Blockdit Logo (Mobile)
รอบรู้เทคโนโลยี by วินอิสอิส
•
4 ก.ย. 2020 เวลา 13:20 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
หาสาเหตุของปัญหาอย่างเรียบง่ายแต่ทรงพลังด้วยวิธี 5 Whys
สิ่งประดิษฐ์ทางเทคโนโลยีล้วนแล้วแต่ถูกสร้างขึ้นเพื่อแก้ปัญหา(Pain point) อะไรบางอย่าง แต่การแก้ปัญหาที่ดีควรเป็นการแก้ที่รากเหง้าของปัญหา(Root cause) ใช่ไหมครับ? คงจะดีไม่น้อยเลย ถ้าหากเรามีวิธีการที่จะช่วยระบุถึงรากเหง้าของปัญหานี้ ด้วยวิธีการที่ใช้เวลาไม่ถึง 1 นาที อีกทั้งยังชี้ถึงปัญหาได้อย่างตรงจุด!
จึงเป็นที่มาของบทความเบาสมองของวันนี้ครับ ผมจะพาผู้อ่านมารู้จักเทคนิค
"5 Whys การวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาด้วยการถามซ้ำ"
5 Whys คืออะไร?
5 Whys คือการวิเคราะห์หาสาเหตุด้วยการถามว่า "ทำไม" ถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เพื่อหาว่าสาเหตุของปัญหานั้นเกิดจากอะไร และถามซ้ำอีก เพื่อหาว่าสาเหตุดังกล่าวนั้นเกิดจากอะไร
ซึ่งจากการทดลองหลายๆครั้ง พบว่าการถามซ้ำว่า "ทำไม" ประมาณ 5 ครั้ง จะทำให้ระบุถึงสาเหตุของปัญหาได้
ขอบคุณภาพจาก Taproot: The Complete What’s Wrong With 5-Whys Article
ตัวอย่าง
ปัญหา: สมมติว่าเราเป็นบริษัทผลิตใบปลิว และลูกค้าไม่ยอมจ่ายเงิน
Why #1: ทำไมลูกค้าไม่ยอมจ่ายเงิน?
เพราะเราส่งของช้า ลูกค้าจึงนำไปใช้ไม่ทัน
Why #2: ทำไมถึงส่งของช้า
เพราะมันใช้เวลามากกว่าที่คิด
Why #3: ทำไมงานชิ้นนี้ ถึงใช้เวลานานในการทำ?
เพราะหมึกหมด
Why #4: ทำไมหมึกหมด?
เพราะก่อนหน้านี้มีงานชิ้นใหญ่เข้ามา จึงต้องใช้หมึกหมดเกลี้ยงสต๊อกเลย
Why #5: ทำไมหมึกถึงหมดสต๊อก?
เพราะไม่ได้สำรองหมึกมากพอและไม่สามารถหาซื้อหมึกใหม่ได้ทัน
เมื่อถามครบ 5 รอบแล้ว เราก็จะทราบถึงสาเหตุของปัญหาและนำมาซึ่งวิธีแก้ นั่นคือ ร้านค้านี้ควรหาซัพพลายเออร์ที่พร้อมส่งหมึกให้ทันที ถ้าหากหมึกใกล้จะหมด
ขอบคุณภาพจาก MindTools: 5 Whys Getting to the Root of a Problem Quickly
ต้นกำเนิดของไอเดียนี้คืออะไร?
เทคนิค 5 Whys ถูกพัฒนาโดย Sakichi Toyoda ในปี 1930 เพื่อนำมาใช้แก้ไขปัญหาในกระบวนการผลิตของบริษัท Toyota เพื่อช่วยให้สภาพปัญหาที่ดูคลุมเครือมีความชัดเจนขึ้น
Sakichi Toyoda
จึงขอยกตัวอย่างที่สอง ซึ่งเป็นตัวอย่างการใช้ 5 Whys จริง ในบริษัท Toyota
Why #1: ทำไมเครื่องกล (robot) จึงไม่ทำงาน ?
เพราะวงจรไฟฟ้าทำงานเกินกำลังจนฟิวส์ขาด
Why #2: ทำไมวงจรไฟฟ้าจึงทำงานเกินกำลัง ?
เพราะน้ำมันหล่อลื่นตลับลูกปืนมีไม่พอ จึงเกิดการติดล็อคในตลับ
Why #3: ทำไมน้ำมันหล่อลื่นตลับลูกปืนมีไม่พอ ?
เพราะปั๊มหัวฉีดจ่ายน้ำมันไปไม่พอ
Why #4: ทำไมปั้มหัวฉีดจึงจ่ายน้ำมันไปไม่พอ ?
เพราะภายในหัวปั๊มมีเศษโลหะเข้าไปอุดตัน
Why #5: ทำไมภายในหัวปั้มจึงมีเศษโลหะเข้าไปอุดตัน ?
เพราะภายในหัวปั๊มไม่มีไส้กรองเศษโลหะ
จะเห็นว่า คำถามว่า "ทำไม" คือสิ่งที่กระตุ้นให้สมองต้องคิดเพื่อหาข้อมูลและเหตุผลมาอธิบาย
อย่างไรก็ตาม มีเสียงวิจารณ์ถึงวิธีการนี้เช่นกันนะครับ บางคนกล่าวว่าเทคนิค 5 Whys นี้ ไม่สามารถใช้ได้กับสถานการณ์ที่ซับซ้อน เช่น สถานการณ์ที่ต้องถามมากกว่า 5 ครั้ง หรือสถานการณ์ที่มีคำตอบของปัญหามากกว่า 1 คำตอบ หรือเทคนิคอาจใช้ไม่ได้ ถ้าหากผู้ถามไม่สามารถถามถึงปัญหาได้อย่างตรงจุด
แต่เทคนิคนี้ไม่จำเป็นต้องใช้เพื่อหา Root cause ของปัญหาเสมอไปนะครับ เราอาจใช้เพื่อตอบคำถามแก่ตัวเองได้เช่นกัน เช่น ทำไมเราถึงใช้โทรศัพท์ที่เป็น Android แทนที่จะเป็น iOS ล่ะ? ทำไมเราถึงลาออกจากงานล่ะ?
"Ask 'why' five times about every matter"
"จงถามว่าทำไม 5 ครั้งในทุกๆ เรื่อง"
หวังว่าจะเป็นประโยชน์แก่ทุกท่านนะครับ สุขสันต์วันหยุดนะครับผม :)
โฆษณา