[คนค้นอดีต] เปิดเส้นทาง 6 ประเทศ (พระถังซัมจั๋ง) จุดพักสำคัญ ตั้งแต่จีน จนถึงอินเดีย Ep.009 เปิดเส้นทางพระถังซัมจั๋ง

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

คนค้นอดีต

•

24 ส.ค. 2020 เวลา 10:50 • ประวัติศาสตร์

เปิดเส้นทาง 6 ประเทศ (พระถังซัมจั๋ง)

จุดพักสำคัญ ตั้งแต่จีน จนถึงอินเดีย

Ep.009 เปิดเส้นทางพระถังซัมจั๋ง

เรื่องราวการเดินทางไปอัญเชิญพระไตรปิฎก

ของพระถังซัมจั๋งพร้อมกับเหล่าบรรดาลูกศิษย์

จากเมืองจีนไปชมพูทวีป นั้นทำให้ข้าพเจ้า

เกิดความประทับใจอยู่ 2 ครั้ง

ครั้งแรก คือความตื่นตาตื่นใจของหนังไซอิ๋วในวัยเด็ก

ครั้งที่2 คือการได้รู้ว่าการเดินทางไปชมพูทวีป

ของพระถังซัมจั๋ง...นั้นคือเรื่องจริง...

หนัง ไซอิ๋ว

ไซอิ๋ว Journey to the west เรื่องราวการเดินทาง

ไปยังชมพูทวีปเพื่ออัญเชิญพระไตรปิฏก

ของพระถังซัมจั๋ง และเหล่าลูกศิษย์

นวนิยายคลาสสิคในสมัยราชวงศ์หมิง

แห่งอาณาจักรจีน

โดยผู้เขียนอ้างอิงจากผู้มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์

ผู้มีนามว่าพระเสวียนจั้ง และมีศิษย์ร่วมทางคือ

หงอคง ตือโป๊ยก่าย และซัวเจ๋ง

ระหว่างการเดินทางต้องพบกับการขัดขวาง

ของเหล่าปีศาจมากมายด้วยเนื้อหาที่เป็นการผจญภัย

และมีสัตว์เป็นตัวเอก ทำให้ไซอิ๋วได้รับความนิยม

มากที่สุดในวรรณกรรมเอกทั้ง 4 เรื่องของจีน

การเดินทางจากจีนไปอินเดีย ของพระเสวียนจั้ง

เกิดขึ้นเมื่อ ค.ศ.627ในสมัยพระเจ้าถังไท่จง

ฮ่องเต้แห่งราชวงศ์ถัง ของจีนเพื่อไปศึกษาธรรม

และแสวงหาความรู้อันถ่องแท้ของพระพุทธศาสนา

ในดินแดนอันเป็นแหล่งกำเนิดดั้งเดิม

บทความนี้จะขอนำเสนอเส้นทางสำคัญ

ของพระถังซัมจั๋ง(ขาไป) อันได้ปรากฎในบันทึก

ข้าพเจ้าได้รวบรวมข้อมูลจากแหล่งต่างๆ

มาพล็อตจุดลงบนแผนที่ เพื่อให้ได้มองเห็นภาพ

อดีตและปัจจุบันไปพร้อมๆกัน

โดยแบ่งเป็นเขตประเทศ ดังต่อไปนี้

ภาพรวมเส้นทาง ของพระถังซังจั๋ง

1.เขตประเทศ จีน ปัจจุบัน

ลั่วหยาง - ฉางอัน

เริ่มต้นจากเมืองลั่วหยาง บ้านเกิดของพระถังซัมจั๋ง

ปัจจุบันตั้งอยู่ทางตะวันตกของมณฑลเหอหนาน

เป็นแหล่งกำเนิดทางอารยธรรมที่สำคัญของจีน

วัดถ้ำหลงเหมิน

ถ้ำหินหลงเหมิน สร้างเมื่อศตวรรษที่ 5

สมัยราชวงศ์เว่ยในเมืองลั่วหยาง

ฮ่องเต้ทุกพระองค์ในสมัยราชวงศ์เว่ย

จนถึงราชวงศ์ถัง และราชวงศ์โจวให้ช่างแกะสลักหิน

ที่ถ้ำหลงเหมินเป็นรูปสลักพระพุทธรูปอย่างต่อเนื่อง

พบว่ามีการสร้างประติมากรรมโดยสกัดช่องไว้

ตามผนังเขาหินแห่งนี้ จำนวน 1,352 โพรงถ้ำ

ระยะทางกว่า 1.5 กิโลเมตร

วัดต้าฉือเอิน

วัดต้าฉือเอิน ในเมืองฉางอัน(ซีอาน)

