"ทำไมมนุษย์ถึงยอมทำตามคำสั่งที่ไร้ศีลธรรมได้"
เคยสงสัยไหมครับว่า
..
ขณะที่เกิดเหตุการณ์ความขัดแย้งขึ้น
สาเหตุอะไรที่ทำให้มนุษย์เราสามารถเข่นฆ่ากันได้อย่างเลือดเย็น
โดยไม่คำนึงถึงความถูกผิดตามหลักศีลธรรม
อย่างในภาวะสงครามที่ต้องมีการสู้รบกัน
การกระทำที่ดูป่าเถื่อนโหดร้ายนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร
บทความนี้ผมจะขอนำการทดลองทางจิตวิทยาชิ้นหนึ่ง
ที่สามารถสะท้อนให้เห็นถึงพฤติกรรมของมนุษย์
ว่าทำไมคนเหล่านั้นถึงสามารถทำตามคำสั่งที่ไม่ถูกต้องได้
ให้ทุกท่านได้ลองศึกษากัน
การทดลองนี้เกิดขึ้นในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1960
โดยมีชื่อว่า “Milgram Experiment”
เป็นการทดลองที่เกี่ยวกับการเชื่อฟังคำสั่งของผู้มีอำนาจที่ขัดกับหลักศีลธรรม
โดยศาสตราจารย์ สแตนลีย์ มิลแกรม นักจิตวิทยาแห่งมหาวิทยาลัยเยล
เขาต้องการศึกษาว่าในกรณีที่ผู้คนได้รับคำสั่งที่ขัดกับหลักความถูกต้องพวกเขาจะทำอย่างไร
ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับเหตุการณ์ในสงครามโลกครั้งที่ 2
ที่มีการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวยิวจากการสั่งการของ อดอล์ฟ ฮิตเลอร์
โดยศาสตราจารย์เขาสงสัยว่าลูกน้องของฮิตเลอร์เขาเพียงแค่ทำตามคำสั่ง
หรือมีจิตใจที่อยากทำเรื่องโหดร้ายเช่นนั้นเอง
เขาจึงได้ทำการทดลองกับอาสาสมัครที่เป็นผู้ชายต่างอาชีพ
ต่างระดับการศึกษาว่าพวกเขาจะเชื่อฟังคำสั่งที่ผิดศีลธรรมได้ขนาดไหน
ในการทดลองจะประกอบไปด้วยคน 3 คนคือ
นักวิจัย ผู้สอน(อาสาสมัคร) ผู้เรียน
ซึ่งเขาได้ให้ข้อมูลกับอาสาสมัครว่า
เป็นการทดลองเกี่ยวกับความจำและความเรียนรู้
โดยที่นักวิจัยและผู้เรียนคือหน้าม้าที่ได้จัดเตรียมไว้
การทดลองจะให้ผู้สอนที่เป็นอาสาสมัครอ่านคำทีละคู่ให้ผู้เรียนฟังและจำให้ได้
จากนั้นเขาก็จะอ่านคำถามเพื่อทดสอบความจำของผู้เรียน
หากผู้เรียนเลือกคำตอบผิดผู้สอนต้องกดปุ่มเพื่อช็อตไฟฟ้ากับผู้เรียน
โดยเริ่มที่แรงดันไฟฟ้า 15 โวลต์
เมื่อตอบผิดอีกก็จะถูกเพิ่มระดับแรงดันไฟฟ้าขึ้นไปอีก
เป็น 30, 45, 60, … ไปจนถึง 450 โวลต์
ซึ่งในการทดลองได้นัดแนะไว้แล้วว่าให้ผู้เรียนตอบผิด
เพื่อให้อาสาสมัครเพิ่มแรงดันไฟฟ้าไปเรื่อย ๆ
และให้ผู้เรียนที่อยู่อีกห้องแสดงอาการ ส่งเสียงร้อง
ให้เหมือนกับทรมานจากการโดนไฟฟ้าช็อตจริง ๆ
เพื่อดูปฏิกิริยาของอาสาสมัคร
คุณคิดว่าคนที่จะยอมทำตามคำสั่ง
จนไปถึงขั้นแรงดันไฟฟ้าสูงสุด
..
