“ไผวาเมืองอีสานแล้ง อยากจูงมือพาไปเบิ่ง ...
กาฬสินธุ์เมืองดินดำน้ำสุ่ม ปลากุ่มบ้อนคือแข่แกว่งหาง....”บรรพบุรุษอีสานเคยกล่าวไว้ต่อๆกันมา ซึ่งมันอาจจะเป็นเพียงเรื่องเล่าปรำปราหรือตำนานเล่าขานสำหรับอีสานบางพื้นที่เท่านั้น
ตั้งแต่ผมจำความได้คำว่าอีสานแล้ง มันน่าจะเป็นโลโก้ของภาคอีสานไปโดยปริยาย อีสานไม่ได้พึ่งจะมาแล้งปีนี้ปีเดียว แต่ผมเชื่อว่าอีสานน่าจะแล้งมานานแล้งมาตั้งแต่บรรพบุรุษแล้งติดต่อกันมาหลายชั่วอายุคน ประเพณีบุญบั้งไฟ จุดบั้งไฟเพื่อขอฝน เป็นหลักฐานยืนยันได้ว่าอีสานเราแล้งมาตั้งแต่ยุคพระยาแถน ตั้งแต่สมัยปู่สังกะสาย่าสังกะสี ก็ว่าได้ น้อยปีนักที่ภาคอีสานจะฝนดีมีน้ำทำนาตามฤดูกาล แต่โดยส่วนมากแล้วอีสานแล้วไม่เคยเปลี่ยนแปลงจริงๆ
จากที่เคยเรียนมาผมเชื่อว่ามนุษย์เป็นสัตว์ที่ฉลาดสามารถปรับสภาพเพื่อเอาตัวรอดได้เสมอ แต่บางทีผมก็สงสัยอดคิดไม่ได้ว่าทำใมคนอีสานถึงไม่ยอมเปลี่ยนแปลง(ทำตัวเป็นติ้ก ชีโร่ กันอยู่ได้)เมื่อรู้ว่าไม่สามารถจะเปลี่ยนแปลงหรือควบคุมธรรมชาติได้ แล้วทำใมคนอีสานถึงไม่เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของตัวเอง รู้ทั้งรู้ว่าฝนไม่ดี แต่อีสานก็ยังพากันปลูกข้าวทำนา รู้ว่าข้าวไม่มีราคาแต่ก็ยังทำนากันอยู่ได้ หลงภาคภูมิใจเพียงเพราะคำเยินยอของพวกพ่อค้าหัวใส “ชาวนาเป็นอาชีพที่น่าภูมิใจเป็นกระดูกสันหลังของชาติ เราขาดชาวนาไม่ได้ บลาๆๆๆๆ”พูดเอาอกเอาใจชาวนาแต่พอข้าวขึ้นราคากำไรน้อยมันก็กดราคาจนชาวนาแทบจะไม่เหลือทุน
ผมเชื่อมั่นว่าคนอีสานไม่ใช่คนโง่ แต่ด้วยความที่คนอีสานเป็นคนง่ายๆจึงทำให้คนอีสานเป็นคนสนุกสนานจนบางครั้งไม่คิดที่จะเปลี่ยนแปลง ฝนแล้งก็ต้องอยู่ได้ กินง่าย อยู่ง่าย ไม่กินหลากหลายเหมือนคนภาคอื่น
บางครั้งก็มีหลายๆคำถามที่ผมถามตัวเองในใจและพยายามหาคำตอบให้กับตัวเอง ลูกหลานคนอีสานรุ่นใหม่มีการศึกษามีวิชาความรู้มากมายไม่ขี้ร้ายกว่าใครแน่นอน รู้ทั้งรู้ว่าความแห้งแล้งคือปัญหาพื้นฐานที่อยู่คู่อีสานมานานหลายปี ทำใมเราถึงไม่หลุดพ้นจากปัญหานี้ได้ซักที ทำใมต้องมาหน้าเหี่ยวคอยฟ้าคอยฝนอยู่แบบนี้ รึว่าเราจะต้องอยู่ในสภาพนี้จนถึงยุคพระศรีอารย์รึไง?
ผมเคยเห็นแต่จ้างคนไปเสียหญ้าอ้อยหญ้ามัน แต่ทุกวันนี้เราต้องมาเสียหญ้าข้าว เรามาถึงจุดนี้ได้ยังไง?
เมื่อฝนมันแล้งข้าวมันปลูกไม่ขึ้น ทำใมเราไม่ปลูกอย่างอื่น?ที่มันขึ้นได้ในภูมิอากาศแบบนี้
ทำใมเราถึงต้องดันทุรังปลูกแต่ข้าวอยู่ได้?
จำเป็นมั้ยที่เราต้องกินข้าวเหนียว
ทำใมเราไม่ลองเปลี่ยนไปกินขนมปัง เหมือนฝรั่งดูบ้าง ?
ทำใมเราไม่พกแซนวิชไปนาแทนพายก่องข้าว
เพราะถ้าเราไม่กินข้าว ข้าวก็จะไม่ใช่ปัจจัยสำคัญในการดำรงชีพกับเรา ไม่มีข้าวเราก็อยู่ได้ (พูดแบบหน้าเศร้าๆ)(“ไม่มีชัยข้าวก็อยู่ได้เหมือนกัน”)555
เมื่อเราไม่ปลูกข้าว ความแห้งแล้งก็จะไม่ใช่ปัญหาอีกต่อไป ฝนจะตกไม่ตก ฝนจะน้อยใจก็ชั่งฝน
จะทำยังไงที่เราจะไม่ต้องง้อฝนอีกต่อไป ?
(ขุดส่าง เจาะน้ำบาดาล ขุดคลองชลประทาน)เหล่านี้คือทฤษฎี แต่พอเอาจริงๆมันก็ไม่เพียงพอ (ส่างกะแห้ง บ่อบาดาลกะอั้น ชลประทานกะบ่มีน้ำ)
รึว่าปลูกพืชอย่างอื่นดีมั้ย ปลูกข้าวไว้เป็นพืชผักสวนครัวก็พอ ลองปลูกกัญชาเพื่อผลิตยาแก้มะเร็งขายจะดีมั้ย?
วันนี้ผมอาจจะคิดได้ แต่สุดท้ายก็ยังอาลัยในนาข้าว
ถึงข้าวจะไม่งาม ถึงน้ำจะไม่มี แต่ข้าวก็มีค่าและสำคัญเสมอสำหรับผม
#สิ่งที่ผมคิดไว้ในใจคือจะทำยังไงให้ต้นกระบองเพชรออกรวงมาเป็นเม็ดข้าว ข้าวที่ทนแล้ง ข้าวที่ปลูกครั้งเดียวสามารถเก็บเกี่ยวได้หลายปี
“ข้าวในนาปีนี้ โถพี่ไม่มีจะขาย จะขายงัวขายควาย พี่ก็อายคนเขาจะนินทา...”เอาล่ะ เว้าไปเว้ามาเริ่มหิวข้าวอีกแล้ว..
#ทิดเคนกล่าวไว้ก่อนไปกินข้าว
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