จะมีเจดีย์ห่านป่าใหญ่

สร้างไว้เพื่อเก็บรักษาพระไตรปิฎก

ที่ได้อันเชิญมาจากอินเดียโดยพระถังซัมจั๋ง

ฉางอัน - เหลียงโจว

พระถังซัมจั๋งตัดสินใจออกเดินทางไปแสวงธรรม

และศึกษาพระธรรมที่มหาวิทยาลัยนาลันทา อินเดีย

และ จุดเริ่มที่ออกเดินทางคือ เมืองฉางอัน

เวลานั้นพระเจ้าถังไท่จงห้ามมิให้ผู้คนในอาณาจักร

เดินทางไปดินแดนภายนอก เพราะราชวงศ์ถัง

กำลังทำสงครามกับพวกเติร์กตะวันออกอยู่

จึงมีราชโองการให้ปิดเส้นทาง การเดินทางสู่ตะวันตก

เอาไว้โดยอนุญาตให้ชาวต่างชาติ และขบวนสินค้า

ผ่านได้เท่านั้น หากผู้ใดฝ่าฝืนกฏนี้

จะต้องโทษถึงขั้นประหารชีวิต

ทะเลสาบพระจันทร์เสี้ยว (Crescent Lake)

ทะเลสาบพระจันทร์เสี้ยว เมืองตุนหวง

มณฑลกานซู ภาคตะวันตกของจีน

โอเอซิสในทะเลทรายโกบี รูปร่างคล้ายพระจันทร์เสี้ยว

ถูกล้อมรอบด้วยเนินทราย

จุดพักระหว่างทางของพระถังซัมจั๋ง

ก่อนเดินทางไปยังเขตซินเจียง-อุยกูร์

แผนที่เขตทะเลทราย

ทะเลทรายโกบี ในหนังเสวียนจ้าง บุรุษพุทธานุภาพ

ทะเลทรายโกบี ในเขตมนฑล กานซู

บันทึกพระถังซัมจั๋งได้กล่าวไว้ว่า :

“มีผู้คนมากมายมาหลงทางเสียที่นี่ ในทุ่งกว้างแห่งนี้เมื่อมองไปจนสุดสายตาก็ไม่มีเส้นทาง มองไปทางไหน ก็แลเห็นแต่กระดูกคนเป็นเครื่องชี้หนทาง เมื่อไม่มีน้ำ จึงไม่มีสิ่งที่มีชีวิตใดๆจะงอกงามขึ้นมาได้ ในยามที่มีลมร้ายพัดวูบมา ก็อาจทำให้เจ็บไข้ได้ป่วยไปตามๆกันหรือในบางที ก็อาจได้ยินเสียงของภูตผีปีศาจดังโหยหวนและร่ำไห้ และหากขืนตามเสียงนั้นไป ก็อาจจะหลงทางได้ เพราะถูกมารร้ายมาตามหลอกหลอน”

เหลียงโจว -โกบี -ทากลามากัน-ฮามิ

พระถังซัมจั๋ง และคณะลอบเดินทางออกจากอาณาจักร

ทางเขตชายแดนเมือง เหลียงโจว(หลานโจว ปัจจุบัน)

ของมณฑลกานซู โดยเดินทางอยู่ในทะเลทรายโกบี

ผ่านไปทางมณฑลชิงไห่ ต่อจากนั้นก็เดินทาง

สู่ทะเลทรายทากลามากัน เขตมณฑลซินเจียง ปัจจุบัน

ทะเลทราย ทากลามากัน

ทะเลทรายทากลามากัน เป็นทะเลทรายขนาดใหญ่

ในเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ ของประเทศจีน

บางครั้งอาจมีอุณหภูมิสูงถึง 40 องศาเซลเซียส

นานหลายสัปดาห์

ขึ้นชื่อในเรื่องที่เป็นแหล่งที่ฝังร่างของนักเดินทาง

จำนวนมากมาย เนื่องจากในเวลากลางวัน

ทะเลทรายแห่งนี้จะมีอุณหภูมิสูงมาก

แต่พอในเวลากลางคืนกลับหนาวมาก

และนอกจากอากาศที่เลวร้ายอยู่แล้ว

ยังเป็นแหล่งที่ขาดแหล่งน้ำและแหล่งอาหาร

แต่ในทะเลทรายยังมีโอเอซิสหลายแห่ง

เช่นเมืองถู่หลู่ฟาน(ทูร์ฟาน) และเมืองคูชา(อักสู)

ฮามิ - ถู่หลู่ฟาน(ทูร์ฟาน)

