทางตะวันออก ว่าเอเชีย ไปเรื่อยๆ จนภูมิภาคทางตะวันออกทั้งหมดนี้ถูกเรียกว่าเอเชียในปัจจุบัน ส่วนบริเวณอนาโตเลียในปัจจุบันนั้น ชาวโรมันก็เปลี่ยนจากเรียกเอเชียเฉยๆ เป็นเอเชียไมเนอร์แทนนั่นเองค่ะ
ส่วนที่มาของชื่อเอเชียนั้น มีข้อสันนิษฐานว่ามาจากรากศัพท์ฟินิเชี่ยนคำว่า “Asu” ที่แปลว่า “เป็นตะวันออก” กับอาจจะมาจากรากศัพท์เซมิติก “Asu” ที่แปลว่าแสงสว่างหรือขึ้น เพราะฝั่งตะวันออกจะเห็นดวงอาทิตย์ขึ้นก่อนภูมิภาคอื่นๆ
“ทวีปแอนตาร์กติก้า”
ที่มา Mercator Projection (Wikipedia)
“แอนตาร์กติก้า” มาจากภาษากรีก antartike ที่แปลว่าตรงข้ามกับทางเหนือเพราะ ทวีปแอนตาร์กติก้าคือทวีปที่อยู่ขั้วโลกใต้นั่นเองค่ะ
แตกศัพท์กันสักหน่อยค่ะ จะได้เข้าใจมากขึ้น
ทางเหนือหรือ Arctic คือพื้นที่รอบๆ บริเวณขั้วโลกเหนือ มาจากภาษากรีกว่า arktikos หมายถึงใกล้กับดาวหมีใหญ่ ซึ่งมาจาก arktos ที่แปลว่าหมีอีกที นั่นเป็นเพราะกลุ่มดาวหมีใหญ่ชี้ไปยังดาวเหนือนั่นเองค่ะ ดังนั้นเมื่อเติม prefix ไปว่า ant- ก็จะกลายเป็น ตรงข้ามกับขั้วโลกเหนือ นั้นก็คือ บริเวณขั้วโลกใต้นั้นเองค่ะ
นอกจากนี้ยังเชื่อกันว่าคนแรกที่เรียกทวีปตรงนั้นว่าแอนตาร์กติก้า คือจอห์น จอร์จ บาร์โธโลมิว ชาวสก๊อตแลนด์ แต่จริงๆ มีการใช้คำว่าแอนตาร์กติกหรือแอนตาร์กติก้ามาก่อนหน้านั้นนานแล้วโดยชาวฝรั่งเศส ในช่วงศตวรรษที่ 15 หลังฝรั่งเศสยึดดินแดนในบราซิลบริเวณใต้เส้นศูนย์สูตรได้ ก็ตั้งชื่อดินแดนบริเวณนั้นว่า France Antartique ดังภาพค่ะ
“ทวีปยุโรป”
ทวีปยุโรปมีข้อสันนิษฐานว่าอาจจะ 1) ตั้งชื่อตาม Europa หนึ่งในหญิงสาวที่เทพเจ้าซุสตกหลุมรัก ตำนานเล่าว่ายูโรป้าเป็นธิดาของกษัตริย์เอจินอร์แห่งฟินิเชียน เธอสวยมาก ซุสเห็นเธอครั้งแรกเขาก็แปลงร่างเป็นวัวหนุ่มสีขาวเพื่อมาวิ่งเล่นกับเธอ หลังยูโรป้าไว้ใจวัวหนุ่มเธอก็ปีนขึ้นหลังของวัว วัวพาเธอหนีไปยังเมืองครีต แล้วกลายร่างกลับเป็นซุส ยูโรป้าพอเห็นเช่นนั้นก็ตกหลุมรักซุส
2) อีกทฤษฎีคือ คำว่ายุโรป มาจากคำว่า “Ereb” หรือ เอเรบในภาษาสุเมเรียนโบราณหรือภาษาฟินีเชียนที่แปลว่ากลางคืน หรือ ดินแดงแห่งพระอาทิตย์ตก เพราะทวีปยุโรปในปัจจุบันตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของดินแดนเมโสโปเตเมีย อาณาจักรทางตะวันตกเฉียงใต้ของเอเชีย ดังนั้นจึงมีการใช้คำนี้เพื่อเรียกดินแดนที่ดวงอาทิตย์ตกนั่นเองค่ะ ดังภาพข้างล่างนี้เลย
ภาพแสดงพื้นที่ของอาณาจักรเมโสโปเตเมียโบราณ 4000-1000 ปีก่อนคริสตกาล
“ทวีปอเมริกา”
ทั้ง อเมริกาเหนือและอเมริกาใต้ มีที่มาของคำว่าอเมริกามาจากที่เดียวกันค่ะ นั่นคือมาจากชื่อของนักสำรวจชาวอิตาเลียน อเมริโก เวสปุคชี่ เขาได้เดินทางสำรวจชายฝั่งของเวเนซูเอลาและบราซิล และเป็นคนแรกที่มีแนวคิดว่าแผ่นดินทางตะวันตกที่เพิ่งค้นพบนี้ต้องเป็นทวีปใหม่แน่ๆและไม่ใช่ดินแดนในเอเชียอีกส่วนหนึ่ง ดังนั้นนักทำแผนที่ที่วาดแผ่นดินอเมริกาก็ได้ตั้งชื่อทวีปใหม่นี้ตามชื่อของอเมริโกนั่นเองค่ะ
ซ้าย: อเมริโก ขวา: แปนที่ทวีปอเมริกา
“ทวีปออสเตรเลีย”
แผนที่แสดง Terro Australis Incognita
มาถึงทวีปสุดท้ายกันแล้วนะคะ นั่นก็คือ ทวีปออสเตรเลียนั่นเอง! คำว่า”ออสเตรเลีย” มาจากภาษาละตินใหม่คำนี้แปลว่าดินแดนทางใต้ค่ะ ดัดแปลงมาจากชื่อทางภูมิศาสตร์ที่ใช้สมัยโรมันว่า Terra Australis Incognita (ดินแดนทางใต้ที่ยังไม่รู้จัก) ดังภาพแผนที่ข้างต้น จะเห็นได้ว่า ตอนนั้นเวลาวาดแผนที่ก็จะเขียนว่ามันต้องมีดินแดนทางนั้นแน่ๆ เพียงแต่ยังไม่ได้สำรวจครบก็เท่านั้น เพราะคนเชื่อว่า ดินแดนทางเหนือมีมากมายขนาดนี้ ทางตอนใต้ก็ควรจะมีด้วย ดังนั้นเมื่อชาวยุโรปในยุคต่อมาไปสำรวจดินแดนทางใต้มากขึ้นและเจอแผ่นดินทางใต้จริงๆ จึงเรียกว่า Terra Australis แทนและย่อกันจนเหลือแค่ Australia จนอย่างที่เราเห็นในปัจจุบันนี้เอง แต่มีการนำคำว่า “ออสเตรเลีย” มาใช้เป็นทางการจริงๆในปี 1824 นี่เองค่ะ ซึ่งเป็นผลมาจากการยื่นเรื่องของผู้ว่าการแล็คแลน แม็คควอรี่ นั่นเอง
แผนที่แสดง Terra Australis Incognita
มาติดตามกันต่อได้ที่EP.ต่อไปของ Blockdit : The Young Diplomat กันนะคะว่าชื่อมหาสมุทรทุกแห่งทั่วโลกนั้นมีที่มาที่น่าสนใจไม่แพ้กันขนาดไหน! ขอบคุณที่ติดตามค่ะ
โฆษณา