ภาพยนตร์มู่หลาน กับ ภาพสะท้อนความสัมพันธ์ 5 ประการ ของขงจื๊อ
ตอนนี้ถ้าผู้ถึงกระแสภาพยนตร์ Mulan ฉบับดิสนีย์ ปี 2020 คงหนี้ไม่พ้นประเด็นดร่ามา ในหลายประเด็น ตั้งแต่ตัวนักแสดงนำ หลิวอี้เฟย ที่รับบท ฮวามู่หลาน ที่ได้แสดงจุดยืนในการสนับสนุนการใช้ความรุนแรงของเจ้าหน้าที่ตำรวจกับผู้ประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยในฮ่องกง
ประเด็นดราม่านี้ ส่งผลให้เกิดกระแสต่อต้านจาก "พันธมิตรชานม" ที่เป็นการร่วมตัวกันของชาวฮ่องกง ไต้หวัน และ ชาวไทยบ้างส่วน แบนภาพยนตร์เรื่องนี้เพราะไม่เห็นด้วยกับท่าทีของรัฐบาลท้องถิ่นฮ่องกงที่มีจีนสนับสนุนอยู่เบื้องหลัง ในการใช้วิธีจัดการกับผู้ชุมนุมที่นับวันจะทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น
พันธมิตรชานม ในไทย ชูป้ายบอยคอตภาพยนตร์ Mulan
นอกจากนี้ยังมีประเด็นดราม่า เกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนเนื้อหาและบทของตัวละครที่แตกต่างไปจากฉบับการ์ตูน เช่นการตัดตัวละครแม่ทัพชางออก และแยกบทเป็น "แม่ทัพถัง"ในบทบาทผู้บังคับบัญชาและครูฝึกวิชาทหารให้กับมู่หลาน และบทของ “ฮงฮุย” เพื่อนทหารที่ให้บรรยากาศคู่จิ้นเข้ามาแทนที่
ร่วมไปถึงประเด็นเรื่องการใช้วัฒนธรรมจีนในภาพยนตร์ที่มาจากมุมมองของผู้สร้างและผู้กำกับชาวตะวันตก ที่ถูกพูดถึงมาโดยตลอดทุกๆเวอร์ชั่น นับตั้งแต่ต้นฉบับการ์ตูน ใน ค.ศ.1998 เรื่อยมาจนถึงภาคที่ใช้คนแสดงว่ายังเป็นภาพสะท้อนจากคนนอกที่ไม่ได้เข้าใจถึงวัฒนธรรมจีนอย่างท่องแท้
ชาวจีนวิจารณ์ความผิดเพี้ยนของการนำวัฒนธรรมจีนมาใช้ในหนังหลายจุด เช่น การนำโคมไฟแดงแบบซันซีทางตะวันออกของจีน มาประดับภายในบ้านถู่โหลว ของจีนแคะ ที่อยู่ในมณฑลฝูเจี้ยนทางตะวันออกเฉียงใต้ของจีน
อย่างไรก็ตามเนื้อหาของภาพยนตร์ Mulan ในเวอร์ชั้น 2020 พบว่ามีการเน้นเรื่องคุณธรรมในการทำหน้าที่ทหารที่มีต่อชาติ และองค์จักรพรรดิ ในหลายๆฉาก ตั้งแต่ตัวอักษรที่ปรากฎบนดาบ 3 คำ คือ "จงรักภักดี กล้าหาญ ซื่อสัตย์" และ ยังมีคำว่า "กตัญญู" ซึ่งเพิ่มขึ้นในช่วงท้ายเป็นคีย์ในการเดินเรื่อง
แม่ทัพถัง ดูตัวอักษร 3 คำ บนดาบของมู่หลาน ที่เขียนว่า "จงรักภักดี กล้าหาญ ซื่อสัตย์" จึงรู้ว่ามู่หลานเป็นลูกของทหารเก่าที่เคยร่วมรบด้วยกัน
ทั้งนี้เพราะแก่นสำคัญของเรื่อง Mulan นั้นได้แฝงแนวคิดของขงจื๊ออยู่อย่างชัดเจน โดยเฉพาะในเรื่องความสัมพันธ์ 5 ประการ ที่เป็นความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล 5 ประเภท พร้อมทั้งหน้าที่ ที่จะต้องปฏิบัติต่อกันดังต่อไปนี้
1. ผู้ปกครอง กับ ผู้อยู่ใต้ปกครอง
มุ่งเน้นความสัมพันธ์ระหว่างผู้ปกครองและผู้ใต้ปกครอง โดยผู้ปกครอง หรือ ฮองเต้จะต้องเป็นผู้ปกครองที่ดี มีความยุติธรรมและให้เกียรติผู้ใต้ปกครอง ส่วนผู้ใต้ปกครองก็ต้อง ซื่อสัตย์และจงรักภักดี ต่อผู้ปกครอง ดังเช่น ฮ่องเต้ กับ ขุนนาง, ขุนนาง กับ ประชาชน และ แม่ทัพ กับ ทหาร เป็นต้น