ฮามิในฉากหนังเสวียนจ้าง บุรุษพุทธานุภาพ

พระถังซัมจั๋ง เดินทางระหว่างทะเลทราย

จนมาถึงเมือง YiWuในฮามิ เขตซินเจียง อุยกูร์

แล้วจึงเดินทางต่อไปยังเมืองเกาชาง

บริเวณถู่หลู่ฟาน ตามคำเชิญของเจ้าเมือง

ทูร์ฟาน หรือเมืองถู่หลู่ฟาน

ตั้งอยู่ในที่ลุ่มทางภาคตะวันออกของภูเขาเทียนซาน

เขตปกครองตนเองชนเผ่าอุยกูร์ ในมณฑลซินเจียง

เขตเชื่อมต่อประเทศจีนกับเอเชียกลาง

มีวัฒนธรรม และศาสนาของตะวันออกและตะวันตก

ผสมผสานกันอย่างกลมกลืน

ซากเมืองเกาชาง

เมืองโบราณเกาชาง ในถู่หลู่ฟาน

มีอาณาเขต 20 ตารางกิโลเมตร

อายุราวๆ 2000 ปี ในบันทึกจีนเขียนไว้ว่า

"สมัยเจริญรุ่งเรือง เมืองนี้เคยมีผู้คน3หมื่นคน และมีพระภิกษุถึง 3 พันรูป"

กษัตริย์ ฉวีเหวินไถ้ แห่งเกาชาง ได้ทำการต้อนรับ

พระถังซัมจั๋ง และสร้างโรงธรรมให้แก่ท่าน

เพื่อให้เทศนาอยู่ที่นั่น นานถึง 1 เดือน

ซึ่งซากโรงธรรมนั้น ยังคงปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน

เมืองเกาชาง ในฉากหนังเสวียนจ้าง บุรุษพุทธานุภาพ

ในบันทึกพระถังซัมจั๋งกล่าวไว้ว่า

"เจ้าเมืองเกาชางพยายามเหนี่ยวรั้งให้ท่านอยู่ที่นี่

แต่ต่อมาเมื่อเห็นว่าคงไม่สามารถเปลี่ยนใจ

พระถังซัมจั๋งได้ จึงมีรับสั่งให้สามเณรจำนวน4รูป

พร้อมทั้ง พุทธบริษัทอีก 25 คน

ร่วมเดินทางเพื่อคอยอำนวยความสะดวก

รวมทั้งส่งมอบสาส์นไปถึงเจ้าเมืองต่างๆระหว่างทาง

ให้ช่วยรับรองดูแลท่าน ตลอดเส้นทาง

ภูเขาเปลวไฟในถู่หลู่ฟาน

พื้นที่บริเวณนี้จะมีความร้อนเฉลี่ย70องศา

จัดว่าเป็นทะเลทรายที่แห้งแล้ง และร้อนจัดที่สุด

ในประเทศจีน

ในวรรณกรรมไซอิ๋วกล่าวไว้ว่า

หงอคง เมื่อครั้งอยู่บนสวรรค์ได้เผลอ

ไปเตะโดนเตาไฟปรุงยาอมฤตทำให้ถ่านในเตาร่วงตกลงมายังโลก

ซึ่งก็คือภูเขาเปลวไฟแห่งนี้

เมื่อคณะเดินทางของพระถังซัมจั๋งผ่านมา

ด้วยความร้อนระอุ ทำให้เดินทางผ่านนั้นยากลำบาก หงอคงจึงไปขอยืมพัด

จากองค์หญิงพัดเหล็กซึ่งเป็น ภรรยาของปีศาจกระทิง

แต่นางก็ไม่ยอมให้มา และเกิดการต่อสู้กันวุ่นวาย

จนสุดท้ายต้องขอให้เจ้าแม่กวนอิม ลงมาช่วยเจรจา

ถู่หลู่ฟาน - คูชา - อักสู

คณะเดินทางของพระถังซัมจั๋งเดินทางออกจากถู่หลู่ฟาน

เพื่อยังเมืองอักสู โดยมุ่งหน้าไปทางทิศตะวันตก

ระหว่างเส้นทางมักมีโจรผู้ร้ายคอยปล้นสะดม

ผู้เดินทางผ่านไปผ่านมาอยู่บ่อยครั้ง

ท่านและคณะต้องใช้เส้นทางเลี่ยงโจรผู้ร้าย

ในระหว่างนั้น ท่านก็ได้เดินทางไปตามวัดต่างๆ

ในอาณาจักรคูชา(Kucha)