มีเยอะไหมครับ ?
จากผลการทดลองเป็นที่น่าแปลกใจว่า
เปอร์เซ็นต์ของคนที่ยอมทำตามคำสั่งที่ผิดกับหลักศีลธรรม
โดยพวกเขายอมกดเพิ่มแรงดันไฟฟ้าจนสูงสุดที่ 450 โวลต์
ซึ่งถือเป็นระดับแรงดันที่สามารถทำให้คนถึงตายได้
มีจำนวนสูงถึง 65% เลยทีเดียว
แม้ว่าพวกเขาจะได้ยินเสียงร้องอันโหยหวนของผู้ที่ถูกไฟฟ้าช็อตก็ตาม
พวกเขาก็ฝืนใจทำไปเรื่อย ๆ
อาสาสมัครบางคนแสดงอาการประหม่า รู้สึกผิด ไม่เต็มใจที่จะทำและอยากเลิกการทดลอง
แต่ก็ถูกกดดันโดยนักวิจัยให้ทำการทดลองต่อไปจนจบ
ถึงจะรู้สึกขัดกับหลักศีลธรรมแต่พวกเขาก็ยอมทำ
เพราะคิดว่าเป็นการทดลองที่มีคนรับผิดชอบกับสิ่งที่เกิดขึ้น
ตนเองก็แค่ทำตามคำสั่งไม่ได้ผิดอะไร
ภายหลังได้มีการทำการทดลองนี้ซ้ำอีกหลายครั้งกับผู้คนทั่วโลก
ซึ่งผลที่ได้ก็ไม่แตกต่างจากเดิมนัก
มนุษย์ทุกคนมีความละอายที่จะทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้องอยู่ในตัวอยู่แล้ว
แต่เมื่อใดที่ต้องตกอยู่ภายใต้คำสั่งจะทำให้คุณธรรมนี้ถูกลบล้างออกไปได้ง่ายขึ้น
โดยการทดลองสรุปให้เห็นแล้วว่า
เมื่อคนส่วนใหญ่อยู่ในหน้าที่จะขาดการยับยั้งชั่งใจไม่ให้ทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง
ซึ่งคลายความสงสัยว่าทำไมในภาวะสงคราม
คนเราจึงสามารถฆ่าแกงกันได้อย่างเลือดเย็น
โดยไม่คำนึงถึงความถูกต้อง
ถึงแม้จะเป็นคนละชาติพันธุ์
คนละประเทศ
หรือคนละศาสนาก็ตาม
หากยึดตามหลักศีลธรรมที่ถูกต้อง
ก็ไม่ควรฆ่าแกงหรือเบียดเบียนกันไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใด
มีหนทางเดียวที่จะทำให้คนไม่ยอมทำตามคำสั่งที่ผิดหลักศีลธรรมคือ
“มีความรู้จักกัน”
อย่างเช่นหากผู้ที่เราต้องลงโทษคือญาติของเรา
เพื่อนของเรา หรือคนที่เรารู้จักเป็นการส่วนตัว
มันจะทำให้เราเกิดความเห็นใจที่มากขึ้น
และสามารถยับยั้งไม่ทำตามคำสั่งที่ผิดได้
ฉะนั้นหากในสังคมของเราสร้างความเป็นพี่เป็นน้อง
หรือความเป็นพวกพ้องเดียวกัน
ทั้งกับคนในประเทศหรือนอกประเทศด้วยก็ตาม
จะทำให้มโนธรรมในจิตใจของเราจะเอาชนะคำสั่งที่ไร้คุณธรรมนั้นได้
เหตุการณ์ความรุนแรงที่ขัดกับหลักศีลธรรมก็จะลดลงได้อย่างแน่นอน
อ้างอิงข้อมูลจาก
Wikipedia - สแตนลีย์ มิลแกรม, การทดลองของมิลแกรม
Youtube - Milgram Experiment
- 6
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