ความสัมพันธ์ในข้อนี้ ปรากฏให้เห็นในฉากที่พ่อของมู่หลานออกไปรับหมายเกณฑ์ทหาร ที่แม้จะแก่ชราและขาพิการจากการผ่านศึก ก็ยังยืดอกฝืนร่างกายเดินออกไปรับหมายเกณฑ์ด้วยความภูมิใจที่ได้ทำหน้าที่ทหารที่ภักดีต่อองค์ฮองเต้
บน Jet Li ผู้รับบท ฮองเต้ และด้านล่าง ฉากพ่อของมู่หลานขณะออกไปรับหมายเกณฑ์ทหารด้วยความจงรักภักดี
ฉากบทสนทนาระหว่างพ่อกับมู่หลาน และ ฉากการฝึกพลทหารของแม่ทัพถัง ถึงคำ 3 คำที่ปรากฏอยู่บนดาบ คือ "จงรักภักดี กล้าหาญ ซื่อสัตย์" ซึ่งเป็นหน้าที่ของทหารที่ต้องยึดถือและปฏิบัติต่อชาติและองค์ฮองเต้
ดอนนี่ เยน รับบทแม่ทัพถัง ผู้บังคับบัญชากองทหารหลวง ที่มู่หลานปลอมตัวไปสังกัด
ประเด็นเรื่องหน้าที่และความรักชาติ ในภาพยนตร์เรื่องนี้ ยังมีการเน้นผ่านคำพูดของตัวละครเกือบตลอดทั่งเรื่อง เช่น การที่มู่หลาน พูดเสมอว่าตนเป็นทหารหลวงหลายครั้ง หรือฉากที่ฮองเต้ถูกบอริข่านจับตัวไปมัดไว้ และได้ตรัสให้มู่หลานลุกขึ้นมาทำหน้าที่ของทหาร ต่อสู้กับบอริข่าน เพื่อพิทักษ์ราชบัลลังค์
รวมไปถึงฉากจบของเรื่องที่มู่หลานได้เข้าเฝ้าฮองเต้ในท้องพระโรง เมื่อมู่หลานปฏิเสธรับตำแหน่งราชองค์รักษ์ ก็ทรงเข้าใจเพราะเห็นถึงความกตัญญูที่มีต่อพ่อแม่ และโปรดให้มู่หลานกลับบ้านเกิด พร้อมพระราชทานดาบเป็นรางวัล ซึ่งสะท้อนความเป็นผู้ปกครองที่ดีมีคุณธรรมนั้นเอง
2. บิดามารดา กับ บุตรธิดา
เป็นรูปแบบความสัมพันธ์ของบิดามารดา ที่ต้องอบรมเลี้ยงดู และให้ความเมตตาต่อบุตรธิดา ส่วนบุตรธิดาต้องมีความกตัญญูกตเวทีต่อบิดามารดา
ดังจะเห็นได้จากฉากที่พ่อได้สอนและปลอบมู่หลานในวัยเด็ก ที่รู้สึกผิดหวังหลังได้ก่อความวุ่นวายในหมู่บ้าน จนทำให้ถูกหาว่าเป็นแม่มด หรือในบทบาทของแม่ที่พยายามอบรมลูกสาวให้ได้ออกเรือนเป็นภรรยาที่ดี
บทบาทของพ่อในฐานะผู้นำครอบครัว กำลังไหว้บรรพบุรุษ ซึ่งเป็นหน้าที่ของผู้ชายในวัฒนธรรมจีน
บทบาทของแม่ในภาพยนตร์ Mulan ที่สอนลูกให้เป็นผู้หญิงที่เพียบพร้อมในการออกเรือนเป็นภรรยาที่ดี
นอกจากนี้ การที่มู่หลาน ได้แอบปลอมตัวเป็นผู้ชายเพื่อออกรบแทนพ่อของตน เป็นแก่นสำคัญของเรื่องที่สะท้อนถึงความกตัญญูของบุตรธิดา ที่นำไปสู่คำยกย่องจากฮองเต้ ซึ่งทรงพระราชทานดาบ ที่มีคำจารึก คุณธรรมข้อที่ 4 ไว้ที่ว่า "กตัญญู" ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญไม่น้อยกว่าหน้าที่ต่อชาตินั่นเอง
ฉากมู่หลานที่ปฏิเสธการรับความดีความชอบจากฮองเต้ และกลับบ้านมาหาพ่อในตอนสุดท้ายของเรื่อง
3. สามี กับ ภรรยา
เป็นความสัมพันธ์ในลักษณะนี้เป็นเรื่องของการใช้ชีวิตคู่ในครอบครัว ที่ สามี จะเปรียบเสมือนหัวหน้าของครอบครัว ที่จะต้องมีคุณธรรมในการครองเรือน ส่วนภรรยา ซึ่งเป็นหญิงต้องเชื่อฟัง และปรนนิบัติสามี
ในภาพยนตร์ จะเห็นได้จากบทบาทของพ่อที่ทำหน้าที่ปกป้องครอบครัว และแม่ที่ทำหน้าที่ดูแลบ้านและอบรมเลี้ยงดูลูกๆ นอกจากนี้ยังเห็นภาพของการดูตัวเจ้าสาว ของมู่หลานและน้องสาว ที่เน้นความเป็นแม่ศรีเรือน ซึ่งเป็นค่านิยมของการเป็นเจ้าสาวที่ดี ที่คู่ควรในการเป็นภรรยาที่ดีของสามีต่อไป