ซากเมืองซูบาช แคว้นคูชา

เมืองโบราณซูบาช แห่งคูชา

ในบันทึกของพระถังซังจั๋งได้กล่าวไว้

เป็นเมืองพุทธที่มีความเจริญรุ่งเรืองมาก

ท่านได้พักอยู่เมืองคูชาเป็นเวลา 3 เดือน

เพื่อสอนธรรมะให้แก่ชาวเมือง และองค์หญิงเมืองนี้

"ในเมืองคูชา มีอารามกว่า 100 แห่ง

มีพระภิกษุกว่า 5,000 รูป ไฝ่ใจศึกษาในลัทธิหินยาน

พุทธคำภีร์ รวมทั้งคำสอนต่างๆ ของพระพุทธองค์

รักษาพระธรรมวินัยอย่างเคร่งครัด เป็นผู้ถือพร้อมด้วยศีล

ภาวนา ประกอบกิจวัตรทางศาสนาอย่างหมั่นเพียร

และยินดีในการแข่งขันเอาดี ทางสมถะวิปัสสนา

"มีอาราม2 แห่งที่หันหน้าเข้าหากัน

โดยมีแม่น้ำคั่นกลางระหว่างอาราม

ซึ่งวัดแห่งหนึ่ง ที่มีชื่อว่า วัดเจาฮูหลี่

เป็นวัดที่มีความงดงาม ปราณีต

ยากที่จะเชื่อว่ามนุษย์เป็นผู้สร้าง"

วัดถ้ำคีซีล

ถ้ำคีซีล เป็นถ้ำพระที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในประเทศจีน

อยู่ทางตอนเหนือของเมืองคูชา ประมาณ75กิโลเมตร

และเป็นหนึ่งในถ้ำพระที่ใหญ่ที่สุดในประเทศจีน

รองจากถ้ำโมเกา ในตุนหวง

ยังคงความสมบูรณ์เมื่อเทียบกับถ้ำอื่นๆ

ในซินเจียง อุยกูร์

ได้รับอิทธิพลจากพุทธแบบหินยานในช่วงแรกๆ

แต่หลังจากศตวรรษที่8-10 เป็นต้นมา

ได้เปลี่ยนมาเป็นมหายาน

จะเห็นได้จากรูปแบบของภาพวาดส่วนใหญ่ในถ้ำ

ซึ่งมีชื่อเสียงเป็นอย่างมาก

2.เขตประเทศ คีร์กีซสถาน ปัจจุบัน

อักสู - ทะเลสาบอิสซิก กูล - ต็อกมัก

ออกจากเมืองอักสู คณะเดินทางก็วกขึ้นไปทาง

ทิศตะวันตกเฉียงเหนือเพื่อข้ามช่องเขาเทียนซาน

ที่ปกคลุมไปด้วยหิมะ และน้ำแข็ง

เพื่อเดินทางเข้าสู่เขตแดนอันเป็นประเทศ

คีร์กีซสถานในปัจจุบัน

เทือกเขาเทียนซาน หนังเสวียนจ้าง บุรุษพุทธานุภาพ

ระหว่างการเดินทางนั้น มีอยู่ระยะหนึ่ง

พระถังซัมจั๋ง ต้องนำคณะเดินทางผ่านช่องเขา

ที่ปกคลุมไปด้วยน้ำแข็ง ซึ่งที่นั่นคณะเดินทาง

ส่วนหนึ่งได้เสียชีวิตลง จากเหตุการณ์หิมะถล่มบ้าง

ถูกแท่งหิมะแทงจนเสียชีวิตบ้าง

บ้างก็โดนหิมะกลบฝังทั้งเป็น

บ้างก็พลัดตกเหว บ้างก็หนาวตาย

จนเดินทางถึงทะเลสาบอิสซิก กูล (Issyk Kul)

