23 ก.ย. 2020 เวลา 01:30 • ปรัชญา
Nihilism ปรัชญาที่มองว่าความเชื่อ ศาสนา วัฒนธรรม ชีวิต ความรู้ ฯลฯ เป็นเรื่องแหกตา ไม่มีอยู่จริง
Nihilism หรือสุญนิยม คือปรัชญาแขนงหนึ่งที่มองว่าทุกสรรพสิ่งไม่มีอยู่จริง และถูกประกอบสร้างขึ้นมา (เพื่อผลประโยชน์ใดผลประโยชน์หนึ่ง)
มีการพูดกันขำว่าๆ ว่าแนวคิดนี้ คือแนวคิดของคนเบื่อโลก ที่มองว่าทุกสิ่งอย่างรอบตัวเป็นเรื่องโกหกหลอกลวง ไร้ค่า ไร้ความหมาย
2
แต่ในขณะเดียวกันก็มองว่าเป็นแนวคิดของคนที่เข้าใจสรรพอย่างถ่องแท้ ถึงขั้นหลุดพ้นจากการยึดติดต่างๆ ที่ถูกประกอบสร้างขึ้นมา
3
Nihilism สามาถมองได้หลายแง่มุมครับ ตั้งแต่มุมรอบตัว ไปจนถึงความเป็นความตาย และสรรพสิ่งในจักรวาลเลย เช่น
1.
Political nihilism ที่มองว่าระบบการปกครอง กฎหมาย หน่วยสังคม ฯลฯ ไม่มีอยู่จริง แต่ถูกประกอบสร้างขึ้นมาโดยชนชั้นปกครองเพื่อควบคุมสังคม
3
2.
หรือ Moral nihilism ที่มองว่าศีลธรรม ความถูกผิด บุญบาป ก็ไม่มีอยู่จริง เช่น บางศาสนามองว่าสามีมีภรรยาหลายคนเป็นบาป แต่บางศาสนาบอกว่าทำได้ แล้วอะไรคือความถูกผิด หรือบุญบาปที่แท้จริง
3.
จนไปถึง Existential nihilism ที่มองชีวิตไม่ได้มีความหมายพิเศษ หรือมีเป้าหมายอะไร ชีวิตคือการเปลี่ยนแปลงของสสารและถูกให้นิยามว่านี่คือชีวิต ส่วนความหมายและคุณค่าของชีวิตที่เราพูดถึงเป็นเรื่องประกอบสร้าง และเปลี่ยนแปลงไปตามบริบท
4
4.
และ Epistemological nihilism ที่มองว่าไม่มีความรู้อันจริงแท้อยู่จริง ความรู้ ณ วันนี้ สามารถถูกลบล้างหรือเปลี่ยนแปลงได้ เช่น ความรู้เกี่ยวกับดาวพลูโตที่เปลี่ยนแปลงไปตามนิยามที่สร้างขึ้น
.
หรือแม้แต่ความรู้ที่เรามองว่าจริงแท้อย่าง ดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันขึ้น และตกทางทิศตะวันตก ก็ถูกมองว่าไม่จริงแท้ เพราะเราเป็นคนกำหนดว่านี่คือดวงอาทิตย์ และนี่คือทิศตะวันออก ส่วนนั่นคือทิศตะวันตก และในขณะที่ดวงอาทิตย์กำลังขึ้นที่ประเทศเรา ก็อาจจะกำลังตกที่ประเทศอื่น แล้วความจริงของดวงอาทิตย์และทิศคืออะไร
2
5.
จนกระทั่ง Metaphysic nihilism ที่มองว่าจริงๆ แล้วไม่มีสรรพสิ่งใดๆ อยู่เลย ทุกสิ่งอย่างที่เราเห็น คิด สัมผัส ได้ยิน รู้สึก ฯลฯ ล้วนเป็นการปรุงแต่งจิตและนิยามความหมายให้
.
แม้แต่ตัวเราก็ไม่มีอยู่จริง การเกิดแก่เจ็บตายก็ไม่มีอยู่จริง แต่ที่เรารู้สึกว่ามี เป็นเพราะว่าเราสร้างและนิยามความหมายขึ้นมา เช่น มีการกำหนดคุณสมบัติของสิ่งมีชีวิต หรือสภาวะความตาย หากความหมายเปลี่ยน ก็อาจจะไม่มีชีวิต หรือไม่ได้ตายอีกต่อไปก็ได้ หรือ
2
ทั้งนี้ Nihilism มีการตีความและมองในหลายมุม ข้อมูลข้างต้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น และอาจมองไม่ตรงกันเสมอไปครับ
ส่วนใครที่อ่านแล้วรู้สึกว่ามันอะไรกันเนี่ย อาจจะสนใจปรัชญาด้าน Existentialism เพราะเป็นปรัชญาตรงข้ามที่มองว่าทุกสิ่งอย่างที่เกิดขึ้นมาล้วนมีความหมาย ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง
สุดท้าย ขอทิ้งท้ายกันไปด้วย Quote จาก Friedrich Nietzsche นักปรัชญาชาวเยอรมันผู้ศึกษา Nihilism ที่ว่า
1
“If you look into an abyss, the abyss will look into you.” ถ้าคุณมองลึกลงไปในห้วงเหวลึกนั้น ห้วงเหวลึกนั้นก็จะมองย้อนกลับมาที่คุณ
3
The Columnist - ทุกการกดติดตาม คือกำลังใจดีๆ ในการแบ่งปันเรื่องราวของเรา
สำหรับผู้อ่านที่ใช้ Facebook สามารถติดตามเราเพิ่มเติมได้ที่: https://www.facebook.com/TheCOLUMNISTth
โฆษณา