ฉากในบ้านที่แม่จะทำหน้าที่ดูแลอาหารการกินของคนในบ้าน และดูพ่อที่เป็นหัวหน้าครอบครัว
4. พี่ กับ น้อง
เป็นความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นระหว่าง พี่น้อง โดยที่ พี่ต้องปกป้องดูแลน้อง และวางตัวแบบอย่างที่ดี เหมาะสมกับความเป็นพี่ ส่วนน้อง ต้องเคารพและเชื่อฟังผู้เป็นพี่ ซึ่งในภาพยนตร์จะเห็นจากการเพิ่มตัวละคร "ฮวาซิ่ว" ที่เป็นน้องสาวของมู่หลานเข้ามา จากที่เวอร์ชั่นการ์ตูนมูหลานเป็นลูกคนเดียว
ซาน่า ถัง ผู้รับบท ฮวาซิ่ว ตัวละครที่เพิ่มเข้ามาในฉบับภาพยนตร์ ปี 2020
ด้วยเหตุนี้เราจึงได้เห็นบทบาทระหว่างพี่สาว น้องสาว มีเกิดขึ้นระหว่างมู่หลาน ที่มีฐานะเป็นพี่ ที่ต้องเป็นผู้นำและปกป้องดูแลน้องสาวมาตั้งแต่เด็ก จนเมื่อโตเป็นสาว และเข้าสู่วัยที่จะออกเรือน นั้นเอง
5. เพื่อนกับเพื่อน
เป็นความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนกับเพื่อน ซึ่งต้องไว้ว่าวางใจระหว่างกัน ซึ่งจะสอดคล้องกับคติเรื่อง "ความซื่อสัตย์" ของขงจื๊อ ซึ่งเราได้เห็นถึงความเป็นเพื่อนแท้ ทั้งในฉากการฝึกและในสนามรบที่ตัวละครที่เป็นเพื่อนทหารของมู่หลาน ต่างร่วมแรงร่วมใจกันต่อสู้กับเผ่าคนเถือนผู้รุกรานจากทางเหนือ
มู่หลาน ในชุดทหารหลวงกำลังเคลื่อนทัพไปรบกับชนเผ่าป่าเถือนทางเหนือของบอริข่าน
โดยฉากหนึ่งที่สำคัญคือ ฉากหลังจากที่มู่หลานฟื้นขึ้นหลังได้ต่อสู่กับแม่มดกงลี่ พร้อมคิดได้ว่า ตนไม่ควรปิดบังความเป็นผู้หญิงกับเพื่อนทหารอีกต่อไป หลังเห็นคำว่า ซื่อสัตย์ ที่อยู่บนดาบ และออกไปช่วยเพื่อนที่กำลังเพลี้ยงพล้ำจากการต่อสู้กับทหารของบอริข่าน ในสภาพของหญิงสยายผมยาวสลวย
และอีกฉากหนึ่งคือฉากที่มู่หลานที่ต้องออกจากกองทัพเพราะปกปิดความจริงที่ปลอมตัวมาเป็นทหาร ได้กลับมาขอร้องให้เพื่อนทหารร่วมกันเดินทางเข้าเมืองหลวงเพื่อยับยั่งแผนการรอบปลงพระชนม์ฮองเต้ของบอริข่าน ซึ่งเพื่อนทหารได้ยอมเดินทางไปด้วยเพราะเชื่อใจในความเป็นเพื่อนร่วมรบกันมา
ความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนนี้ยังไม่นับบทบาทของเพื่อนอย่าง ฮงฮุย ที่เป็นทั้งคู่แข่งและคู่จิ้นที่มีความใกล้ชิดกันมากกว่าเพื่อนทั่วไป ร่วมถึงบทบาทของเพื่อนทหารต่างๆ ที่สร้างสีสันให้กับภาพยนตร์ในเวอร์ชั่นนี้ไม่น้อยทีเดียว
ฮงฮุย เพื่อนคู่กัดคู่จิ้น กับมู่หลาน ในฉากแรกที่เจอกัน
ความสัมพันธ์ทั้ง 5 ประการ ของขงจื๊อนี้เป็นความสัมพันธ์ที่ทำให้ผู้คนในสังคมรู้จักหน้าที่ต่อกันอันจะทำให้สังคมปกติสุข ซึ่งคล้ายกับหลักทิศ 6 ในศาสนาพุทธ และหลักความสัมพันธ์ 5 ประการนี้เอง ก็ยังคงเป็นคติทางสังคมสืบต่อมาในวิถีชีวิตของชาวจีนเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
สวัสดี...
อ้างอิง
- 14
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