ทะเลสาบ อิสซิก กูล Issyk-Kul คีร์กีซสถาน

อิสซิก กูล เป็นทะเลสาบในเทือกเขาเทียนชาน

ทางภาคตะวันออกของคีร์กีซสถาน

ทะเลสาบนี้เป็นทะเลสาบที่ลึกเป็นอันดับที่ 7 ของโลก

และใหญ่เป็นอันดับที่ 10 ของโลกตามปริมาตร

และทะเลสาบน้ำเค็มที่ใหญ่เป็นอันดับที่สอง

รองจากทะเลแคสเปียน

อิสซิก กูล แปลว่าทะเลสาบอุ่นในภาษาคีร์กีซ

แม้ว่าจะล้อมรอบด้วยยอดเขาที่ปกคลุมด้วยหิมะ

แต่น้ำที่นี่ก็ไม่เคยกลายเป็นน้ำแข็ง

ในบันทึกพระถังซัมจั๋งได้กล่าวไว้ว่า

"เมื่อเดินทางอยู่ท่ามกลางเขาเหลียงซาน

ประมาณ400ลี้ ก็มาถึงทะเลสาบต้าชิงฉือ

วัดความกว้างโดยรอบได้1000 ลี้ โดยประมาณ

จากด้านเหนือจรดด้านใต้มีภูเขาล้อมรอบทั้ง4ทิศ

มีแม่น้ำหลายสายไหลมาบรรจบทีนี่

น้ำในทะเลสาบสีเขียวคล้ำ มีรสชาติทั้งขื่น และเค็ม

ในน้ำมีทั้งปลาและมังกร ผสมปนคละกัน

มีเทพบ้าง พรายบ้าง ปรากฎตัวให้เห็นอยู่เป็นนิจ

ดังนั้นผู้คนที่สัญจรจะแสดงความนอบน้อม

และตั้งจิตอธิษฐานให้มีความผาสุก

และแม้มีสัตว์น้ำมากมาย แต่ก็หามีใครกล้าจับไม่"

ต็อกมัก - ทาสเคนท์

ต่อจากทะเลสาบอิสซิก กูล ที่อยู่ทางตอนเหนือ

ของเทือกเขาเทียนซาน พระถังซัมจั๋งและคณะเดินทาง

ก็เลาะเลียบทะเลสาบนี้ ไปจนไปถึงเมืองซูยับ

(ต็อกมัก)ในประเทศคีร์กีซสถาน

หอสังเกตการณ์ Burana Tower คีร์ก

ซูยับ Suyab เป็นเมืองโบราณ

อยู่ในบริเวณเขต ต็อกมัก ปัจจุบัน

ในบันทึกพระถังซัมจั๋งกล่าวไว้ว่า

"จากทะเลสาบต้าชิงฉือ บ่ายหน้าไปทาง

ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ 500 ลี้ โดยประมาณ

ก็ถึงเมืองซูยับ"

เมืองนี้มีอาณาเขตโดยรอบ 6-7 ลี้

พ่อค้ากองคาราวานจากแคว้นต่างๆต่างมาพำนักที่นี่

เนื้อดินบริเวณนี้เหมาะที่จะปลูกลูกเดือย ข้าวสาลี องุ่น

พืชพันธุ์ขึ้นค่อนข้างบาง เพราะอากาศหนาวจัด

และ ลมแรง ส่วนเครื่องนุ่งห่มก็มักตัดเย็บ

ด้วยสักหลาด และผ้ากาสา

ซากเมือง ครัชรายา เรชกา

ครัชนายา เรชกา

เมืองโบราณที่เป็นวัดพุทธ ที่ถูกขุดค้นอยู่ 2 แห่ง

อยู่บนจุดผ่านสำคัญของเส้นทางสายไหม

ระหว่างต็อกมัก และทาสเค่น เป็นการบ่งบอก

ว่าบริเวณนี้ เป็นจุดเชื่อมต่อพระพุทธศาสนา

จากอินเดียสู่จีนผ่านเส้นทางสายไหม

ในฉากหนังเสวียนจ้าง บุรุษพุทธานุภาพ

ในบันทึกพระถังซัมจั๋งกล่าวไว้ว่า

“เมื่อเดินทางมาถึงเมืองนี้ได้พบกับ เยฮูข่าน

ข่านแห่งเติร์กตะวันตกที่มีความสัมพันธ์อันดี

กับราชวงศ์ถัง ท่านข่านได้จัดงานเลี้ยงรับรอง

ให้กับท่านและคณะหลังจากนั้นเป็นอย่างดี”

“หลังจากได้ฟังพระธรรมเทศนาก็เกิดความศรัทธา

เป็นอย่างมาก จึงขอร้องให้พระถังซัมจั๋ง

ล้มเลิกการเดินทาง และขอให้อยู่ที่นี่ต่อไป

แต่พระท่านก็กราบทูลข่านว่าตนเองมีความตั้งมั่น

จะไปอัญเชิญพระคัมภีร์ให้จงได้ เมื่อเยฮูข่านเห็นถึงความตั้งใจอันแน่วแน่

จึงไม่คิดเหนี่ยวรั้งอีกต่อไป"

"แล้วพอถึงเวลาเดินทาง จึงสั่งให้จัดเตรียมเสื้อผ้า อาหาร

ล่ามที่รู้ภาษาจีน และภาษาเอเชียกลางร่วมทางไปด้วยกับคณะ

พร้อมเขียนราชสาสน์ไปยังแค้วนต่างๆที่เดินทางผ่าน

ให้ช่วยอำนวยความสะดวกในการเดินทาง

เมื่อพระถังซัมจั๋งเดินทางออกจากแคว้น

ท่านยังได้ตามไปส่งเป็นระยะทาง50ลี้”

หลังจากนั้นก็เดินทางต่อไปทางทิศตะวันตก

และวกลงไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้

มุ่งหน้าไปยังเมืองทาสเคนท์

เมืองหลวงประเทศอุซเบกิสถาน ปัจจุบัน

3.เขตประเทศ อุสเบกิสถาน ปัจจุบัน

ทาสเคนท์ - สมาร์คานท์

เมืองทาชเคนต์ เมืองหลวงของประเทศอุซเบกิสถาน

เป็นเมืองเก่าแก่ และเป็นที่พัก ของกองคาราวาน

ที่เดินทางผ่านเส้นทางสายไหม

ในบันทึกของพระถังซัมจั๋งกล่าวไว้ว่า

จากจุดนี้เดินทางขึ้นไปทิศตะวันตกเฉียงเหนือ

จะเข้าสู่เขตทะเลทรายอันกว้างใหญ่

(ทะเลทราย คีซีกุม อุสเบกิสถาน) ไม่มีทั้งน้ำและหญ้า

เส้นทางเดินเลือนหายไปกับทะเลทรายที่ไร้ขอบเขต

เราอาศัยทิวเขาและกองกระดูก

ที่กระจัดกระจาย เป็นเครื่องบอกทิศทาง “

ซากวัง อโฟรซิแอป

พระราชวังอโฟรซิแอป เมืองโบราณในสมาคานด์

ในบันทึกพระถังซัมจั๋งกล่าวไว้ว่า

“เมื่อถึงสมาคานด์ เจ้าเมืองแห่งนี้ เป็นกษัตริย์

ที่ห้าวหาญและมีกองทัพที่แข็งแรง จนแว่นแคว้น

รอบข้างต่างก็ยอมสยบ เมื่อพบกันครั้งแรก

พระราชาองค์นี้ ดูไม่ค่อยเป็นมิตรเท่าไหร่นัก

แต่หลักจากได้ฟังเทศน์เป็นครั้งที่ 2 ก็เกิดประทับใจ

จนยินยอมให้พระถังบวชให้ชาวเมืองจำนวนหนึ่ง”

“สมาคานด์ขณะนั้น ผู้คนส่วนใหญ่นับถือศาสนา

โซโลแอสเตอร์ เมื่อสมาชิกในขบวนของพระถังซัมจั๋ง

เข้าไปไหว้พระในวัดพุทธที่ถูกทิ้งร้าง

เลยถูกชาวบ้านขับไล่ออกมา เมื่อเรื่องถึงหูกษัตริย์

จึงสั่งให้ลงโทษชาวบ้านแถวนั้นด้วยการตัดมือ

แต่พระถังซัมจั๋ง ได้ขอประทานอภัยโทษเอาไว้

จนกษัตริย์ยอมลดโทษเหลือเพียงการเฆี่ยนตี”

สมาคานท์ - เตเมซ

จากนั้นคณะพระถังซัมจั๋งก็เดินทางต่อ โดยมุ่งหน้าลงใต้

คณะของท่านต้องเดินทางข้ามแหลมของเทือกเขาพามีร์ (Pamirs)

แล้วเดินทางไปที่แม่น้ำอาร์มู ดาร์ยา และเมืองเตเมซปัจจุบัน

เป็นเมืองทางตอนใต้ของอุซเบกิสถานติดกับชายแดนอัฟกานิสถาน

เมืองเตเมซ ประเทศอุซเบกิสถานในเอเชียกลาง

เป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางสายไหม ที่มีความสำคัญ

ต่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาจากอินเดีย

ไปยังเอเชียและยุโรป แม้ในปัจจุบันผู้คนส่วนใหญ่

ในเตเมซจะนับถือศาสนาอิสลาม แต่ร่องรอยทางประวัติศาสตร์

ที่เกี่ยวโยงกับพระพุทธศาสนาในยุคต้นก็ยังคงอยู่

เพราะมีการค้นพบหลักฐานโบราณคดีทางพระพุทธศาสนามากมายในแถบนี้

วัดฟะยัชเตเป บูรณะใหม่

วัดฟะยัซเตเป เตเมซ ประเทศอุซเบกิสถาน

มีอายุกว่า 2000 ปี สันนิษฐานว่าวัดพุทธแห่งนี้

น่าจะสร้างขึ้นในสมัยของกษัตริย์ราชวงศ์กุษาณะ

คือราวพุทธศตวรรษที่ 5-8

ซากสถูปซูร์มาลา

สถูปซูร์มาลา ในเตเมซ สร้างขึ้นในยุคกุษะณะ

เป็นยุครุ่งเรืองของพุทธศาสนาต่อมาในยุคกลาง

บริเวณนี้กลายเป็นพื้นที่เพาะปลูก รูปทรงของสถูป

ได้เปลี่ยนไปตามกาลเวลาจนไม่เหลือเค้าเดิมแล้ว

4.เขตประเทศ อัฟกานิสถาน ปัจจุบัน

เตเมซ-คุนดุซ-บาคห์-บามิยัน

คณะเดินทางพระถังซัมจั๋งเดินทางต่อไป

ทางทิศตะวันออกเพื่อผ่านเมืองคุนดุซ

(ปัจจุบันเป็นเมืองทางตอนเหนือของอัฟกานิสถาน)

และได้รับคำแนะนำให้เดินทางไปต่อยังเมืองบาคห์

ในอดีตเป็นเมืองที่มีความสำคัญมากแต่ถูกทำลายลง

และกลายเป็นเมืองเล็กๆแห่งหนึ่งในอัฟกานิสถาน

เพื่อไปเยี่ยมชมพุทธสถานและพระสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าที่อยู่ในเมืองนั้น

ได้พบกับพระสงฆ์จำนวนมาก ซึ่งพระถังซัมจั๋ง

ก็ได้ทำการศึกษาพระคัมภีร์ที่มีอยู่ที่นี่

และได้รวบรวมคัมภีร์สำคัญไว้มากมายจากที่นี่

พระพุทธรูปแห่งบามิยัน ปัจจุบันถูกทำลายแล้ว

เมืองบามียัน อัฟกานิสถาน บันทึกได้กล่าวไว้ว่า

“เมื่อคณะได้เดินทางถึงบามียัน มีพระพุทธรูป

เหลืองอร่ามไปด้วยทองคำ และมีพระกว่า 1,000 รูปจำวัดอยู่ที่นี่

และมีอารามมากกว่า 10 แห่ง

มีพระสงฆ์หลายพันรูป เป็นฝ่ายโลกุตตรวาท

สังกัดนิกายมหายาน พระสงฆ์ที่มีชื่อเสียงของเมืองนี้

คือ พระอารยทูต และพระอารยเสน

ซึ่งมีความรู้ในพระธรรมวินัยเป็นอย่างดี"

"ที่เนินเขาของนครหลวง มีพระพุทธรูปยืน

ซึ่งจำหลักด้วยศิลา สูง 150 เฉี๊ยะ

ถัดจากนี้ไปเป็นอาราม และพระปฏิมา

จำหลักด้วนแก้วกาจ สูง 100 เฉี๊ยะ

อารามนี้ มีพระพุทธไสยาสน์ความยาว 1,000 เฉี๊ยะ

บรรดาพระพุทธรูปเหล่านี้ล้วนเป็นฝีมือที่ปราณีต

สวยงาม นอกจากนี้ยังมีอารามประดิษฐานพระเขี้ยวแก้ว

พระทันตธาตุของพระพุทธเจ้าอีกด้วย

เมื่อคณะเดินทางผ่านเมืองบามียัน ตลอดทาง

ท่านได้พบปะกับเหล่าภิกษุสงฆ์ในพระพุทธศาสนา

ได้แลกเปลี่ยนความรู้ โต้วาที และได้เยี่ยมชม

วัดวาอารามของดินแดนแห่งนั้น แสดงให้เห็นว่า

ศาสนาพุทธมีความรุ่งเรืองมาก

ซาก สถูป เมสไอนัค

สถูป เมส ไอนัค Mes Aynak

ตั้งอยู่ในเขตแห้งแล้งของจังหวัด Logar อัฟกานิสถาน

ท่ามกลางเทือกเขาฮินดูกูช สถานที่แห่งนี้

คือแหล่งทองแดงใหญ่เป็นอันดับ 2 ของโลก

เป็นที่ตั้งของพระพุทธรูปโบราณกว่า 200 องค์

สถูป และศาสนสถานครอบคลุมพื้นที่ 100 เอเคอร์

5.เขตประเทศ ปากีสถาน ปัจจุบัน

เมื่อคณะเดินทางไปถึงเมืองจาลาลาบัดและลาห์มาน ซึ่งทั้งสองเมืองอยู่ในเขตของประเทศอัฟกานิสถาน พระถังซัมจั๋งข้ามเทือกเขาฮินดูกูช มาถึงแคว้นคันธาระ ซึ่งตั้งอยู่ในเขตประเทศปากีสถาน

บริเวณ แคว้น คันธาระ

เมืองตักศิลา ศูนย์กลางแคว้นคันธาระ

อยู่ในหุบเขาเปศวาร์ ปากีสถาน ระหว่างเทือกเขา

สุไลมาน ติดพรมแดนของอัฟกานิสถาน

โดยมีแม่น้ำสินธุไหลขนาบข้าง ดินแดนนี้

ได้รับวัฒนธรรมอินเดียผสมกับวัฒนธรรมกรีกไซเธียนปาร์เธียน และกุษาณะ อยู่รอบๆคันธาระ

เป็นเหตุให้เกิดศิลปะแบบคันธาระ และภาษาคันธารีแคว้นนี้จึงถือเป็นศูนย์กลางการศึกษาพระพุทธศาสนาสมัยโบราณ

ซากเจดีย์ ธรรมยาสิกา รัฐปัญจาบ ปากี

เจดีย์ธรรมยาสิกา มีเจดีย์ทรงระฆังคว่ำขนาดใหญ่เป็นศูนย์กลาง สร้างโดยพระเจ้าอโศกมหาราชล้อมรอบด้วยเจดีย์อีกนับร้อยองค์

มีการสร้างกุฎิพระสงฆ์ และอาคารในลักษณะของ

ชุมชนชาวพุทธขนาดใหญ่

ศิลปะ วัดจูเลี่ยน แคว้นไคเบอร์ปัคตูนควา

วัดจูเลี่ยน ตั้งอยู่ในแคว้นไคเบอร์ปัคตูนควา

ปากีสถาน เป็นวัดที่มีสภาพสมบูรณ์

ยังเห็นลายแกะสลักหินและลายปูนปั้นอันชัดเจน

โดยเฉพาะรูปพระพุทธเจ้าปางต่างๆ

พระพักตร์ยังงดงามอิ่มเอิบ ประทับขนาบ

ด้วยเสาโรมันแบบโครินเธียนแท้ๆ

สะท้อนถึงแก่นของศิลปะคันธาระที่ต้องนำ

ความเป็นกรีกเข้ามาผสมผสานด้วยเสมอ

6.เขตประเทศ อินเดีย ปัจจุบัน

แม่น้ำคงคา ในภาพยนตร์ เสวียนจ้าง บุรุษพุทธานุภาพ

คณะเดินทางพระถังซัมจั๋ง มาขึ้นเรือล่องแม่น้ำคงคาในแคว้นกันเนาว์ ของอินเดีย

เพื่อเดินทางไปจุดหมายปลายทาง คือนาลันทา

ในปี 631 พระถังซัมจั๋งข้ามเทือกเขาฮินดูกูช

มาถึงแคว้นคันธาระ ต่อลงมาถึงแคชเมียร์

แถบปากีสถานและอินเดียตะวันตกเฉียงเหนือ

ที่นี่พระถังซัมจั๋งได้ลงเรือไปตามแม่น้ำคงคา

เส้นเลือดใหญ่ของชมพูทวีป

เพื่อเดินทางไปยัง วิทยาลัยนาลันทา

มหาวิทยาลัยนาลันทา ตั้งอยู่ห่างจากเมืองราชคฤห์ประมาณ 12กิโลเมตร ห่างจากเมืองปัตนะของรัฐพิหาร ประมาณ 90 กิโลเมตร

ภายหลังการขุดค้นพบซากมหาวิทยาลัยนาลันทา

รัฐบาลรัฐพิหารได้ประกาศยกฐานะหมู่บ้านนาลันทา เป็นอำเภอนาลันทา

พระเสวียนจั้ง ได้ศึกษาภาษาบาลี-สันสกฤตเพิ่มเติม รวมถึงปรัชญาพุทธและปรัชญาอินเดียสายอื่น ๆ จนแตกฉานที่วิทยาลัยนาลันทา

สำหรับการเดินทางของพระถังซัมจั๋ง ในบทความนี้ข้าพเจ้าได้จัดทำเฉพาะการเดินทาง

จากจีนไปอินเดียเท่านั้น โดยไม่นับเส้นทางกลับ

จริงๆแล้วโดยรวมการเดินทาง ไป-กลับ ทั้งหมด

ของพระถังซัมจั๋งในระยะเวลา 18 ปี

มีระยะการเดินทางทั้งหมดประมาณ 5 หมื่นลี้

หรือประมาณ 25,000 กิโลเมตร

โดยผ่านเขตแดนถึง 6 ประเทศในปัจจุบัน

บันทึกการเดินทางของพระถังซัมจั๋ง

ได้เป็นข้อมูลทางประวัติศาสตร์ ได้รู้ถึงการเผยแพร่พระพุทธศาสนาจากอินเดีย ผ่านเส้นทางสายไหมสู่ดินแดนต่างๆในเอเชีย จนนำไปสู่การขุดค้นในยุคล่าอาณานิคมและการค้นพบหลักฐานทางโบราณคดีมากมายในปัจจุบัน

และกลายมาเป็นหนังไซอิ๋ว ที่ข้าพเจ้าชื่นชอบ

ขอให้ทุกทางฝันจงมีแรงใจ จากคนที่รัก ในทุกระยะทาง

....................ไซตามะ

โฆษณา

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน

ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน